گروه ايران  اردشير پشنگ
تهران و رياض به‌عنوان دو ضلع مهم از مربع قدرت (ايران، عربستان، تركيه و مصر) در خاورميانه طي سال‌هاي اخير روابط نه‌چندان گرم و بعضا پرتنشي را با يكديگر داشته‌اند.
بحران‌هاي عراق، سوريه، بحرين و يمن و قرار گرفتن هر يك از اين دو كشور در قطبي مخالف از ديگري باعث شده تا بسياري از تحليلگران از اصطلاحاتي نظير «جنگ نيابتي»، «جنگ قدرت» و... براي تحليل و تفسير روابط طرفين استفاده كنند.
حمله هوايي عربستان به يمن و تندتر شدن مواضع ديپلماتيك طرفين طي دو هفته اخير باعث تشديد بحران دوجانبه شد و در چنين فضايي، انتشار گسترده خبر تعرض دو مامور انتظامي فرودگاه جده به دو نوجوان زاير ايراني، باعث واكنش گسترده مردم، مقامات و حتي برخي روحانيون كشور شد. در گزارش پيش رو آخرين اخبار و تحولات مرتبط با اين موضوع مورد بررسي قرار مي‌گيرد:

  تجمع اعتراضي مقابل سفارت عربستان
اجتماع گسترده و نسبتا خودجوشي از سوي مردم معترض تهران صبح روز گذشته جلوي سفارت عربستان سعودي برگزار شد. در همين زمينه ايسنا گزارش داد «تجمع‌كنندگان با شعارهاي عزا عزاست امروز ايراني باغيرت صاحب عزاست امروز،‌ الله‌اكبر و بي‌شرف حيا كن، خاك ما رو رها كن، اعتراض خود را نسبت به اين بي‌حرمتي اعلام كردند.» همچنين معترضان كه بيشتر آنان جوان بودند خواستار تعطيلي سفارت عربستان در ايران بودند و فرياد مي‌زدند حج عمره بايد لغو شود. تجمع مذكور نهايتا با درخواست نيروي انتظامي در ساعت12:15 به پايان رسيد.
  بازتاب گسترده در شبكه‌هاي اجتماعي
واقعه تلخ فرودگاه جده بازتاب گسترده‌يي در شبكه‌هاي اجتماعي و ارتباطي نظير فيس‌بوك، توييتر و وايبر داشته است. درحقيقت اجتماع اعتراضي روز گذشته نيز به نظر مي‌رسد به‌صورت خودجوش و از همين طريق برپا شد. ايجاد صفحه‌هاي مختلف اجتماعي كه محوريت عمده آنها اعتراض شديد به تعرض رخ‌داده، ضديت با سياست‌هاي منطقه‌يي عربستان سعودي و لغو سفر حج بود طي روزهاي اخير با استقبال قابل‌توجهي از سوي كاربران مختلف مواجه شده است. در چنين فضايي برخي رسانه‌هاي جمعي و رسمي نيز با پوشش اخبار مختلف مرتبط با اين رخداد، باعث گرم نگه‌داشتن اين خبر شده‌اند. در همين راستا ايسنا در گزارشي خبري-تصويري از اعلام انصراف يك داوطلب حج عمره پس از شنيدن خبر تعرض ماموران عربستاني خبر داد. بازي دو تيم پرسپوليس و النصر عربستان نيز بي‌تاثير از جو مذكور نبود. استقبال بيش از 100هزار نفر تماشاچي در يكي از كم‌تماشاگرترين دوره‌هاي فوتبالي ايران را برخي از تحليلگران ناشي از اتفاقات روزهاي اخير مي‌دانند. اين روند حتي باعث واكنش به برخي صحنه‌هاي نامرتبط بازي دو تيم ديگر ايراني و سعودي شد، به‌نحوي‌كه انتشار عكس خوشحالي پس از گل «الشمراني» بازيكن الهلال به‌گونه‌يي ديگر در ايران بازتاب يافت. در تصوير مربوطه در‌حالي‌كه بازيكن مذكور زيرپوش خود كه تصويري فكاهي از خود در كنار آرم يك سريال پرطرفدار مراكشي به‌نام «الو15» را به نشانه خوشحالي نشان مي‌داد در ميان برخي كاربران فضاي مجازي ايراني به مساله نوجوانان مورد تعرض واقع‌شده نسبت داده شد كه منجر به افزايش واكنش‌ها در همين خصوص شد.

  بازداشت متعرضان و پيگيري مجازات آنها
در آخرين خبر در رابطه با پيگيري مساله فرودگاه جده معاون وزير امور خارجه از بازداشت دو مامور خاطي خبر داده است. حسن قشقاوي، از ملاقات حسين صادقي، سفير ايران در رياض با عالي‌رتبه‌ترين مقام مسوول سعودي درباره موضوع دو مامور مجرم عربستاني در روز چهارشنبه خبر داد.  معاون كنسولي، پارلماني و امور ايرانيان وزير خارجه افزود: در اين ديدار مسوول عالي‌رتبه سعودي در پاسخ به پيگيري‌هاي سفير ايران درباره ماجراي فرودگاه جده اظهار كرد: اتفاقي كه افتاد مايه تاسف شديد ما و خجالت‌آور است. مرتكبان اين عمل غيرانساني و ناشايست هم‌اكنون در زندان به سر مي‌برند و پرونده نزد مدعي‌العموم است. او ادامه داد: اين مقام مسوول قول داد جز به اشد مجازات آنها هرگز رضايت نخواهيم داد و شما را در جريان موعد آن قرار خواهيم داد تا خانواده قربانيان از نزديك شاهد آن باشند.  شايان ذكر است در ملاقات مشابه ديگري، صادقي، سفير جمهوري اسلامي ايران با معاون وزير خارجه عربستان، وي نيز با حيواني خواندن عمل انجام‌شده گفت: وزارت خارجه عربستان نيز به‌نوبه خود خواستار اشد مجازات در صدور حكم براي اين دو مجرم سعودي است. قشقاوي در پايان گفت: وزارت امور خارجه در جريان كامل جريحه‌دار شدن احساسات و افكار عمومي هموطنان عزيز است. به‌همين دليل تا حصول نتيجه قطعي به پيگيري مستمر خود ادامه داده، همگان را در جريان امر قرار خواهد داد. وي همچنين گفت: البته مطالب اغراق‌آميز و غيرواقعي نيز عمدتا در فضاهاي مجازي در جريان است كه نبايد به آنها توجه شود.

  گره‌خوردن سياست و احساسات جمعي
روابط پرتنش تهران-رياض به نظر مي‌رسد يكي از سردترين دوره‌هاي خود را سپري مي‌كند؛ سردي‌ كه اينك باتوجه به اتفاق رخ‌داده در جده يك بُعد اجتماعي–احساسي بسيار قوي نيز به خود گرفته  و واكنش برخي از آيات عظام كه حتي خواهان لغو عمل مستحب حج عمره شده‌اند را بايد در همين راستا ارزيابي كرد. سعودي‌ها هم متقابلا مانع از نشستن يك هواپيماي حامل زايران ايراني شده‌اند. حال بايد ديد آيا مقامات سعودي آن‌گونه كه به مقامات كشورمان قول داده‌اند خاطيان را مجازات خواهند كرد يا خير؟ امري كه اگر اجرا نشود يقينا باعث تاخير هرچه بيشتر در تنش‌زدايي در روابط دو كشور مي‌شود؛ تنش‌زدايي‌ كه براي كاستن از بحران‌هاي جاري خاورميانه از سوريه و عراق تا بحرين و يمن بسيار لازم يا شايد حياتي باشد!