این روزهای عروس سبز زاگرس حال و روز خوشی ندارند و آتش لباس سیاه را بر تن طلای سبز در کهگیلویه و بویراحمد کرده است.، با رسیدن صدای پای تابستان و گرم شدن هوا روزهای سخت جنگل‌های زاگرس آغاز می‌شود و هر روز در منطقه‌ای آتش ایستاده جان آن‌ها را می‌گیرد. تمام لحظاتش به سختی سپری می‌شود، نفسش به شماره افتاده، آتش بی‌رحمانه بر پیکر نحیفش شلاق می‌زند درختان تنومندش که روزی با غرور و شکوه خاصی سرشان را بالا گرفته بودند و چشم نوازی می کردند، اکنون با قامتی خمیده ذره ذره به خاکستر تبدیل می‌شوند.

آن لباس سبز زیبا در آتش می‌سوزد و لباس سیاه ضخیم تمام پیکرش را می‌پوشاند، آنچنان آتش سوزان و فوران است که دودش چشم هر بیننده‌ای را کور و گرمای آتشش دل‌ها را می‌سوزاند و کسی توان مقابله با آن را ندارد. جنگل‌های استان کهگیلویه وبویراحمد، این عروس زاگرس، تمام دلخوشی این مردم محروم است که با حماقت و بی تدبیری و گاهاً غفلت به تدریج جانش را از دست می‌دهد و به خاکستر تبدیل می‌شود تا این دلخوشی پایان یابد.

سال گذشته بخش عظیمی از درختان سبز که در واقع گل‌های این لباس زیبای عروس زاگرس بود خشکید تا زمینه‌ای فراهم شود برای شعله ورتر شدن آتش در قلب این جنگل‌های زیبا، اما بخشی دیگر را نیز با غفلت مردم دود می‌شود و به هوا می‌رود بخشی را هم زمین خوران تخریب می‌کنند تا در آتش بی تدبیری مسئولان بسوزد. چندین عامل دست به دست هم می‌دهند تا جنگل‌های زاگرس را نابود کنند، عوامل محیطی، طبیعی و انسانی بیشترین تأثیرات را دارد، روشن کردن آتش و خاموش نکردن آن، رها کردن اشیا براق از جمله قوطی‌ها و پلاستیک‌ها در طبیعت خود زمینه ایجاد آتش سوزی را فراهم می‌کند.

کهگیلویه وبویراحمد با وجود وسعت کم یعنی یک درصد مساحت کشور با سطحی معادل یک میلیون و ۷۰۰ هکتار اعم از جنگل و مرتع یکی از بی نظیر ترین جنگل‌های کشور را بعد از جنگل‌های شمال در حوزه زاگرس به خود اختصاص داده است. از این میزان ۹۹۷ هزار و ۱۰۰ هکتار را جنگل پوشانده است که برابر با ۴.۵۲ درصد خاک استان است و ۷۲۴ هزار و ۳۰۰ هکتار نیز مساحت مراتع را شامل می شود این استان از نظر تنوع زیستی دارای منابع طبیعی و حیات وحش منحصر به‌فردی بوده به‌طوری‌که دارای بکرترین منابع آبی، چشمه‌های فراوان، آبشارها و جنگل‌های متنوع است.

قریب به ۸ درصد از جنگل‌های کشور بیش از ۲۰ درصد حوزه زاگرس و حدود ۵۲ درصد مساحت استان را جنگل تشکیل داده که در نوع خود منحصر به فرد است ۸۰ درصد جنگل‌های این استان را درختان بلوط ۱۵ درصد بنه و بادام و ۵ درصد را سایر گونه‌های جنگلی تشکیل می‌دهند. هم اکنون بیشتر آتش سوزی‌های جنگل و مرتع در این استان در ارتفاعات به وقوع می‌پیوندد و به دلیل صعب العبور بودن، تا رسیدن نیروهای اطفای حریق بخش زیادی از جنگل‌ها طعمه حریق می‌شوند. با این حال، این استان برای اطفای حریق در جنگل‌هایش بویژه در ارتفاعات فاقد امکانات اولیه است و سال‌هاست که مسئولان برای اختصاص یک بالگرد به استان برای اینگونه حوادث فریاد می‌زنند اما این فریادها تاکنون به جایی نرسیده است.

