پاسخ حمیدرضا بیدقی طراح پوستر سیوششمین جشنواره فیلم فجر به حاشیهها
برای طراحی پوستر جشنواره در گوگل هم سرچ کردیم
صاحبخبر - دو روز قبل، وقتی مدیران سینمایی از پوستر سیوششمین جشنواره فیلم فجر رونمایی کردند، شاید فکرش را نمیکردند که قرار است به این زودی حاشیههای جشنواره فیلم فجر امسال کلید بخورد. پوستری که پیشبینی میشد با توجه به حواشی پوسترهای دو سال گذشته با دقت و کیفیت بالاتری طراحی شود، تنها در چند ساعت بعد از رونمایی، محل جنجال برخی رسانههای فضای مجازی قرار گرفت. برخی رسانههای فضای مجازی مدعی شدند که این پوستر با الگوگرفتن از سادهترین طرحهای آماده فتوشاپی که با یک سرچ گوگل در دسترس است، طراحی شده است. حمیدرضا بیدقی، طراح پوستر سیوششمین جشنواره فیلم فجر که سابقه طراحی چندین دوره جشنواره فیلم فجر را هم دارد در گفتوگو با «فرهیختگان» با اشاره به اینکه طراحی پوستر جشنواره فیلم فجر همواره محل چالش طراحان است، گفت: «من پنج دوره برای جشنواره فیلم فجر طراحی کردم؛ سه دوره پوسترهای اصلی و دو دوره پوسترهای جنبی. میدانم که طراحی این پوستر چه چالش بزرگی است؛ برای همین هم طراحان مختلف در این قصه ورود نمیکنند و برایشان کار سختی است. چون این پوستر بهشدت زیر ذرهبین است و علاوهبر آن دستاویزی برای تسویهحسابهای جناحی در سینماست. هر کاری بکنید باز هم مورد نقد قرار میگیرید، دورههای مختلف جشنواره را بررسی کنید، تمام پوسترهای دورههای مختلف و حتی یکی از بهترین پوسترهای جشنواره، که طراحی آن کار خود من بود و با 30 پرنده کار شده و شکل جدیدی از طراحی بود، بهشدت مورد انتقاد قرار گرفت و کوبیده شد. برای همین کوبیده شدن دوباره این پوستر مساله جدیدی نیست.» بیدقی ادامه داد: «من قبل از اینکه وارد بحث طراحی پوستر جشنواره شوم، میدانستم که این کوبیدنها وجود دارد و اینها یکجور تسویهحساب است. یک جناح با جناح دیگر مشکل دارد و از پوستر و کارهای روابطعمومی و افتتاحیه، اختتامیه و هزینههای جشنواره، همه را مینوازند و پوستر هم بخشی از این نواختنهاست. در این شرایط طبیعی است که یک کانال تلگرامی و اینستاگرامی هم که دنبال جذب مخاطب و لایک بیشتر است، ادعا کند که پوستر امسال جشنواره با سرچ گوگل طراحی شده است.» طراح پوستر جشنواره فیلم فجر در مورد انتقاداتی که به طراحی این پوستر شده است، گفت: «زمانی که میخواستم این پوستر را طراحی کنم بعد از صحبت با مسئولان جشنواره بنا شد با یک نگاه جدید روی سمبل جشنواره کار کنیم. اتودهای زیادی زدیم. اتود «آب» را پیشنهاد دادم. آنها هم قبول کردند. برخی تصور میکنند که باید میآمدیم هزینههای زیادی میکردیم تا از قطرات آب که به هوا پرتاب میشود، عکاسی کنیم. اگر این کار را هم میکردیم باعث میشد عدهای بگویند چقدر هزینهها زیاد شده و چرا در گوگل سرچ نکردید. به هرحال باید تصاویر پاشیدن آب را از گوگل سرچ میکردیم و آنجا هم تصاویر «استوک» است و کار طراح، چیدن این تصاویر کنار هم است. طراح با گذاشتن یکسری عناصر کنار هم، کارش را انجام میدهد. مثل کاری که یک معمار انجام میدهد و با گذاشتن سیمان و آهن خانه میسازد. حالا یک نفر بیاید و بگوید سیمانی که شما در خانهتان استفاده کردید ما هم استفاده کردیم. خب این درست نیست ما با آن سیمان و آجر شکل جدیدی را ساختیم. این اظهاراتی که در مورد طراحی پوستر میشـــود، مغـرضـــانه اســـت.» بیدقی با اشاره به طراحی پوستر جام جهاننمای بخش بینالملل جشنواره فیلم فجر اظهار داشت: «اگر به پوستر بخش بینالملل سیوپنجمین جشنواره فیلم فجر نگاه کنید، چنین مونتاژی را هم در طرح گرافیکی میبینید. طبیعی است که من نمیتوانستم این خردهطرحها و کاشیها را از موزههای دنیا بردارم. به هر حال اینها هم با سرچ به دست آمده است. درکل کار گرافیک مونتاژ است و جای تاسف دارد که افراد بیتخصص اظهارنظرهای ناشیانه میکنند.» وی با انتقاد از شیوه برخورد با محصولات هنری در برخی اظهارنظرهای فضای مجازی گفت: «یک کانال زرد که هیچ چیزی برای گفتن ندارد، بیاید و یک اظهارنظر غیرکارشناسانه انجام بدهد. من قطعات تصویر را با سرچ در گوگل پیدا کردم اما با نرمافزار سرچ گوگل طراحی نکردم؛ پوستر با پیدا کردن پلاگینهای آب و چیدن اینها کنار هم و تشکیل یک فرم جدید طراحی شده است که این بسیار حرفهای است و کار اشتباهی نیست. کار زمانی کپی است که عین به عین آن کپی باشد. برایتان یکی از کارهایم را میفرستم که کل آن کپی است و در کشور ترکیه کپی شده است. پوستر جشنواره بیستوهفتم فیلم فجر در کشور ترکیه روی جلد یک کتاب کار شد.» بیدقی با اشاره به اینکه این شکل انتقادات دقیق نیست و بهزودی فراموش خواهد شد، گفت: «برای یک طراح خوب و قوی این انتقادات و جوسازیها اثری نمیکند. من فقط روی شکل فرهنگ مردم نگرانی دارم. فرض کنید اصلا یک طراحی کارش کپی بود، راه مقابله با این کار چیست؟ زمانی برای مرتضی ممیز بهخاطر کاری که برای سایپا انجام داد، پرونده عجیب و غریبی درست کردند. ایشان هم دلایل خودش را داشت. این اتفاق و شباهتها در طراحی گرافیک، همیشه داستان خودش را دارد. اما اینطور برخوردها هنرمندان را نسبت به جایی که در آن زندگی میکند، ناامید میسازد.»∎