فهیمه ملکمحمدی: هرچند پیشگیری و کاهش خطر بلایای طبیعی مانند سایر فعالیتهای پیشگیرانه در راستای توسعه اجتماعی و اقتصادی پایدار برمبنای یک استراتژی کشوری مدنظر است
مدیریت بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه برپایه یک روش علمی شامل تمام دست اندرکاران حوزههای مختلف درگیر در بحرانها است، اما پاسخ، آمادگی و هماهنگی لازم پیش از آن بهویژه در حوزه سلامت که اصولا برآوردهکننده نخستین نیازهای انسانهای درخطر افتاده است از اصول اولیه مدیریت بحران به شمار میرود. در این زمینه توانمندسازی بیمارستانها که رکن محوری در این مسئله دارند به طور قطع از اهمیت فوق العادهای برخوردار است. زلزله استان کرمانشاه حادثه بزرگی بود که با نبود مدیریت صحیح بحران و کمبود زیرساختهای لازم برای جبران خسارتهای آن، به فاجعه تبدیل شد. سرپل ذهاب و اسلام آباد غرب از جمله شهرهای استان کرمانشاه بودند که بهدنبال این زلزله کمسابقه مصدومان بیشماری داشتند؛ مصدومانی که بهطورقطع با تخریب نشدن بیمارستانهای شهرشان درد و رنج کمتری متحمل میشدند. بیمارستان نوساز شهدای سرپل ذهاب و امام خمینی(ره) اسلام آباد غرب هر ۲ از جمله بیمارستانهای تازه ساخت این استان هستند و از عمر آنها کمتر از چند ماه میگذرد اما تاب زلزله را نداشتند و یکی از آنها از قسمتهای گوناگونی مانند سقف و دیواره ریزش داشت و دیگری (سرپل ذهاب) به طور کامل تخریب شد. بیشتر بیمارستانهای کشور فرسودهاند؛ هم در و دیوارشان کهنه است هم اسباب و اثاثیهشان. هر جای کشور که زلزله میآید چهار ستون این ساختمانها به اندازه دل مردم و مسئولان با این نگرانی که اگر این ساختمان ویران شود چه کار باید کرد، میلرزد. حرف از مدیریت بحران نیست. منظور فرسودگی بیمارستانهایی است که قرار است در روز مبادا به داد آدمها برسند. مطالعات و بررسیها نشان داده وضعیت سازههای بیمارستانی مطلوب نیست و باید نوسازی و مقاومسازی شود اما مسئولان معتقدند از نوساختن همه بیمارستانهای کشور زمان زیادی میبرد و مقاومسازی آنها بهصرفه نیست. بیمارستانسازی به شدت به فناوری روز و پیشرفتهای جدید وابسته است؛ آنهم وابستگی حیاتی، زیرا ضوابط حرفهای، آگاهیهای جامعه وخود بیمار واطرافیان او اجازه چشمپوشی از دستاوردهای جدید درامر درمان را به هیچ مرجعی نمیدهد. بیمارستانسازی یک فعالیت چند بعدی است و اعضای متخصص تیم بیمارستانساز، نه تنها باید برعلم تخصصی خود بهطور کامل مسلط و بهواقع مجری مجربی باشند، بلکه باید توانایی انجام کار گروهی و درک و رعایت زوایای تخصصی علم خود برای رفع مشکل طرف مقابل را داشته باشند. بدون شک در زمان وقوع هر حادثه، مراکز درمانی بازوی مدیریت بحران هستند زیرا مصدومان و حادثه دیدگان باید در نخستین ساعات و با سرعت به مراکز درمانی انتقال پیدا کنند. حال اگر قرار باشد بیمارستانها خود در معرض فرسودگی و تخریب قرار داشته باشند فاجعهای عمیقتر از آنچه که تصور میشود روی خواهد داد. در این باره نماینده مردم میاندوآب و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: باید از فاجعه زلزله کرمانشاه درس گرفت و نگاهی به ساختمانهای فرسوده و ناایمن در شهرها بهویژه کلانشهرها انداخت زیرا امروز بسیاری از ساختمانها در کشور امنیت کافی ندارند. همایون هاشمی در گفتوگو با صمت افزود: متاسفانه بسیاری از بیمارستانها در کشور بهویژه در شهرهای بزرگ از فرسودگی زیاد رنج میبرند که این میتواند زنگ خطری جدی در حوزه سلامت به شمار رود، درحالی که بارها این هشدارها داده شده اما کمتر تلاشی برای مقاومسازی این مراکز درمانی انجام میشود.او ادامه داد: از سویی دیگر نباید از این نکته غافل شد که بیمارستانها به خودی خود جزو مراکز ویژه و بازوی مدیریت بحران هستند و در زمان وقوع هر حادثهای آمادهباش نیرویهای پزشکی و پرستاری در مراکز درمانی میتواند کمک ویژهای به مدیریت آن حادثه کند. هاشمی تاکید کرد: با توجه به چنین اهمیتی، نیاز است بسیاری از ساختمانهای بیمارستانها که از گذشته ساخته شدهاند و بیش از ۳۰ سال عمر دارند، مورد تجدیدنظر و بررسی کارشناسی مهندسان برای مقاومسازی قرار گیرند. نماینده مردم میاندوآب و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: هدف آن نیست که ساختمانهای ناایمن بهطور حتم تخریب شوند بلکه باید متخصصان ساختمان ارزیابی دقیقی انجام دهند تا در صورت ضرورت، این ساختمانها بهسازی شوند. در همه کشورها چنین وضعی وجود دارد، بهگونهای که آنها با انجام آزمایشهای تخصصی میزان مقاومت ساختمانها را بررسی و براساس آن برنامه مقاومسازی را عملیاتی میکنند.
