محبوبه ولی
وقتی بازار «تَکرار» از سکه می‌افتد، تجار سیاست ناگزیر می‌شوند فن دیگری به کار ببندند تا متاع خود را در بازار بفروشند و باز هم مشتری پای صندوق بیاورند.
هفته گذشته خبر آمد که در جلسه شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، طرح سامانه رأی‌سنجی اصلاح‌طلبان یا همان به اختصار «سرا»، با موافقت سه چهارم اعضا به تصویب رسیده است؛ هرچند که برخی می‌گویند سه چهارم نبوده است و کمتر بوده است.
آن یک چهارم دیگر چنان مخالف طرح هستند که روزهای گذشته را به طعن و کنایه و انتقاد از فن تازه دوستان خود گذرانده‌اند؛ ظاهرا احزاب اعتماد ملی، کارگزاران، حزب اسلامی کار و انجمن اسلامی معلمان از مخالفان این طرح هستند.
طرح از سوی حزب اتحاد ملت پیشنهاد شده و بعد از بحث و بررسی در شورا به رأی گذاشته شده و رأی آورده است.
یک رأی‌گیری درون‌گروهی
ماجرا از این قرار است که مطابق این طرح، یک سامانه آنلاین راه‌اندازی می‌شود، بعد نامزدهایی که خود را از طیف اصلاح‌طلبان می‌دانند و قصد کاندیداتوری در انتخابات مجلس یازدهم را دارند، در این سامانه ثبت‌نام کرده و برای هر نامزد یک پروفایل اختصاصی شامل عکس و مشخصات نامزد، رزومه و سوابق، فهرست حامیان حقیقی و حقوقی (احزاب و نهادهای اصلاح‌طلب)، شعارها و برنامه‌ها، لینک صفحات نامزد در فضای مجازی و نیز یک ویدئوی کوتاه شخصی از معرفی نامزد برای اعضای رأی دهنده، قرار داده می‌شود.
همچنین شرایطی برای حصول اطمینان از کیفیت نامزدهای برگزیده شده از طریق سامانه «سرا» در نظر گرفته شده است؛ مثلا اینکه نامزدها حتما باید منشور اصلاحات را امضا کرده و میثاق آن را پذیرفته باشند. تعهد به کناره‌گیری به نفع نامزدهای فهرست نهایی برآمده از انتخابات مقدماتی و جلب حمایت حداقل یک سوم اعضای شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان در هر استان نیز از شرایط نامزدهاست.
قرار است نیمه آخر دی‌ماه رأی‌گیری آنلاین از اعضای اطلاح‌طلبی که در عضویت این سامانه در آمده‌اند انجام و بر اساس نتیجه این رأی‌گیری نامزدهای نهایی هر حوزه انتخابیه مشخص شوند.
دموکراتیک یا حقه دموکراتیک؟
گرچه این طرح، شیوه‌ای نو برای حضور در انتخابات محسوب نمی‌شود و در دیگر کشورها سابقه دارد؛ اما در این ایران بی‌سابقه است؛ پیش از این جریان‌های سیاسی در ایران بدین شیوه متوسل نشده بودند.
اما آنچه در جریان است حاکی از این است که تحقق آن به این آسانی‌ها نخواهد بود. موافقان طرح به موفقیت آن در دیگر کشورها اشاره و تاکید می‌کنند که با این سازوکار انتخاب کاندیداها به جای آنکه در یک فضای بسته صورت گیرد، با مشارکت تمام بدنه اصلاح‌طلب انجام می‌شود و نمایشی دموکراتیک برای انتخاب گزینه‌های نهایی است.
در مقابل مخالفان که احزاب شناخته شده اصلاح‌طلب در میان آنها هستند، این طرح را تحرک احزاب اقماری برای دست‌اندازی بر قدرت می‌دانند. تحلیل آنها این است که برخی دست‌های پشت پرده می‌خواهند از طریق این سامانه، چهره‌های مدنظر خود را به میدان بیاورند و بعد هم آنها را به نام گزینه منتخب جریان اصلاحات به کارزار انتخاباتی و بعد هم پارلمان بفرستند.
