آزمایش CBCساده‌ترین و راحت‌ترین آزمایشی است که انواع بیماری‌ها، عفونت‌ها، کم‌خونی، سرطان، بیماری‌های التهابی و بدخیمی‌ها را مشخص می‌کند.
منظور از سلول‌های خونی چیست؟
همانطور که گفتیم آزمایش CBC سلول‌های گردش‌کننده در خون را ارزیابی می‌کند و منظور از سول‌های گردش‌کننده در خون گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها هستند. بهتر است بدانیم سلول‌های خونی اساسا در مغز استخوان تولید و بالغ می‌شوند و در شرایط عادی در صورت لزوم در جریان خون آزاد می شوند.
- گلبول‌های سفید
گلبول‌های سفید در مغز استخوان، تیموس، گره‌های لنفاوی و طحال تولید می‌شوند و همه اجزای یک سلول جانوری را دارند و همه نوع فعالیت‌های حیاتی را انجام می‌دهند. تعداد گلبول‌های سفید در هر میلیمتر مکعب خون انسان در حدود هفت هزار است که در مقایسه با تعداد گلبول‌های قرمز این مقدار بسیار کم است.
- گلبول‌های قرمز
این گلبول‌ها از مهمترین و حیاتی‌ترین سلول‌های خونی هستند که وظیفه انتقال اکسیژن به بافت‌های مختلف را دارند. گلبول‌های قرمز مسئول انتقال اکسیژن و دی‌اکسید کربن در بدن هستند و به تعداد تقریبی 5 میلیون در هر میلیمتر مکعب خون یافت می‌شوند؛ این گلبول‌ها زنده‌اند و مواد غذایی را از راه تخمیر بدست می‌آورند.
- پلاکت‌ها
پلاکت‌ها، سلول‌های بسیار ریزی هستند که به وسیله غشای سلولی احاطه شده‌اند و شامل قطعات سلولی هستند. پلاکت‌ها در عمل انعقاد خون نقش دارند و مواد شیمیایی لازم را برای لخته خون آزاد می‌کنند.
آزمایش CBC چه فاکتور‌هایی را اندازه‌گیری می‌کند؟
آزمایش CBC به معنای شمارش کامل گلبول‌های خون است و به طور کلی فاکتورهای زیر را مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد:
- شمارش تعداد گلبول‌های سفید خون در میلی متر مکعب از خون
- شمارش تعداد گلبول‌های قرمز خون در میلی متر مکعب از خون
- شمارش تعداد پالکت‌های خون در میلی متر مکعب از خون
- شمارش افتراقی گلبول‌های سفید خو ن
- اندازه‌گیری مقدار هماتوکریت خون
- تعیین مقدار مقدارهموگلوبین خون
- تعیین اندیکس‌های گلبول‌های قرمز خون
چه زمانی آزمایش CBC تجویز می‌شود؟
همانطور که از ابتدا هم اشاره کردیم، آزمایش CBCشکل روتینی از آزمایش است که در عین سادگی، مسائل مهمی را در مورد سلامتی گزارش می‌دهد. این آزمایش به طور کلی در شرایط زیر انجام می‌شود؛
- ارزیابی سلامت عمومی
- تشخیص بیماری که با علائمی نظیر ضعف، خستگی، تب، سرخی، التهاب، کبودی یا خونریزی همراه است.
- کنترل بیماری که روی شمارش کامل خون تاثیر گذاشته است.
- کنترل روند درمان بیماری بعد از استفاده از داروها و بررسی تاثیر روند درمان
آزمایش CBC چه بیماری هایی را نشان می دهد؟
لازم است به این نکته اشاره کنیم که آزمایش CBC برای تشخیص کافی و تعیین‌کننده نیست. افزایش یا کاهش تعداد گلبول خون می‌تواند ناشی از طیف گسترده‌ای از اختلالات باشد. غیر طبیعی بودن میزان CBC می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات زیر باشد، اما حتما انجام آزمایشات تکمیلی برای تشخیص صد‌در صد بیماری لازم است.
- کمبودهای غذایی، مانند ویتامین B-6 یا B-12
- کمبود آهن
- مسائل مربوط به مغز استخوان
- التهاب بافت
- عفونت
- شرایط قلبی
- سرطان
آزمایش‌های مرتبط با آزمایش CBC
- آزمایش PLT
- PBS
- CRP
- ESR
- reticulocyte count
- iron
- vitamin B12
- folate, G6PD
- Hemoglobin electrophoresis
تفسیر فاکتورهای موجود در آزمایش CBC
بعد از انجام آزمایش CBC، حتما در برگه آزمایش خود فاکتورهای آزمایشی زیر را با همین علائم اختصاری مشاهده خواهید کرد؛ از همین جهت در ادامه اندکی در مورد این فاکتورهای آزمایش برای شما توضیح خواهیم داد.
- : WBC تعداد گلبول های سفید
- RBC : گلبول های قرمز خون
- : PLT پلاکت خون
- : Hbgهموگلوبین (hb)
- :HCT هماتوکریت
- MCV : این شاخص متوسط حجم گلبول‌های قرمز را نشان می دهد.
- MCH : میانگین میزان هموگلوبین در یک گلبول قرمز
- MCHC : این فاکتور غلظت هموگلوبین در یک حجم معین از خون را اندازه‌گیری می‌کند.
- RDW : معیاری از اندازه های مختلف RBC است.
- MPV : بیانگر میانگین اندازه پلاکت است.
آزمایش خون در منزل یا آزمایشگاه؟
اگر قرار است آزمایش CBC انجام دهید، قطعا نمونه گیری در منزل برای شما راحت‌تر خواهد بود. انجام آزمایش خون در منزل برای همه افراد با هر شرایطی امکان پذیر است. گرچه بسیاری از افراد برای نمونه‌گیری به آزمایشگاه مراجعه می‌کنند و ترجیح می‌دهند از خدمات غیر حضوری آزمایشگاه‌ها استفاده نکنند، اما واقعیت این است که قرار گیری در محیط‌های پر ریسک آزمایشگاه‌ها (خصوصا در دوران همه‌گیری کرونا) می‌تواند ریسک ابتلا به انواع بیماری‌ها را افزایش دهد. با این وجود شما مختارید که شخصا در آزمایشگاه حاضر شوید و نمونه بدهید یا اینکه از خدمات آزمایش در منزل استفاده کنید.
برای انجام خدمات آزمایش در منزل می‌توانید از هوم‌کا کمک بگیرید؛ برای این منظور به وبسایت هوم‌کا به آدرس www.homeca.ir سر بزنید یا با شماره 02191025595 تماس بگیرید.
نظر شما