برای فضاهای فرسوده برنامه استراتژیک داشته باشیم
نماینده مردم آستانه اشرفیه و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی گفت: در هر حادثه غیرمترقبهای از جمله زلزله، نخستین جایی که محل مراجعه قرار میگیرند بیمارستانها و مراکز درمانی هستند، این درحالی است که بسیاری از بیمارستانها فرسوده اندو احتمال تخریب آنها در زمان وقوع بحران وجود دارد.محمد حسین قربانی در گفتوگو با صمت با تاکید بر اینکه باید برای تمام فضاهای فرسوده برنامه استراتژیک داشته باشیم، افزود: این استراتژیک بودن نباید تنها روی کاغذ باشد و باید مسئولان فکری اساسی برای این مشکلات داشته باشند زیرا در بیشتر شهرها بافت فرسوده زیادی وجود دارند که زنگ خطری جدی بهشمار میرود.او ادامه داد: اولویت در بازسازی بافت فرسوده در مرحله نخست باید متوجه بیمارستانها و مراکز درمانی باشد و برای بهسازی این بافتها باید از ظرفیت بخش خصوصی و تسهیلات بانکی استفاده کرد.قربانی تاکید کرد: مسئولان باید سیاستی در بازه زمانی مشخص برای بهسازی بافت فرسوده درنظر بگیرند و بهدنبال مقاومسازی یا تجدید بنای این ساختمانها باشند. زمانی که در بیمارستانی فرسوده هشدار برای خروج افراد از بیمارستانها به صدا دربیاید انتقال بیماران به بیرون با سرعت زیاد ممکن نخواهد بود که همه این مسائل باعث میشود مقاومسازی ساختمانها بیش از گذشته مورد توجه واقع شود.نماینده مردم آستانه اشرفیه و عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حادثه زلزله کرمانشاه تجربه سنگین و پرهزینهای برای کشور بود که باید از آن برای جلوگیری از وقوع حوادثی مشابه استفاده کرد، تصریح کرد: نباید از این نکته غافل شد که امروز بسیاری از بیمارستانها از قدمتی بسیار برخوردارند؛ بنابراین بازنگری در این ساختمانها ضروری است. از نگاه کارشناسان، در سالهای گذشته باتوجه به انبوه سازههای غیرمقاوم و خسارتهای بهجا مانده، در زمینه مدیریت بحران و طراحی سازهها در برابر زلزله و سایر حوادث طبیعی حرکتهایی انجام شده و در حال گسترش است، اما با توجه به اهمیت موضوع تاکنون در کشور ما از لحاظ بالابردن سطح دانش و فن ایمنسازی سازهها گام موثر و اصولی برداشته نشده است. در این زمینه وظیفه مهندسان در طراحی و ساخت اینگونه سازهها بهویژه سازههای بیمارستانی این است که با احتساب خطرپذیری و مدیریت بحران طی عمر مفید سازه قابلیت مقابله و مقاومت آن را در برابر پدیدههای اتفاقی و ناهنجار، از قبیل زلزله، سیل، توفان یا آتش سوزی مدنظر قرار دهند تا از بروز خسارتهای عمده جانی و مالی تا حد ممکن جلوگیری شود.
نظر شما