صاحب‌خبر - حمله پهپادی انصارالله یمن به تأسیسات نفتی «خریص» و «بقیق» شرکت سعودی آرامکو در قلب عربستان، شوک بزرگی به بازار نفت وارد آورد و به گفته «عبدالعزیز بن سلمان»، وزیر انرژی آل سعود، نیمی از تولیدات نفت این کشور در پی این حمله متوقف شده است. مسئولین آرامکو اذعان کرده‌اند که 5.7 میلیون بشکه نفت در روز که بیش از نیمی از ظرفیت تولید طلای سیاه در عربستان را تشکیل می‌داد و برابر با 6 درصد از عرضه جهانی نفت به شمار می‌آید، از سبد انرژی دنیا حذف شده است. دقیقاً به همین دلیل بود که «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا روز گذشته، مجوز استفاده از ذخایر راهبردی نفت آمریکا را به منظور جبران کسری ایجاد شده، صادر کرد. این در حالی است که شرکت انگلیسی «انرژی اسپکتز» (Energy Aspects) که وضعیت انرژی در جهان را تحلیل می‌کند، طی گزارشی به پس‌لرزه‌های اقتصادی حمله انصارالله به تأسیسات نفتی آرامکو پرداخت و تصریح کرد: «حمله جنبش انصارالله به مجتمع نفتی آرامکو خسارت‌های عمده‌ای به اقتصاد عربستان وارد کرده و باعث شده است ریاض به خریدار بزرگ تولیدات نفتی تبدیل شود»! افزون بر این، حملات اخیر باعث افزایش ناگهانی بهای نفت در بازارهای جهانی شده و به عنوان نمونه، قیمت هر بشکه نفت برنت دریای شمال روز یکشنبه در ابتدای گشایش بازار، 20 درصد افزایش یافت و قیمت نفت در بازارهای جهانی نیز طی کمتر از ۲۴ ساعت، از کانال ۶۰ دلار به بیش از ۷۱ دلار در هر بشکه رسید، ضمن اینکه حتی برخی کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که قیمت نفت خام به مرز 100 دلار نیز نزدیک شود! از طرفی، مسئولین سعودی سرگرم اطمینان بخشی به مشتریان خود درباره تداوم صادرات نفت هستند و مدعی شده‌اند که با بهره‌گیری از موجودی انبارهای نفتی، روند عرضه را متوقف نخواهند کرد. عربستان در این حمله، 350 میلیون دلار درآمد روزانه را از دست داد و متحمل بیش از 30 میلیارد دلار خسارت شده است. انبارهای نفت این کشور در ژاپن واقع‌شده و به گفته «رابرت مک نالی»، معاون سابق امنیت ملی آمریکا؛ «موجودی‌های نفت خام رو به کاهش است. عربستان سعودی حدود ۱۸۸ میلیون بشکه نفت انبار شده دارد که با این میزان می‌تواند تنها به مدت ۳۷ روز، ۵ میلیون بشکه نفت از دست رفته در بقیق را جبران کرد.» وی همچنین تصریح کرده است که چنانچه روندترمیم رگ حیات عربستان به طول بکشد، ممکن است از نفت ایران برای جبران کمبود جهانی استفاده شود. کار زمانی بالا می‌گیرد که ارزیابی دقیق خسارات وارده با انتشار عکس 19 نقطه آسیب‌دیده پالایشگاه بقیق، از آینده‌ای سخت برای آل سعود حکایت دارد چراکه حتی در صورت‌ترمیم و بازسازی نقاط مورد اصابت، یمنی‌ها بار دیگر می‌توانند آنها را هدف قرار دهند. نکته اینجاست که پس از حملات سال 2006 یک گروه به پالایشگاه بقیق که عربستان مدعی است وابسته به القاعده بوده‌اند، ریاض اعلام کرده بود که وضعیت امنیتی این پالایشگاه و میدان نفتی خریص را مورد بازبینی قرار داده و سطح امنیتی آن را افزایش داده است اما حملاتی که به این دو نقطه حیاتی انجام شد، تردیدهای جدیدی در خصوص امنیت متزلزل این کشور برای تأمین نیاز مشتریانش به وجود آورد. از طرفی، چشم‌انداز ذخیره مازاد بر تولید در انبارهای جهان، تیره