حضرت محمد (ص) در باورهای اسلامی مقدس‌ترین و واجب‌الاحترام ترین شخصیت در تاریخ اسلام به شمار می‌رود. مسلمانان دنیا، همواره در گفتار و نوشتار با القاب و احترام از ایشان یاد می‌کنند و مخالف نمایاندن هرگونه تصویر مشخصی از چهره رسول گرامی اسلام هستند.
درباره زندگانی رسول الله(ص)، گزارش‌های فراوان و روشنی در متون تاریخی آمده است، ولی مانند هر شخصیت تاریخی پیش از دنیای مدرن، تمام جزئیات زندگی ایشان مشخص نیست.
از این جهت که حضرت محمد(ص) از تأثیرگذارترین شخصیت‌های تاریخ است، زندگانی، اعمال و افکار ایشان طی قرن‌ها بین موافقان و مخالفانشان مورد بحث بوده است و این سبب شده تا نگاشتن یک زندگی‌نامه صریح از حضرت محمد(ص) دشوار باشد و کسی نتواند به آسانی تمام زندگانی آن حضرت را به رشته تحریر درآورد.
منابع دست اول شناخت زندگانی محمد(ص) عبارت است از قرآن، گفته‌های ایشان در قالب حدیث و آنچه از کردار رسول الله(ص) به صورت سنت ثبت شده است. همچنین زندگی‌نامه‌هایی تحت عنوان سیره نبوی در سده‌های دوم و سوم هجری نگاشته شده است اما قابل اطمینان‌ترین منبع برای بازسازی زندگی محمد(ص) قرآن است.
با مطالعه اندک زندگانی حضرت محمد(ص)، اخلاق نیکوی ایشان مورد توجه بسیاری قرار می‌گیرد. چیزی که دنیا به آن محتاج است و بسیاری از بدبختی‌های عالم به دلیل نداشتن اخلاق است.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، در خصوص سبک زندگی اجتماعی پیامبر گرامی اسلام(ص) اظهار داشت: خداوند متعال در قرآن کریم فلسفه بعثت پیامبر گرامی اسلام(ص) را تعلیم و تزکیه مردم اعلام کرده است؛ همچنین هدف اساسی نبوت پیامبر(ص) را آگاه کردن مردم و دور کردن جامعه از جهالت و برقرار کردن مردم بر سیر و اخلاق عنوان کرده است.
حجت الاسلام محمدصادق یوسفی مقدم بیان داشت: در آیه ۱۶۱ سوره آل عمران دو هدف اساسی پیامبر گرامی اسلام(ص) در جامعه، آگاه کردن مردم و تزکیه و پاک کردن جامعه و هدف اساسی اجتماعی ذکر شده است.
وی عنوان کرد: پیامبر اکرم(ص) فرموده است، «انی بعثت لاتمّم مکارم الاخلاق»، این نشانگر آن است هدف مهم پیامبر، مکارم اخلاق است. در زندگی رسول گرامی اسلام(ص) نیز ما مکارم اخلاق را مشاهده می‌کنیم. رسول خدا بیش و پیش از دیگران به الگوهای اخلاقی آراسته بودند و کسی نتوانست حرکتی و یا اقدامی خلاف اخلاق از ایشان ببیند. این رفتار پیامبر(ص) الگویی برای همگان است.
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم ابراز کرد: مردم آن زمان پیامبر گرامی اسلام را نیکوترین فرد در رعایت مسائل اخلاقی می‌دانستند و ویژگی‌های دیگر اخلاقی نیز در زندگی رسول خدا جلوه‌گر بود.
وی در این باره ادامه داد: پیامبر اسلام(ص) همواره همانند طبقات پایین جامعه زندگی می‌کردند تا کسانی که در سختی و دشواری هستند فقر بر آنان چیره نشود و به ستوه نیایند.
این استاد حوزه علمیه قم افزود: پیامبر(ص) از اشرافی‌گری دوری کردند و اجازه ندادند کسی پیاده و خود سواره باشند و یا حتی کسی پشت سرش بنشیند و به همین دلیل همواره در مجالس به صورت حلقه می‌نشستند به گونه‌ای که اگر کسی وارد می‌شد متوجه نشود پیامبر کدام است.
وی در ادامه تصریح کرد: تطبیق دادن سلوک و رفتار با طبقه پایین جامعه و تواضع در میان همگان ویژگی بارز رسول خدا(ص) بود که باعث شد سختی‌ها به آسانی تحمل شود.
حجت الاسلام یوسفی مقدم بیان کرد: پیامبر اسلام(ص) سبک زندگی خود را همچون بندگان و بردگان قرار داده بودند سبکی که در پیشگاه خداوند مورد قبول است.
تطبیق زندگانی بزرگان جامعه همچون افراد ضعیف واجب الهی است
رئیس مرکز فرهنگ و معارف قرآن کریم ادامه داد: انسان باید خود را بر بندگان و بردگان ترجیح ندهد و به خصوص رهبران و بزرگان جامعه که در جایگاه مسئولیت اجتماعی قرار دارند باید خود را با طبقه پایین جامعه تطبیق دهند و این را خداوند واجب کرده است
∎