شفاآنلاین>سلامت> هنگام بیماری ممکن است فرد اشتهای خود را از دست بدهد اما تغذیه مناسب و نوشیدن مایعات به اندازه کافی به ویژه مواقعی که بیمار احساس بهتری دارد بسیار مهم است.

به گزارش شفاآنلاین، انواع مختلف غذاها می‌توانند با انواع مختلف بیماری مقابله کنند به طوری که مثلا غذایی که می‌تواند به فرد مبتلا به گلودرد کمک کند ممکن است برای فردی که حالت تهوع دارد مناسب نباشد.

در این مقاله فهرستی از بیماری‌های شایع و خوراکی‌های مفید و مضر برای آنها جمع‌آوری شده که به شرح زیر است:

"سرماخوردگی و آنفلوآنزا"

گرفتگی بینی، سرفه و گلودرد از علائم شایع سرماخوردگی و آنفلوآنزا هستند. خوراکی‌های زیر می‌تواند به کاهش خلط و التهاب و نیز به تقویت سیستم ایمنی (Safety system)بدن کمک کنند:

۱) چای‌های گیاهی: دریافت مایعات کافی به هنگام سرماخوردگی و آنفلوآنزا اهمیت بسیاری دارد. نوشیدن این چای‌ها مفید بوده و بخور دادن با این گیاهان می‌تواند سینوس‌ها را از مخاط تجمع یافته پاک کند.

اضافه کردن مقداری زردچوبه به یک فنجان آب داغ و نوشیدن آن به کاهش گلودرد کمک می‌کند چرا که طبق تحقیقات زردچوبه خواص ضد التهابی و ضد عفونی کنندگی دارد.

برگ چای نیز ترکیبات گیاهی طبیعی همچون پلی فنول‌ها، فلاونوئیدها و کاتچین‌ها داشته که در تهییج سیستم ایمنی موثر است. به ویژه کاتچین از بدن در برابر انواع خاصی از ویروس‌ آنفلوآنزا محافظت می‌کند.

۲) عسل: گلودرد می‌تواند به دلیل نوعی عفونت باکتریایی باشد. عسل یک ضد میکروب قوی است که در برطرف شدن این عفونت‌ها موثر است.

تحقیقات نشان می‌دهد عسل موثرتر از داروهای سرفه همچون دیفن هیدرامین و سالبوتامول عمل کرده و نتایجی مشابه با دکسترومتورفان دارد. می‌توان از عسل برای درمان سرفه‌های کودکان استفاده کرد. هر چند نباید عسل را به کودکان کمتر از ۱۲ ماه داد.

۳) مرکبات و انواع توت‌ها: مرکباتی همچون پرتقال، لیمو و گریپ فروت حاوی مقادیر بالایی از فلاونوئیدها و ویتامین C هستند که باعث کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی و در نتیجه مبارزه با تب می‌شود. برخی مطالعات نشان می‌دهد فلاونوئیدی به نام کوئرستین در انواع توت‌ها نیز یافت می‌شود که می‌تواند به درمان عفونت‌های "راینو ویروسی" که دلیل اکثر سرماخوردگی‌های رایج است، کمک کند. آبمیوه‌های یخ زده و برفکی نیز می‌تواند به تسکین گلودرد منجر شوند.

- در مواقع سرماخوردگی‌ و آنفلوآنزا از خوراکی‌های زیر اجتناب کنید:

برخی شواهد نشان می‌دهد مصرف لبنیات باعث افزایش تولید و تجمع ماده مخاطی شده که می‌تواند به انسداد سینوس منجر شود.

کافئین نیز می‌تواند به کمبود آب بدن و در نتیجه تغلیظ خلط شود اما با این وجود برخی از نوشیدنی‌های کافئین دار مانند چای و قهوه حاوی آنتی اکسیدان‌های تقویت کننده ایمنی هستند که در تسکین بیماری مفید واقع می‌شوند. اما الکل می‌تواند به کم آبی بدن و در نتیجه پاسخ التهابی منجر شود که علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا را تشدید می‌کند.

"تهوع، استفراغ و اسهال"

به هنگام داشتن یک یا تعدادی از این علائم بهترین روش خوردن غذاهایی است که معده را تصفیه می‌کند. این عمل به فرد کمک می‌کند تا اشتهای خود را دوباره بدست آورد.

۱) زنجبیل: تحقیقات نشان می‌دهد زنجبیل می‌تواند به کاهش اثرات حالت تهوع و استفراغ کمک کند. با اضافه کردن یک تا دو قاشق چایخوری زنجبیل تازه به یک فنجان آب داغ می‌توانید چای زنجبیل درست کنید. پنج دقیقه قبل از آن زنجبیل را خیسانده و آن را با عسل کمی شیرین کنید.

۲) رژیم غذایی "برات" (BRAT): غذاهای شامل موز، برنج، پوره سیب و نان تست برای معده بسیار ملایم هستند. این رژیم غذایی غنی از نشاسته بوده و فیبر کمی دارد که به بهبود اسهال و کاهش مشکلات سیستم گوارش منجر می‌شود.

