گزارشی از احتمال فعالیت گسل ها ، شایعات و واکنش های فضای مجازی
خواب آشفته گسل های تهران
صاحبخبر - دانش پور- فقط چند ثانیه کافی بود تا مهم ترین مشکل این روزهای پایتخت چرخشی 180 درجه ای داشته باشد و دغدغه آلودگی هوا جایش را به زلزله بدهد. لرزش زمین آن قدر هولناک بود که همه ، جانشان را برداشتند و بی آن که به فکر داشته های شان باشند به معنای واقعی کلمه در رفتند! خواست خدا بود که زلزله عمق زیادی داشته باشد و زورش به ویرانی نرسد وگرنه فقط خدا می داند که جشن یلدای مردم استان تهران چه سرانجامی پیدا می کرد. هنوز هم ترس از لرزش زمین، دست از سر مردم برنداشته است ، آن قدر که یکی از شهروندان تهرانی می گوید دو شب است استرس دست از سرم بر نمی دارد، شب ها نگاهم به سقف است و تجسم ریزش آهن و سنگ و آجر ساختمان یک لحظه رهایم نمی کند. وقتی هم که چشم بر هم می گذارم تمام وجودم پر می شود از استرس. تازه می فهمم مردم کرمانشاه، آذربایجان، کرمان و بم چه کشیده اند. زلزله بالاخره به تهران رسید عقربه های ساعت روی 23:27 قرار گرفته که ناگهان زمین تکان می خورد. باور نداریم که ممکن است زمین لرزه باشد شاید اتفاقی شدید باعث حرکت زمین شده است . بی اختیار نگاه ها به سمت سقف می رود و این بار حرکت صدا دار لوسترها این اطمینان را می دهد که زلزله به سراغمان آمده است. بیشتر مردم در خانه ها هستند. اما خیلی زمان نمی برد که خیابان ها و کوچه ها پر می شود از ازدحام آدم ها. برخی ها هم داخل خانه در لابه لای برنامه های تلویزیون به دنبال خبری از زلزله هستند. زیرنویس به سرعت رد می شود « تهران لرزید» . هنوز گیج هستیم . مدت هاست که می گویند تهران باید در انتظار زلزله ای مهیب باشد اما خیلی جدی نگرفته ایم . نه ما، که هیچ حرکتی بین مسئولان هم رویت نشده است. آن قدر که خود زلزله دست به کار شد و با حرکتی کوچک قدرت خود را به رخ پایتخت نشین ها و شهرهای هم جوارش کشید. مردم پتو به دست ، سوار خودرو شدند و بی هدف به خیابان ها آمدند. شهر ِ خلوت و آرام به یک باره گرفتار ترافیک شد. شاید از هر کسی می پرسیدید به کجا می روید ؟ هدف مشخصی نداشت. برخی به پارک ها رفتند و بعضی کنار اتوبان ها. برخی هم داخل کوچه های تنگ تهران به جای خانه داخل خودرو شب را صبح کردند بی آن که فکر کنند این کارشان اصلا درست هست یا نه! پمپ بنزین ها هم آن قدر شلوغ شد که صف شان کیلومترها ادامه داشت. با تمام این اوصاف برای برخی از مردم هم انگار هیچ اتفاقی نیفتاده است. تا صبح راحت خوابیدند. البته بعضی ها هم تنقلات شب یلدا را به جلوی منزل آوردند و با خانواده مشغول صرف آن ها شدند . شاید گسلی دیگر فعال شود کانون زمین لرزه 5.2 ریشتری آخرین روزهای پاییز، در مشکیندشت استان البرز اعلام شد و مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران زمان دقیق وقوع زلزله را ساعت 23:27 اعلام کرد. این زلزله علاوه بر تهران، در قم، قزوین، گیلان و اراک نیز احساس شد. استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله از حساسیت خاص فعالیت این گسل گفت و این که ممکن است دو گسل دیگر با این حرکت واکنش نشان دهند. مهدی زارع با بیان این که حدود ۲۰ میلیون نفر (یک چهارم جمعیت ایران) زلزله چهارشنبه شب تهران را حس کردند، افزود: این زلزله با چنین بزرگایی به خودی خود موضوعیت خاصی ندارد اما با توجه به نزدیکی این گسل به دو گسل دیگر که یکی از آن ها گسل تهران است و همچنین تراکم جمعیتی این دو استان، حساسیت بیشتر شده است. وی ادامه داد: پسلرزههایی که بعد از زمین لرزه