کارشناسان امور نفت و انرژی معتقدند که حمله اخیر انصارالله یمن به غول نفتی آرامکو عربستان که ستون فقرات اقتصاد و محور چشمانداز توسعه ولیعهد این کشور به شمار میرود، سیستم دفاعی و پدافندی ریاض را به چالش کشیده و در بلندمدت با تأثیر بر عرضه پنج درصد از سهام آرامکو در بازارهای جهانی و قیمت آن و همچنین کاهش جذابیت سهام این شرکت برای سرمایهگذاران، آینده نفتی عربستان را تحت الشعاع قرار میدهد.
در پی گزارشهای خبری مبنی بر توقف تولید نفت عربستان به دنبال «عملیات دوم توازن بازدارندگی» انصارالله یمن وزیر انرژی عربستان اذعان کرد، حملات انصارالله به مجموعه پالایشگاهی در بقیق و خریص موجب توقف موقت تولید نفت در این دو مجموعه شده است. خبرگزاری بلومبرگ نیز اعلام کرد، عربستان نیمیاز تولیدات نفت خود را در پی حملات انصارالله متوقف کرد.
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از سه منبع مطلع گزارش داد، تولید و صادرات نفت عربستان روز شنبه در پی حملات گروه انصارالله متوقف شدند.
یک منبع به این خبرگزاری گفت، این حملات بر تولید پنج میلیون بشکه نفت در روز یعنی حدود نیمیاز تولیدات کنونی عربستان تاثیر گذاشته است. رویترز به نقل از دو منبع از این سه منبع گزارش داد، گاز همراه در میدان نفتی الغوار بزرگترین میدان نفتی عربستان در پی این حملات دچار حریق شده و تاسیسات پالایش از کار افتادند. در استان بقیق در ۱۵۰ کیلومتری شرق ریاض بزرگترین پالایشگاه نفت جهان و در منطقه خریص در ۱۹۰ کیلومتری جنوب غرب از سمت ظهران دومین میدان نفتی جهان قرار دارد.
روزنامه مستقل رأی الیوم در تحلیلی نوشت: اینکه آتشنشانی عربستان بتوانند آتشسوزیهای بیسابقه را که نتیجه حمله ۱۰ پهپاد به پالایشگاههای بزرگ نفت در میادین بقیق و خریص بود، مهار کند، مسئله پیشبینی شدهای است، اما سؤالهای بزرگتری که مطرح میشود عبارت از چگونگی رسیدن این پهپادها به اهداف خود و هدف قرار دادن دقیق آن در منطقهای است که باید یکی از امنترین مناطق برای عربستان باشد؛ چراکه عامل ایجاد درآمد برای این کشور است. سوال دیگر اینکه چرا کوتاهی نگران کنندهای درباره عدم رصد این پهپادها وجود دارد و نیز آیا امکان همکاری طرفهای داخلی یا منطقهای در اجرای این حملات متصور است یا خیر.
قبل از تلاش برای جواب دادن به این سؤالها و شکستن طلسم این حمله که به روشی عالی و دقیق اجرا شد باید اطلاعات لازم را درباره این دو میدان نفتی و پالایشگاههای نفت مرتبط با آن و همچنین کارخانه پتروشیمیوابسته به آن ارائه داد.
میدان بقیق از قدیمیترین میادین نفت در جهان و عربستان است که سال ۱۹۴۰ کشف شد و میزان تولید آن به هفت میلیون بشکه در روز میرسد که در کنار میدان خریص، شامل دو پالایشگاه نفت است و پالایش حدود ۷۰ درصد از تولید شرکت آرامکو که میزان ذخایر نفتی آن به ۲۲ میلیارد بشکه میرسد، برعهده دارد.
این حمله سومین حمله به تأسیسات نفتی شرکت آرامکو در کمتر از یک سال گذشته است. اولین حمله اواسط ماه مه انجام شد که طی آن، با هفت پهپاد سه خط لوله پمپاژ نفت شرق به غرب هدف قرار گرفت. حمله دوم به میدان نفتی الشیبه صورت گرفت که حدود نیم میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند. علاوه بر آنها، حمله روز شنبه انجام شد که در جایگاه سوم و مهمترین حمله تا به الان قرار دارد.