**۲۳۰ هکتار از عرصه‌های مرتعی در آتش سوخت

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمدگفت: یک میلیون و ۵۶۰ هزار هکتار جنگل و مرتع در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از این میزان ۸۷۰ هزار هکتار جنگل، ۴۵۶ هزار هکتار مرتع و مابقی نیز اراضی زارعی هستند.

غلام حسین حکمتیان از آتش سوزی در بیش از ۲۳۰ هکتار از عرصه‌های مرتعی این استان در سه ماهه اخیر امسال خبرداد و اظهار داشت: شهرستان بهمئی متأسفانه بیشترین سهم در آتش سوزی‌های مرتعی را در سال ۹۸ به خود اختصاص داده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد افزود: ۸۰ درصد آتش سوزی‌های مرتعی امسال ناشی از رعد و برق‌ها بوده و ۲۰ درصد باقیمانده نیز به دلیل خطاهای انسانی است.

حکمتیان با بیان اینکه خاموش کردن شعله‌های آتش با ارتفاع سه متر در گرمای بالای ۴۰ درجه شهرستان بهمئی کاری سخت، خطرناک و طاقت فرسا است، یادآورشد: متأسفانه در چنین شرایطی، آب و غذا برای تقویت نیروهای انسانی که تلاش می‌کنند شعله‌های آتش خاموش شود نداریم.

وی با تقدیر از اعتبارات تخصیص یافته از سوی سازمان بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد در ارتباط با حوزه جنگل و مرتع، ادامه داد: به‌نظر می‌رسد این سازمان بایستی اعتبارات ویژه و با اولویت دوچندان تری به حوزه جنگل‌ها و مراتع در تابستان تخصیص تا بتوانیم آب و غذای خاموش کنندگان آتش‌ها را تأمین کنیم.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کهگیلویه و بویراحمد افزود: در زمان آتش سوزی‌ها نیروی مردمی در هرمنطقه به کمک قرق بانان و سایر همکاران اداری برای خاموش نمودن شعله‌های آتش حضور مستمر داشته که برای آنان بایستی آب و غذا تهیه شود.

حکمتیان با اظهار تأسف از اینکه به دلیل نبود اعتبار، امکان تأمین آب و غذا برای مردم محلی در زمان وقوع آتش سوزی‌های مراتع و جنگل‌ها وجود ندارد، خاطرنشان کرد: روند کنونی برای تأمین آب و غذای هم افراد محلی و هم پرسنل اداری روند نگران کننده است.

وی گفت: از همراهی تمامی مجموعه استانداری بویژه حوزه معاونت فنی و مدیریت بحران تقدیر می‌کنیم اما اینکه پول برای تأمین آب و غذای خاموش کنندگان شعله‌های آتش در گرمای بالای ۴۰ درجه شهرستان بهمئی نداریم یک واقعیت است.

حکمتیان، تعداد نیروهای قرق بان این اداره کل در زمان خاموشی شعله‌های آتش در عرصه‌های جنگلی و مرتعی این استان را ۷۴ قرق بان عنوان کرد و ادامه داد: البته علاوه براین نیروها در زمان آتش سوزی‌ها، سایر نیروهای اداری از مدیرکل تا پایین‌ترین رده سازمانی نیز در این زمان حضوری فعال دارند.

وی تصریح کرد: اعتبار موردنیاز برای تأمین غذا و آب در تابستان امسال برای خاموش نمودن شعله‌های آتش در عرصه‌های مرتعی و جنگلی، بیش از ۵۰۰ میلیون تومان است که انتظار داریم سازمان برنامه و بودجه استان کهگیلویه و بویراحمد توجه ویژه‌ای برای تخصیص این اعتبار در کمترین زمان ممکن داشته باشد.

حکمتیان بیان کرد: اعتبار تأمین آب وغذا برای خاموش کنندگان شعله‌های آتش در عرصه‌های جنگلی و مرتعی باید از محل استانی تخصیص داده شود و البته از محل اعتبارات ملی، اعتباری تخصیص داده شده اما ناکافی است.

