صاحب‌خبر - شما چیزهایی را به دلایلی دور خود جمع می‌کنید، شاید فکر می‌کنید بعدا به آنها نیاز خواهید داشت، ارزش عاطفی و احساسی برای‌تان دارد یا اینکه پول زیادی بابتش پرداخت کرده‌اید و احساس می‌کنید باید حتما نگهش دارید حتی اگر هفته ها، ماهها و سالها حتی به آن دست هم نزنید؛ کتاب، لباس، وسیله‌ای زینتی یا هر چیز دیگری ممکن است واقعا دیگر کاربردی برای‌تان نداشته باشند.
واقعیت این است که ممکن است در خریدن چیزهایی اشتباه کرده باشید اما اگر بخواهید به این اشتباه اعتراف کنید و از نگه داشتن آن امتناع کنید، مغزتان آزرده شود. محققان دانشگاه Yale دو ناحیه در مغز را شناسایی کرده‌اند که مربوط به درد و ناراحتی است؛ قشر کمربندی قدامی (anterior cingulate cortex) و اینسولا (insula)، در واکنش به دور انداختن و دل کَندن از اشیاء، فعال شده و ارتباط‌هایی برقرار می‌کنند. این قسمت‌ها همان نواحی از مغز هستند که وقتی درد فیزیکی ناشی از بریدگی با کاغذ یا نوشیدن قهوه‌ی خیلی داغ احساس می‌کنید، فعال می‌شوند. مغز شما، از دست دادن یک شیء با ارزش را که متعلق به خودتان است مانند همان چیزی تلقی می‌کند که موجب درد فیزیکی‌تان می‌شود. و هر چه نسبت به یک شیء، احساس تعلق روحی یا مالی بیشتری داشته باشید، بیشتر مایلید آن را دور و بر خود نگه دارید.
فرقی نمی‌کند کمد خانه‌تان باشد یا میز کارتان، در هر صورت چیزهای اضافی پیرامون‌تان می‌توانند تاثیر منفی بر توانایی تمرکز و پردازش اطلاعات شما داشته باشند. این دقیقا همان چیزی است که دانشمندان دانشگاه پرینسون دریافتند؛ آنها عملکرد کاری افراد در محیطی منظم را با عملکرد کاری در محیطی نامنظم و آشفته مورد مقایسه قرار دادند و نتایج نشان داد بهم ریختگی فیزیکی در اطراف شما، در تضاد با توجه و تمرکزتان بوده و منجر به کاهش عملکرد و افزایش استرس می‌شود.
تیمی از پژوهشگران دانشگاه UCLA،32 خانواده لس آنجلسی را مورد مشاهده قرار دادند و دریافتند تمام مادرها، هورمون استرس‌شان طی زمانی که با متعلقات‌شان سر و کار داشتند افزایش یافته بود. این اتفاق مشابه اتفاقی است که هنگام انجام چند کار به طور همزمان (multitasking) در مغز روی می‌دهد؛ فشار اضافی وارد ناشی از بهم ریختگی بر احساس، استرس و اختلال در توانایی خلاقانه فکر کردن.
بهم ریختگی فقط فیزیکی نیست
فایل‌هایی که در کامپیوترتان دارید، نوتیفیکیشن‌های اکانت‌های جورواجورتان و هر چیزی که حواس‌تان را پرت می‌کند، رقیب تمرکز شماست. فُرم دیجیتالی بهم ریختگی و آشفتگی، توانایی شما را برای تمرکز و انجام کارهای مفید و مبتکرانه نابود می‌کند. Mark Hurst، که پُر‌فروش‌ترین کتاب را در زمنیه کنترل جریان اطلاعات در عصر دیجیتال نوشته است، این‌طور می‌گوید: «وقتی شما آیتم‌هایی برای انجام دادن دارید که مدام در ذهن‌تان غوطه ورند یا هر چند دقیقه یکبار نوتیفیکیشنی هست که حواس‌تان را پرت کند، مغزتان فرصتی برای وارد شدن به جریان ابتکار یا پردازش پیدا نخواهد کرد. وقتی مغزتان مشغول چیزهای زیادی باشد، قدرتش را از دست می‌دهد و نتیجه اینکه در زمینه‌هایی مثل فیلتر کردن اطلاعات، سوئیچ کردن سریع بین اطلاعات، داشتن حافظه پرقدرت وحشتناک عمل خواهید کرد. استفاده بیش از حد از امکانات دیجیتالی همان تاثیری را روی مغزتان دارد که بهم ریختگی فیزیکی.
حد بهم ریختگی خودتان را پیدا کنید
«من دوست دارم همه چیز را تمیز و مرتب نگه دارم اما وقتی از نظر خودم همه چیز کامل و روبراه بود، مادرم همان اتاق را همچنان طوفان زده می‌دید! تحمل هر کسی برای بهم ریختگی متفاوت با دیگری است. محققان دریافته‌اند بعضی از افراد به کمی بهم ریختگی در پیرامون خود نیاز دارند تا احساس انگیزه کنند و کارشان را انجام بدهند.» در نگاه این افراد، یک میز کاملا تمیز و خلوت مانند یک منطقه خاموش و به خواب رفته به نظر می‌رسد که نشان می‌دهد هیچ فکر و کاری برای انجام دادن در آن نیست.