از طریق بررسی بیانیه یحیی سریع، سخنگوی ارتش و کمیتههای مردمییمن به نکات مهم و حیرتآوری میتوان پی برد که شاید جوابی از سؤالات مطرح شده را در بر داشته باشد:
اول: گفتن این که این عملیات بعد از رصد اطلاعاتی دقیق انجام شده است؛ پس چه طرفهایی در آن شرکت داشتند؟ آیا این اقدام تحول چشمگیری در جنبش انصارالله در این راستا است؟
دوم: میادین بقیق و خریص در ۱۳۰۰ کیلومتری شهر صنعاء هستند؛ چگونه پهپادها این مسافت را بدون اینکه رصد شوند و با سوخت لازم طی کردند؟ آیا از صعده به پرواز درآمدند؟
سوم: یحیی سریع همکاری «انسانهای شریف و آزاده» در داخل عربستان در عملیات رصد اطلاعاتی را ستود؛ آیا این سخنان به معنای مشارکت گروههای شیعی در منطقه الشرقیه عربستان در این مسئله است؟ همان کسانی که برای درخواست برقراری مساوات و رفع ظلم از آنها تظاهراتها و اعتراضات بسیاری را برگزار کردند، اما با مشت آهنین مقامات سعودی مواجه شدند.
چهارم: آیا احتمال اینکه این ۱۰ پهپاد از داخل عربستان یا از بحرین یا حتی از عراق به پرواز درآمده باشد، وجود دارد؟ احتمال قاچاق این نوع پهپادها بسیار دشوار است و داستان پردازیهایی مبنی بر این امر وجود داشت که هفت پهپادی که به خط لولههای نفت شرق به غرب حمله کردند از جنوب عراق آمده بودند. داستانهای دیگری نیز وجود دارد که میگوید دو پهپاد اسرائیلی که به ضاحیه جنوبی بیروت حمله کردند از الحازمیه در شرق بیروت آمده بودند. داستان دیگری وجود دارد که نمیتوان درست بودن آن را بعید دانست و آن این است که پهپادهای انصارالله شاید از یک کشتی در آبهای خلیج فارس که به ساحل عربستان نزدیک شده بود، به پرواز درآمده بودند.
پنجم: یحیی سریع هشدار داد که بانک اهداف انصارالله در عمق عربستان هر روز گستردهتر میشود و این نشان میدهد که اگر تجاوز ائتلاف عربی متوقف نشود حملات دیگری در راه است.
جنبش انصارالله بخش اصلی از محور مقاومت است. هماهنگیها میان طرفهای این محور بسیار بالاست و انصارالله این واقعیت را مخفی نمیکند. سفر هیئتهایشان به تهران کاملا علنی انجام شد و موجب افتخارشان است.
اگر بخواهیم مسأله را درک کنیم، باید به این دو موضوع با اهمیت توجه کنیم:
اول: سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان در سخنرانی ظهر عاشورا گفت که حزب الله گزینههای جدیدی در قبال سیاست تحریمهای آمریکا دارد.
دوم: علی اکبر ولایتی، مشاور امور بین الملل آیت الله سید علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامیایران تهدید کرد که اگر ایران نتواند از طریق خلیج فارس نفت خود را صادر کند هیچ طرفی در خاورمیانه قادر به صادر کردن نفتش نخواهد بود.
انصارالله قواعد درگیری جدیدی را ایجاد کرده و مضمون پیامیکه میخواست از طریق حملات بقیق و خریص بفرستد، این بود: ما میتوانیم به هر مکانی در عمق عربستان حمله کنیم تا رهبری عربستان درک کند که ادامه قتل یمنیها موجب تسلیم شدن آنها نخواهد شد.
شاید دفاع مدنی عربستان توانسته باشد آتشسوزی گسترده در پالایشگاهها و کارخانه پتروشیمیدر بقیق و خریص را مهار کند اما دود گسترده ناشی از آن همچنان آسمان منطقه را پوشانده و شاید به صورت موقت بتواند تعدادی از سوالات مربوط به نزاع و تحولات آن را نه فقط در یمن بلکه در کل منطقه مخفی نگه دارد.
در پایان باید بپرسیم: با ادامه این حملات و با این شدت چه کسی سهام شرکت آرامکو را که برای مطرح کردن آن در بازارهای جهانی تلاش میشود، میخرد؟ حتی اگر مطرح شود ارزش آن چقدر کاهش خواهد یافت؟ خودتان باید جواب این سؤالات را بیابید. رهبران غارهای صعده و مشاورانشان آنطور که دشمنانشان به اشتباه میپندارند، کودن نیستند.
ستون فقرات صنایع نفتی عربستان با حمله یمن شکست
تغییر قواعد جنگ صنعا
صاحبخبر -