به گزارش خبرآنلاین، ۱۱ درصد از جامعه ایران دارای درجاتی از معلولیت هستند و بررسیها نشان میدهد نرخ بیکاری در میان معلولان سه برابر افراد عادی است. این آمارها در کنار فضای نامناسب شهری برای آنها، باعث شده معلولان در جامعه ایرانی سر در لاک خود فرو برده و از جریان اجتماعی و اقتصادی در کشور دور باشند. اشتغال اما بیش از سایر عوامل از مهمترین دلایلی است که باعث دورافتادگی معلولان از جریان اجتماعی میشود. به تازگی در جامعه ایران اما استارتآپها به یکی از زمینههای رشد آمار اشتغال در کشور تبدیل شدهاند و آمارهای رسمی نشان از بهبود جایگاه ایران در زمینه اشتغال را دارد.
مطابق با گزارش دیدهبان جهانی کارآفرینی و مؤسسه کارآفرینی و توسعه جهانی که در سال گذشته منتشر شده و مربوط به پایان سال ۲۰۱۶میلادی است، برآوردها نشان میدهد که ایران از حیث کارآفرینی نوپا و استارتآپ در رتبه ۲۳ جهان قرار دارد و وضعیتی مشابه کشورهای چین و استرالیا را ایجاد کرده است. این بررسیها حاکی از آن است که در بحث کارآفرینی نوپا، کشور سنگال، لبنان و برزیل در ردههای پایین قرار دارند و ایران در سطح متوسط این جدول ردهبندی دیده میشود. بر همین اساس اولین رویداد استارتآپی برای اشتغال معلولان این هفته از سوی مجتمع آموزش نیکوکاری رعد برگزار شده است.
در همین زمینه منصوره پناهی مدیرعامل مجتمع خیریه رعد در گفتوگویی با خبرآنلاین از چگونگی برگزاری این رویداد استارت آپی برای معلولان میگوید.
ایونت توانتک به چه شکل برگزار میشود و اهداف آن چیست؟
عنوان ایونت ما توانیاب و تکنولوژی است؛ توانیاب به افرادی میگوییم که دارای معلولیت و ناتوانی هستند. ما فکر کردیم که تکنولوژی میتواند قسمت ناتوانی افراد را جبران کند و علاوه بر این کارفرماها و شرکتهایی را که در حوزه تکنولوژی کار میکنند و زندگی را راحتتر کردهاند درگیر کنیم و آنها را با توانیابها برای ایجاد اشتغال آشنا کنیم. این ایونت از ۲۱ تا ۲۴ آذر در موسسه آموزشی رعد برگزار میشود.
آیا توانتک حکم استارتآپ ویکند را دارد؟
خیر؛ زیرا شرکتهای بزرگ با تعدادی ورکشاپ در این ایونت شرکت میکنند و آموزشهایی را هم در این زمینه برنامهریزی کردهاند. در یکی از بخشهای این ایونت سه روزه، توانیابها ایدهها و نظرات خود را مطرح میکنند و اسپانسرها در صورت استقبال از ایدهها با توانیابها همراه میشوند. بعد از این رویداد ما به عنوان استارتآپ ویکند فعالیت میکنیم. در ده استان هم بهصورت پایلوت شروع به کار کرده است و عمده مشکلات ما در خصوص پروسههای زنجیرهای و موازیکاری بین وزارتخانههاست.
در این ایونت قرار است استارتآپ توانتک را هم معرفی کنید؟
ما در این ایونت قرار است کسانی را که زندگی روزانه توانیابان را راحتتر کردهاند معرفی و از آنها تقدیر کنیم. در سایت رعد هم برای این استارتآپ بخش ویژهای در نظر گرفتهایم و در شبکههای اجتماعی هم به این استارتآپ پرداختهایم.
فرصتهای شغلی که برای توانیابها در نظر میگیرید چقدر به توانمندیها و تواناییهای آنها نزدیک است؟
با توجه به رشتههای تکنولوژی و اینکه امکان دورکاری در این رشتهها وجود دارد، تا حدود زیادی فرصتهای شغلی به توانمندیها و توانایی این افراد نزدیک است. برای گروهی از توانیابها که مشکل جسمی حرکتی دارند، این شغلها که با تکنولوژی سر و کار دارد بسیار مناسب تواناییهای این افراد است.
