به گزارش سایت دیده بان ایران؛ در حالی که تا همین چند ماه گذشته بسیاری از تحلیلگران و مقامات مرتبط آمریکا صحبت از مرگ برجام می‌کردند، حال چند روزی است که احتمال امکان توافق صورت گرفته است. همچنین هاآراتص، رسانه اسرائیلی هم از پیشرفت مذاکرات میان ایران و آمریکا برای انعقاد یک توافق هسته‌ای موقت خبر داده است.

عبدالرضا فرجی‌راد، تحلیلگر مسائل بین‌الملل درباره علت طرفین به انعقاد توافق، به سایت دیده‌بان ایران گفت: «دو دلیل دارد؛ یک اینکه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نزدیک است و بایدن باید درباره عملکرد 4 ساله خود به جمهوری‌خواهان پاسخگو باشد. چراکه جمهوری‌خواهان می‌گویند که مگر معتقد نبودید که خروج ترامپ از برجام اقدام غلطی بوده است؛ آن موقع سطح غنی‌سازی ایران چه قدر بود الان چه قدر است؟ جمهوری‌خواهان معتقدند که ایران به آستانه ساخت بمب هسته‌ای نزدیک شده و دولت بایدن در این خصوص نه تنها نتوانسته کاری کند بلکه دست ایران را هم برای به کار بردن سانتریفیوژهای جدید و افزایش سطح غنی‌سازی باز گذاشته است. در نتیجه همه این موارد در انتخابات به دموکرات‌ها ضربه می‌زند. دموکرات‌ها می‌خواهند یک دستاوردی داشته باشند تا به رای دهندگان بگویند که ما به توافق رسیده و اجازه نداده‌ایم که ایران به بمب هسته‌ای برسد.»

سفیر پیشین ایران در نروژ درباره علت تمایل ایران به شکل‌گیری توافق، عنوان کرد: «ایران تحت فشار شدید اقتصادی و کمبود ارز است. منابع مالی ایران در کشورهای دیگر بلوکه شده و نمی‌تواند آزاد کند. افزون بر این اعتراض و نگرانی‌های مردم به دلیل بالا رفتن قیمت مسکن، خدمات و مواد غذایی وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود که در ماه‌های آینده نرخ تورم هم بالاتر برود. بنابراین هم ایران و هم آمریکا به توافق نیاز دارد. با این تفاصیل این دو نیاز باعث شده است که دو طرف پای مذاکره بنشیند.»

فرجی‌راد در پاسخ به اینکه درصورتی که توافق به نتیجه نرسد، آیا آمریکا وارد صحنه درگیری با ایران می‌شود، به دیده بان ایران گفت: «آمریکا می‌داند که شرایط درگیری فراهم نیست. مضاف بر این اگر هم درگیری صورت گیرد، به ایران منحصر نمی‌شود. آمریکا اکنون هم با روسیه و چین نزاع و درگیری دارد و دیگر نمی‌آید میدان سوم نزاع و درگیری ایجاد کند که اصلا مشخص نیست تا کجا کشیده شود.»

این تحلیلگر سیاست خارجی در پاسخ به پرسشی مبنی براینکه آیا ایران به هشدار تروئیکای اروپایی مبنی بر کاهش سطح غنی‌سازی توجهی می‌کند، گفت: «بله، این امکان وجود دارد که اگر ایران با آمریکا به توافق برسد، چه به صورت توافق مجزا از برجام یا حتی توافق موقت، غنی‌سازی کاهش یابد و در قبالش طرف غربی کمک کنند تا منابع مالی ایران آزاد شود و همچنین نفتش را بفروشد و پولش به سیستم بانکی بیاید.»

وی همچنین درباره معنای "اقدامات بیشتری" که درصورت عدم همکاری ایران با آژانس صورت خواهد گرفت، مطرح کرد: «اینکه اروپایی‌ها گفته‌اند که اگر ایران با آژانس هماهنگ نشود، در نشست بعدی اقدامات بیشتری می‌کنند، منظور مکانیسم ماشه است. مکانیسم ماشه هم طبیعتا تحریم‌های شورای امنیت باز می‌گرد. بالاخره غربی‌ها روسیه، چین و بعضی از کشورهای دیگر را تحریم کرده‌اند و بنابراین بهتر است توافقی صورت گیرد. ضمن اینکه اعتقاد دارم الان بین آمریکا و اروپا تفاوت دیدگاهی پیدا شده است. کمااینکه اروپایی‌ها بیانیه تهدیدآمیزی می‌دهد اما از آن طرف آمریکا بیانیه نمی‌دهد و حتی مسئله موشک سوپرسونیک ایران را خیلی بزرگ نمی‌کند تا جنجالی ایجاد نشود. این مهم نشان می‌دهد که نگرانی اروپایی‌ها بیشتر است و امریکا دارد مذاکره می‌کند و نمیخواهد بازی را برهم زند.»

فرجی‌راد افزود: «وقتی شکاف و اختلاف میان اروپا و آمریکا وجود دارد، طبیعتا نمی‌توانند مکانیسم ماشه را فعال کنند. نشست بعدی آژانس هم سه ماه دیگر است که تا آن زمان تحولات زیادی را خواهیم دید و امیدواریم ایران و آمریکا به توافق برسند.»

سفیر اسبق ایران در مجارستان با اشاره به اینکه درصورت رسیدن به توافق، احیا کردن برجام مشکل است، به دیده بان ایران گفت: «برای طرف مقابل هم دشوار است چراکه از یک طرف ایران غنی‌سازی بالای 60 درصد و بنابر ادعای آژانس 84 درصد را دارد. اگر بخواهند که ایران بر اساس متن برجام به غنی‌سازی و 3.67 درصد بازگردد، باید امتیاز زیادی دهند که این نشدنی است. از طرفی هم غربی‌ها می‌گویند اقداماتی از سوی ایران صورت گرفته که دیگر خیلی از بندهای برجام قابل احیا نیست. ضمن اینکه نمی‌خواهند به برجام برگردند چون بر اساس برجام، ایران سه چهار ماه دیگر به راحتی می‌تواند سلاح بخرد و بفروشد و غربی‌ها نمی‌خواهند این امتیاز را به ایران بدهند. با این تفاصیل، غربی‌ها دنبال یک توافق دیگر هستند.»

فرجی‌راد در پایان خاطرنشان کرد: «ممکن است که ایران در حال حاضر به برجام تکیه کند یا توافق دراز مدت بخواهد اما تصورم این است که آمریکایی‌ها در درجه اول یک توافق موقت می‌خواهند و اگر به آن نرسند ممکن است به سمت توافق دراز مدت بروند.»

منبع: سایت دیده‌بان ایران