تحلیل مخالفان «سرا» این است که برخی دست‌های پشت پرده می‌خواهند از طریق این سامانه، چهره‌های مدنظر خود را به میدان بیاورند و بعد هم آنها را به نام گزینه منتخب جریان اصلاحات به کارزار انتخاباتی و بعد هم پارلمان بفرستند
برای مثال گرامی‌مقدم، سخنگوی حزب اعتماد ملی در این باره از پشت‌پرده‌های طرح روایت کرده و به خبرآنلاین گفته است: «هر طرحی پشت صحنه‌ای دارد و پشت صحنه این طرح احزاب اقماری هستند که آن را مطرح کردند و همه چیز روشن است. طرح که از آسمان نمی‌آید، کسانی که این طرح را پیشنهاد دادند یعنی آقای جلایی‌پور پدر و پسر، گرایش حزبی‌شان روشن است!»
صریح‌ترین انتقادها از سوی غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران است که می‌گوید: «تأکید دوستان روی «بدنه اجتماعی» است. سئوال این است که منظور چه کسانی هستند؟ مردمی که رأی‌های‌شان را همیشه به سبد اصلاحات می‌اندازند «بدنه اجتماعی» است، یا اینکه قرار است عده‌ای گزینش و اسامی مشخصی در سامانه‌ای معرفی شوند و بگویند اینها بدنه اجتماعی اصلاحات است و از مردم بخواهند به فرد یا افرادی که این بدنه اجتماعی خودساخته انتخاب می‌کنند رأی بدهند؟ در چنین حالتی خوب مردم دوباره قرار است چهره‌هایی را انتخاب کنند که شورای عالی با واسطه این جمع انتخاب کرده است. این کار یعنی انتخاب کاندیداها دو مرحله‌ای شود که هیچ دستاوردی ندارد.»
نقد منتقدان، غیرمنصفانه است
کرباسچی این را هم گفته است که به احتمال زیاد این طرح تبلیغات پیش از موعد شناخته شده و با آن برخورد می‌شود. همه اینها، در شرایطی رخ می‌دهد که کمتر از چهارماه به انتخابات مانده و این مناقشات، گویای شکاف در جریان اصلاح‌طلب است تا جایی که حتی دو روز پیش خبر آمد که حزب اعتماد ملی خروج از شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان را بررسی می‌کند! اعضای اعتماد ملی در جلسه اخیر هیأت اجرایی این حزب، طرح سامانه رأی‌سنجی اصلاح‌طلبان یا همان «سرا» را مغایر با بند ۸ ماده ۳ اساسنامه شورایعالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان، اعلام کردند و خبر دادند که شاید به این دلیل از شورا جدا شوند.
در مقابل اما موافقان طرح سرا، منتقدان آن را به باد نکوهش می‌گیرند. جواد امام، عضو شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان دیروز به ایلنا گفته است که منتقدان نقدشان غیرمنصفانه است و می‌خواهند ذهن و فضای ذهنی جامعه را منحرف کنند.
او درباره اظهارات کرباسچی مبنی بر غیرقانونی بودن این طرح، اظهار کرده که «یک عده مطرح می‌کنند که می‌خواهند تبلیغات زودهنگام انجام دهند؛ نه اصلا قرار نیست که یک شبکه تبلیغاتی باشد؛ یک سامانه‌ای است که با افرادی که در آن حضور دارند سر و کار دارد و سامانه‌ای نیست که در معرض عام قرار بگیرد که بخواهد جنبه تبلیغاتی پیدا کند.»
جواد امام از چهره‌های نزدیک به محمد خاتمی، می‌گوید که به نظر او «رئیس دولت اصلاحات نیز از طرح سرا استقبال خواهد کرد» اما باید دید آیا محمد خاتمی همچنان از آن اعتبار سیاسی گذشته در میان همقطاران خود برخوردار هست که موافقتش موثر باشد
رئیس دولت اصلاحات موافق سراست
امام که از چهره‌های نزدیک به محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات است، سخن از موافقت خاتمی نیز به میان آورده و گفته است: «به نظر اینجانب آقای خاتمی از این طرح استقبال خواهند کرد، چرا که مسئولیت از دوش ایشان هم برداشته خواهد شد.»
اما باید دید که آیا رئیس دولت اصلاحات همچنان از آن اعتبار سیاسی گذشته در میان همقطاران خود برخوردار هست که موافقت او بتواند مخالفان این طرح را مایل به موافقت کند.
به هر حال این طرح به تازگی تصویب شده و راه پر پیچ و خمی تا اجرا دارد تا جایی که ممکن است سنگ‌های بزرگ بر سر راهش، مانع از اجرای آن شوند اما حتی اگر اجرا نشود نیز مطرح شدن آن بار دیگر نشان داد که انسجام جریان اصلاحات بسیار آسیب‌پذیر شده است.
نظر شما