از دیگر خوراکی‌های ملایم می‌توان کراکرها، بلغو جو دوسر، هندوانه و سیب زمینی آبپز را نام برد. همچنین فرد بیمار(Patient) در چند ساعت اول باید به آرامی مقدار کمی آب مزه مزه کرده و سپس مایعات دیگری همچون آب سیب یا آب گوشت را امتحان کند. عموما پس از ۴۸ ساعت رژیم غذایی به حالت عادی باز می‌گردد.

۳) آب نارگیل: هنگام ناراحتی‌های معده، التهاب در این عضو ایجاد می‌شود. ترکیباتی به نام تانن‌ها در آب نارگیل وجود دارد که به کاهش این التهاب کمک می‌کند. همچنین مقادیر بالای سدیم و پتاسیم موجود در آن به آبرسانی سریع به بدن پس از اسهال و استفراغ کمک می‌کند. همچنین این نوشیدنی می‌تواند به هنگام ورزش نوشیدنی سالم و بدون شکر مناسبی باشد که به بدن آبرسانی می‌کند.

- در این نوع بیماری‌ها از مصرف مواد غذایی زیر باید اجتناب کرد:

غذاهای چرب حاوی مقادیر زیادی روغن هستند که هضم آن دشوار بوده و می‌تواند باعث تحریک معده و تشدید حالت تهوع شود. کپسایسین موجود در فلفل چیلی (تند) نیز می‌تواند باعث ایجاد درد و ناراحتی شود. کافئین نیز به عنوان یک محرک عضلانی عمل کرده و باعث گرفتگی معده و افزایش حرکات روده می‌شود. هم چنین محصولات لبنی حاوی قندی به نام لاکتوز است که پس از اسهال، هضم آن دشوار بوده و باعث نفخ و تهوع می‌شود. شیرین کننده‌های مصنوعی نیز می‌توانند اثری ملین داشته باشند.

"یبوست"

کلید رفع یبوست، مصرف زیاد فیبر است. فیبر انواع محلول و نامحلول دارد. فیبر محلول رطوبت مدفوع را حفظ کرده و دفع آن را راحت‌تر می‌کند. همچنین به تغذیه باکتری‌های روده کمک می‌کند. فیبر نامحلول نیز حجم مدفوع را افزایش داده و به پاکسازی روده کمک می‌کند.

توجه داشته باشید که خوردن فیبر زیاد در رژیم غذایی باعث ایجاد گاز اضافی می‌شود به همین دلیل فرد باید مصرف خود را به تدریج افزایش دهد تا از نفخ جلوگیری کند. فیبر محلول نیز مقدار زیادی آب جذب می‌کند بنابراین همراه با مصرف آن مقدار زیادی آب بنوشید.

۱) سبوس و بلغور جو دوسر: یک فنجان بلغور جو دوسر همراه با آب حاوی حدود چهار گرم فیبر، تقریبا ۱۶ درصد از میزان توصیه شده مصرفی روزانه بزرگسالان است. در حالیکه بلغور جو دوسر فقط ریشه جو است اما سبوس آن حاوی پوسته فیبری بوده و در هر فنجان ۵.۷ گرم فیبر داشته و برای هضم بهتر است. مصرف آب کافی به هنگام مصرف جو دوسر مهم است و همچنین خوردن ترکیباتی از میوه‌ها می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند.

۲) میوه‌های خشک: تمام میوه‌ها منبع خوبی از فیبر هستند اما میوه‌های خشکی مانند زردآلو، انجیر و آلو معمولا مقادیر بیشتری فیبر دارند. این میوه‌ها حاوی نوعی ملین طبیعی به نام سوربیتول هستند که با آبرسانی به روده حرکات آن را تقویت می‌کند. آلو و زردآلو همچنین حاوی پلی فنول‌ها هستند که می‌توانند مقادیر باکتری‌های مفید روده مانند لاکتوباکیلوس و بیفید و باکتریوم را افزایش دهند. این باکتری‌ها به تحریک روده کمک می‌کنند.

۳) بذر کتان: بذر کتان به دلیل دارا بودن میزان بالایی از فیبر محلول، حرکات منظم روده را تقویت می‌کند. همچنین منبع غنی از اسیدهای چرب ضروری امگا ۳ است. تحقیقات نشان می‌دهد امگا ۳ باعث کاهش التهابات روده که پس از یبوست طولانی مدت رخ می‌دهد، می‌شود. پوسته بیرونی این بذر قابل هضم نبوده و باید از بذرهای بدون پوسته استفاده کرد تا بدن قادر به جذب مواد مغذی آن باشد.

- در این بیماری‌ نیز از برخی غذاها باید اجتناب کرد:

از غذاهای فرآوری شده که میزان زیادی چربی و نمک داشته و فیبر کمی دارند، اجتناب کنید چون هضم چربی سخت بوده و نمک سطح رطوبت مدفوع را کاهش می‌دهد. همچنین غلات فرآوری شده مانند نان سفید و برنج سفید که پوسته و ریشه آنها جدا شده و فیبر کمی دارند نیز در تشدید یبوست موثرند. کافئین و الکل نیز هر دو می‌توانند باعث کمبود آب بدن و تشدید یبوست شوند.

تغییرات رژیم غذایی می‌تواند به رهایی فرد بیمار از برخی علائم بیماری کمک کند. اما مهم است که به یاد داشته باشید پیشگیری بهتر از درمان است. دریافت آب کافی و خوردن رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی می‌تواند در پیشگیری از بسیاری از بیماری‌های فوق موثر باشد.