** صاعقه یکی از عوامل محیطی در آتش سوزی جنگل‌ها

هواشناسی در خصوص احتمال صاعقه در کهگیلویه و بویراحمد هشدار می‌دهد و توصیه می‌کند: برای جلوگیری از مخاطرات ناشی از پتانسیل آتش سوزی ناشی از صاعقه در مراتع و جنگل‌های استان وجود دارد. رعد و برق و «صاعقه» همراه با رگبار موقتی، مردم از تردد و استقرار در مناطق مرتفع و کوهستانی خودداری کنند.

**آماده باش محیط زیست برای روزهای بحران

مدیرکل حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد هم می‌گوید: محیط بانان به دلیل احتمال وقوع حریق‌های ناشی از صاعقه در مناطق حفاظت شده استان در آماده باش کامل هستند.

محسن جعفری‌نژاد افزود: باتوجه به اعلام هواشناسی در ساعات بعد از ظهر و اوایل شب برای سه روز آینده رشد ابرهای همرفتی، رگبار و رعدوبرق گاهی وزش باد شدید پیش بینی شده است.

وی با اشاره به احتمال وقوع آتش سوزی‌های ناشی از رعد و برق در مناطق حفاظت شده عنوان کرد: به مدت ۳ روز تمامی مرخصی‌های نیروهای محیط زیست لغو می‌شود و باید در مناطق حضور داشته باشند تا در صورت نیاز برای اطفای حریق در کمترین زمان ممکن اقدام کنند.

اگر چه از حیث قوانین و مقررات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشورتنها دستگاه متولی اطفا حریق در عرصه‌های منابع طبیعی بوده و سایر دستگاه‌های لشکری، کشوری و شهرداری‌ها در صورت درخواست این سازمان به استناد تبصره ذیل ماده ۴۷ قانون حفاظت و بهره برداری موظف به همکاری هستند. لذا همکاری و مشارکت همگان به منظور حفظ جنگل‌ها و مراتع بعنوان یک سرمایه ملی و مشترک امری لازم و وظیفه‌ای ملی و دینی به شمار می‌رود

**برای جلوگیری از آتش سوزی در جنگل‌ها و مراتع چه کنیم؟

بکارگیری روش‌های مختلف می‌تواند از بروز آتش سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی جلوگیری کنند که لازم بوده این روش‌ها را در برنامه پیشگیری از آتش سوزی در جنگل‌ها و مراتع بکار گرفته شود. زمانی که هوا گرم و سطح جنگل پوشیده از برگ‌های خشک است از روشن کردن آتش خودداری شود.

با مشاهده کوچک‌ترین دود یا آتش در جنگل سعی کنیم آن را خاموش کنیم یا به نزدیکترین واحد منابع طبیعی، نیروی انتظامی، جهاد کشاورزی، حفاظت محیط زیست، شهرداری‌ها، بخشداری، دهیاران، پلیس ۱۱۰ و تلفن رایگان ۱۵۰۴( امداد جنگل و مرتع) و دیگر نهادهای دولتی اطلاع دهیم.

از کشیدن سیگار در جنگل پرهیز کنیداما اگر مجبور به کشیدن سیگار هستیم، کبریت نیم سوخته یا ته سیگار باقی مانده خاموش شود. بعد از روشن کردن آتش برای تهیه چای و گرم کردن غذا اطراف آن محل را از هرگونه خار و برگ خشک کامل پاک کنیم، همچنین خاموش کردن آتش قبل از ترک جنگل ضروری است.

از ریختن مواد سوختنی مانند کاغذ، زباله و از انداختن موادی مانند شیشه و بطری در کنار محیط جنگل خودداری کنیم یا آنها را در زیر خاک پنهان سازیم. زیرا همانگونه این مواد مانند ذره بین عمل می‌کنند و نور خورشید را جذب و ممکن بوده سبب وقوع آتش شوند.

باتوجه به اهمیت منابع طبیعی همه با هم باید در حفظ جنگل‌ها و مراتع مشارکت کرده و اجازه ندهیم جنگل‌ها به افسانه‌ای در دل تاریخ تبدیل شود و بدانیم منابع طبیعی میراث مشترک همه ما و نسل‌های آینده است.

۹۹۲۹/‏۱۶۶۲