از طرفی دیگر، گراهام هیل، موسس وب‌سایت TreeHugger، که خانه مجلل خود را فروخت و یک آپارتمان 300 متری خرید، تنها چند لوازم ضروری در منزل دارد. در آشپزخانه او فقط 12 ظرف سالاد و کارد و قاشق و چنگال پیدا می‌شود. او در مصاحبه‌ای که با نیویورک تایمز داشت گفته است: «من هم مانند دیگران چیزهای مادی را دوست دارم و در رشته طراحی محصولات تحصیل کرده‌ام و مانند همه به وسایلی چون لباس و ... نیاز دارم. اما از زمانی به بعد تجربه به من نشان داده که چیزهای مادی اگر تجمع پیدا کنند این توانایی را دارند که نیازهای روحی و هیجانی را بیرون برانند».
هر چند ثابت شده که بهم ریختگی تاثیر منفی بر عملکرد فرد دارد اما این دریافت خود شما از بهم ریختگی است که اهمیت دارد، نه درک و استنباط کس دیگر. اگر قرار دادن دفترچه یادداشت، خودکار یا عکس کسی که دوستش دارید روی میزتان به شما احساس آشفتگی و بهم ریختگی نمی‌دهد، پس میزتان بهم ریخته نیست. شما باید به دنبال ایجاد فضایی باشید که به شما احساس آرامش و راحتی بدهد.
راههایی برای منظم بودن
میلیون‌ها منبع از اطلاعات و چیزهایی وجود دارد که می‌توانید مصرف‌‌شان کنید پس مهم است که راهی برای کنترل این جریانات پیدا کنید تا زمان بیشتری برای انجام کارهای مهم‌تر داشته باشید.
یکی از اصول طراحی خوب، وضع محدودیت‌هاست. شما می‌توانید از همین تئوری برای ایجاد سیستمی جهت کنترل مصرف خود بهره ببرید. مثلا، برای تعداد افرادی که در صفحه مجازی‌تان دنبال می‌کنید محدودیتی در نظر بگیرید، در مورد کتاب‌هایی که باید بخرید و یا در مورد اپلیکشین‌هایی که دارید. با خودتان قرار بگذارید تا زمانی که کتاب جدیدتان را نخوانده‌اید کتاب دیگری نخرید، یا تا وقتی که به اپلیکشینی واقعا نیاز پیدا نکرده‌اید آن را دانلود نکنید. همیشه اطلاعات خیلی بیشتری از میزان نیازمان وجود دارد، برای همین اگر محدودیت برای خودمان در نظر بگیریم، به جای اینکه دچار آشفتگی و شلوغی شویم، از چیزهایی که در اختیار داریم و مصرف می‌کنیم لذت خواهیم برد.
کوچک و محدود کردن فضای ذخیره و انبار می‌تواند تاثیر شگفت انگیزی در محدود کردن مصرف داشته باشد. سعی کنید در کمدتان فقط 10 آویز قرار بدهید یا وقتی به سفر می‌روید چمدان کوچکی با خود ببرید. با کوچک‌تر کردن فضای ذخیره، خواهید دید چه چیزهای بی‌مصرفی دور و بر خود جمع کرده‌اید که باید از دست‌شان خلاص شوید.
هر ماه، کمد و گنجه‌های‌تان را بررسی کنید تا چیزهایی که دیگر نیازی به آنها ندارید از دور خارج کنید. اگر تابستان رسیده و لباس‌هایی در کمد دارید که در این فصل سراغ‌شان نخواهید رفت، آنها را از کمد خارج کرده و به نیازمندان ببخشید یا اگر واقعا چیزی است که مطمئن هستید باز هم از آن استفاده خواهید کرد، دست کم آن را دور از دسترس قرار دهید.
اگر با کامپیوتر کار می‌کنید و دسکتاپی بهم ریخته دارید، هر زمان که سیستم را روشن می‌کنید این دسکتاپ می‌تواند احساس ناراحتی و استرس به شما بدهد. در پایان هر روز، تمام فایل‌های غیر ضروری و اضافی را پاک کنید. اگر هم دوست ندارید فورا این کار را بکنید می‌توانید فولدری درست کنید و فایل‌های بی‌مصرف را در آن بگذارید و بعدا آن را بررسی کنید.
بهم ریختگی و بی‌نظمی چه فیزیکی و چه دیجیتالی، چیزی است که شما همیشه با آن سر و کار دارید اما می‌توانید کنترلش کنید. پیدا کردن راههایی برای کنترل جریان مصرف به صورتی که مورد علاقه خودتان باشد به شما احساس قدرت داده و ذهن‌تان را آزاد خواهد کرد. برای خلاقیت در ذهن و پیرامون خود فضایی باز کنید تا تجربیات جدید و مفید به سمت‌تان سرازیر شوند.
منبع: برترین‌ها∎