است چراکه در حال حاضر،‌2.3 میلیون بشکه نفت در روز، بیش از نیاز بازار تولید می‌شود که سهم پالایشگاه و میدان نفتی نابود شده عربستان از این میزان، 1.6 میلیون بشکه در روز است. به بیان دیگر، اتفاق اخیر ثابت کرد که خانه مهم‌ترین صادرکننده نفت، شیشه‌ای است و مادامی‌که در پازل آمریکا بازی می‌کند و به نیابت از کاخ سفید، به جنگ‌افروزی در منطقه مشغول است، نمی‌تواند منبع مطمئنی برای تأمین انرژی جهان باشد. یکی دیگر از تبعات این حمله، به کما رفتن رؤیای «محمد بن سلمان»، ولیعهد جاه طلب عربستان برای عرضه سهام این شرکت در بازارهای سرمایه داخلی و خارجی است. ریاض در نظر داشت که پنج درصد از سهام این شرکت را در سال آینده در بورس‌های بین‌المللی و بورس داخلی موسوم به «تداول» عرضه کند و به این علت که یکی از پرسودترین شرکت‌های دنیاست، این تصمیم با استقبال زیادی از سوی فعالین بازار سرمایه و بانک‌های جهانی رو به رو شد. تنازل 5.7 میلیون بشکه‌ای تولید نفت عربستان، نه تنها به جهش قیمت‌ها منجر می‌شود، بلکه عرضه اولیه سهام این شرکت را در سایه‌ای از ابهام قرار داده است. این در حالی است که ارزش دلاری این مجتمع بزرگ نفتی، نسبت کاملاً تنگاتنگی با نوسانات قیمت نفت دارد، به این معنی که هر چه قیمت نفت بالاتر باشد، ارزش آرامکو بیشتر و هر چه پایین‌تر باشد، قیمت آن نیز سقوط بیشتری خواهد کرد. ارزش آرامکو در حال حاضر توسط کارشناسان، 1.5 هزار میلیارد دلار برآورد شده، درحالی که بن سلمان، آن را 2 هزار میلیارد دلار قیمت‌گذاری کرده است. این قیمت، موجب می‌شود که ولیعهد سعودی از حصول به منابع مالی مورد نظر برای تحقق اهداف برنامه 2030 در این کشور ناکام بماند. پیش‌قراول این شکست نیز افت 2.3 درصدی بازار سهام عربستان در روز پس از حمله (یکشنبه) بود. از آنجا که اقتصاد نفتی عربستان با اقتصاد جهانی در هم تنیده است و بسامد صعود و افول تولید نفت در این کشور قرون‌وسطایی، مستقیماً تأثیر خود را بر مراودات اقتصادی دنیا می‌گذارد، برخی بر این باورند که برای حفظ تجارت امن و اقتصاد آرام جهانی، باید از شر بن سلمان خلاص شد. به گفته «بوریس ریدل» عضو سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا): «سال‌هاست که دولت سعودی با رهبری بن سلمان دست به فاجعه‌ای انسانی در یمن زده است. اما اکنون، دامنه این فاجعه در حال ضربه زدن به امنیت انرژی و اقتصادی جهان است. حال نوبت آن است که ترامپ بخواهد بن‌سلمان از قدرت کناره‌گیری کند.» و بالاخره اینکه با وجود اتهام‌زنی‌های آمریکا به جمهوری اسلامی برای تدارک و انجام این حمله، باید گفت که اگر آنها کوچک‌ترین سندی برای مشارکت ایران در آن داشتند، در همان ساعت‌های اولیه منتشر می‌کردند و از این رو، برای سرپوش گذاشتن بر ضعف سامانه‌های پدافندی آمریکا در عربستان، یک بار دیگر همچون ادعای ساقط کردن پهپادهای ایرانی در خلیج فارس، به هذیان‌گویی مبتلا شده‌اند. قدرت پهپادی و موشکی انصارالله قابل خدشه و تشکیک نیست و در صورتی که آمریکا می‌خواهد اقتصاد شریک شماره یک خود را در امان نگه دارد، ضروری است که از حمایت آل سعود در هجمه به یمن دست بردارد؛ در غیر این صورت، باید منتظر ضرباتی سهمگین‌تر به اهداف راهبردی‌تر و نتایج وخیم‌تر آن، از هم اکنون باشد.∎​