تا چه حد پیشبینی میکنید که جامعه هدف، در این ایونت شما را همراهی کند؟
قطعا از صددرصد، ۸۰ درصد همپوشانی خواهیم داشت. ما حدود ۳۰۰ کارآموز داریم که در کلاسهای فنیوحرفهای رعد شرکت میکنند و از این تعداد حدودا ۱۶۰ نفر اشتغال میخواهند و در این پروسه فعالیت خواهند کرد. روشی که ما در این خصوص انتخاب کردهایم، روشی است که تا پیش از این نبوده است. در واقع این روش با دید شهروندی و فردی کار میکند و اگر هم با شرکتها لینک شویم، تمرکز بر کار فردی و توانمندی است. به این صورت که ما برای حفظ کار تلاش میکنیم.
تفاوت این روش با دیگر روشهایی که در سالهای گذشته برای اشتغال توانیابان انجام شده چیست؟
روشهای دیگر با تکیه بر کار گروهی بوده ولی در این روش تمرکز بر کار فردی است. در این روش ما نمیگوییم معلولین؛ میگوییم خانم ایکس/ آقای ایکس، پس معلولی وجود ندارد. ما بر توانمندیها کار میکنیم؛ قسمت ناتوانیها را میگذاریم برای بهزیستی و مراکز درمانی و در اینجا بر روی تواناییها و مهارت فرد کار میکنیم. در این روش ما با کارفرما کار میکنیم و بر مسئولیت اجتماعی و نگرش جدید او تمرکز میکنیم و آموزشهای لازم را میدهیم. یک نفر هم بهعنوان همیار همیشه با فرد توانیاب در این پروسه هست و تمام فرآیندهای شروع یک کار را با فرد توانیاب کار میکنیم.
مرز وابستگی و حمایت همیار چطور مشخص میشود؟
ما بر توانمندی کار میکنیم و نه وابستگی؛ بنابراین حضور ما هست تا وقتی که توانیاب بخواهد. همیار برای دلسوزی و ترحم حضور نخواهد داشت. در واقع دید و نگرش ما بر اساس توانمندکردن فرد است. موارد بسیاری را هم داشتیم که توانمند شدند و مشغول به کار هستند. هرکسی که خلاقیت و ایدههای خوبی دارد با آموزشهای لازم میتواند همیار شود و نیازی نیست رشته خاصی را خوانده باشد.
توانمندسازی در چند مرحله انجام میشود؟
توانمندسازی در ۵ مرحله انجام میشود که شامل اعتماد کردن و تمرکز بر ویژگیهای برخورد، ارزیابی، هماهنگشدن فرد با تواناییها و وظایف، ارتباط با کارفرما و مرحله آخر هم حمایت از فرد در محل کار است.
به نظر شما مهمترین مسائلی که باعث میشود اشتغال معمولان با مشکل مواجه شود چیست؟
مهمترین بخش آن به نبود فرهنگسازی در این زمینه و عدم مشارکت برمیگردد؛ یک توانیاب در نگاه اول از خود میپرسد که من اصلا میتوانم مشارکت کنم یا نه؟ در رشتههای مختلف و بهخصوص تکنولوژی چطور باید مشارکت کنم؟ در واقع هیچجایی وجود ندارد که به افراد توانیاب در خصوص تواناییهایشان آموزش داده شود؛ پس یکسری فناوریهای اطلاعاتی وجود ندارد که به توانیابان آموزش بدهد. بخش بعدی مربوط به یکسری دیوارههای ذهنی است که در صورت آموزش و مشارکت فعال شهروندانُ حتما میتوانیم راه اشتغال این افراد را هموار کنیم. هر وقت صحبت از اشتغال این افراد میشود همه رجوع میکنند به بحث مناسبسازی شهری و میگویند این مسئله در اولویت قرار دارد؛ اما مگر چند درصد توانیابان مشکل حرکتی دارند و از ویلچیر استفاده میکنند؟ ما معلولان را فقط افرادی که سوار ویلچیر میشوند میبینیم. در صورتی که ۲۰ درصد توانیابان ما از ویلچیر استفاده میکنند
۴۲۴۲