اول رخ داد معنی و مفهوم خاصی ندارند و نمیتوان از آن ها استنباط کرد که زلزله بزرگی در ادامه خواهد آمد یا این که زلزله تمام شده است. زارع گفت: ممکن است این زمینلرزه موجب تحریک گسلهای مجاور در شرق (گسل شمال تهران) و در غرب (گسل اشتهارد) شود. با وجود شایعات و گمانه زنی های فراوان که پس از زلزله چهارشنبه ۲۹ آذر تهران مبنی بر احتمال فعال شدن دیگر گسل های تهران رخ داد، علی مرادی رئیس مرکز لرزه نگاری گفت: هیچ فعالیتی در گسل شمال تهران، مشاء و ری مشاهده نمیشود. یک کارشناس شهری و مدرس دانشگاه تهران هم با اشاره به وقوع زلزله 5.2 ریشتری در استان تهران گفت: مخاطرات محیطی امری طبیعی است که هم در کشورهای توسعه یافته و هم مناطق توسعه نیافته وجود دارد و رخ می دهد اما لزوما هر مخاطره طبیعی یک فاجعه طبیعی نیست. سید محسن طباطبایی مزدآبادی با بیان این که سیستم شهرهای امروزی که با رشد جمعیت، گسترش زیرساخت ها و پیشرفت های اقتصادی همراه بوده است، حساسیت بیشتری به زلزله دارد، افزود: نگاه به زلزله باید از حالت سنتی خود که آن را مهندسی زلزله می نامند و به ابعاد فنی درباره سازه ها توجه می کند خارج و به عنوان شاخه ای از برنامه ریزی شهری به آن توجه شود. وی با یادآوری این که شهرهای متراکم همواره در خطر بزرگ زلزله قرار دارند اما باید بیندیشیم که فضاهای شهری را چگونه برای مواجهه با بلایا آماده کنیم، افزود: نادیده انگاری برنامه ریزی شهری پیامدهای غم انگیزی را در شرایط بحران همراه خواهد داشت، به نحوی که انبوه مساکن غیرقانونی و بی دوام حاشیه شهرها در زمان وقوع زلزله یک فاجعه انسانی را خلق خواهند کرد. شهردار تهران: این زلزله دو نکته مثبت داشت شهردار تهران نیز در تشریح آخرین اقدامات مدیریت شهری و وضعیت پایتخت پس از زلزله اخیر گفت: زلزله، مانور عملیاتی برای شهروندان بود.محمدعلی نجفی گفت: زلزله چهارشنبه شب دو نکته مثبت داشت. یکی این که به طور خیلی طبیعی یک مانور عملیاتی برای شهروندان تهرانی بود و شهروندان نشان دادند در کمال خونسردی و با سرعت می توانند خانه های خود را تخلیه کنند و در نقاطی که امنیت بیشتری دارد، مستقر شوند. نکته دوم نیز آن است که این زلزله های کوچک، مقدار زیادی از انرژی زمین و گسل های زلزله را خالی می کند. از این رو امیدوار هستم با اتفاق افتادن این نوع زلزله های کوچک که تخریبی نیز به همراه ندارند، هیچ گاه با زلزله های بزرگ مواجه نشویم. خبر مرتبط زلزله تهران و طنازی ها د رفضای مجازی خلاقیت ایرانی ها در هر شرایطی زبانزد است. از ساختن شایعه گرفته تا انتشار پیغام های طنز. از یک سو تعدادی از شبکه های مجازی خبرهایی را منتشر کردند مبنی بر این که زلزله 5.2 ریشتری یک پیش لرزه بوده و مردم باید در انتظار زمین لرزه اصلی باشند. اما از سوی دیگر پیام های طنز بود که بین مردم دست به دست می شد . هنوز زمان زیادی از زلزله نگذشته بود که اولین پیغام منتشر شد: *« ما الان یه ربعه توی خیابونیم هنوز نه پتو دادن نه کانکس». بعد از آن هم پیغام پشت پیغام: * زلزله گیر کرده تو ایران، می خواد بره بیرون ولی عوارض خروج گرون شده نمی تونه بره. * بیرون می ریم آلودگی هوا ما رو می کشه داخل خونه زلزله. * پیام مردم تهران به مردم کرمانشاه: کانکس ها رو پس بدهید خودمان احتیاج داریم. * پیام زلزله به مردم تهران: بالاخره که می خوابید! البته ناگفته نماند که پلیس فتا هم در خصوص شایعه سازی ها بی کار ننشست و رئیس پلیس فتای تهران بزرگ از احضار ۱۸ شایعهساز زلزله در فضای مجازی با دستور مقام قضایی خبر داد.∎