قانونگذاران در سراسر دنیا، از آمریکا گرفته تا هند به سختی در تلاشند تا از صنعت فولاد خود در مقابل رقبای خارجی حمایت بیشتری داشته باشند . در نیمه نخست سال جاری کشورهای مختلف 85 تعرفه جدید بر واردات فولاد اعمال کردند که 49 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است که این اختلافات و رقابتهای تجاری ناشی از چند عامل میباشد. یکی از مهم ترین این عوامل ادغام شرکت های فولادی در چین می باشد.
صنعت فولاد چین؛ شمال و جنوب
چین در نظر دارد تا با ایجاد تحولات گسترده در صنعت فولادی خود، تولیدکنندگان اصلی فولاد خود را به دو غول فولاد سازی اصلی در شمال و جنوب این کشور تبدیل کند.
الف ) گروه فولاد شمال : شامل بزرگترین کارخانه فولاد چین یعنی گروه آهن و فولاد «هبی» و گروه «شائوگنگ»
ب ) گروه فولاد جنوب : شامل گروه «بائو استیل شانگهای» و گروه آهن و فولاد «ووهان»
براساس اعلام منابع آگاه، شرکت های فولادی کوچکتر نیز میتوانند بعدها به این دو گروه جدید ملحق شوند. این ادغام در راستای تلاشهای دولت چین به منظور کاهش ظرفیت مازاد کارآمدی بیشتر و تقویت رشد اقتصادی بوده است . بدین ترتیب، چین سعی میکند تا از یک اقتصاد کهنه در صنایع سنگین به یک اقتصاد جدید و کارآمد تغییر یابد دولت چین در حال بازسازی کامل صنعت فولاد میباشد تا آن را سود آور نماید.
رفع تحریمها و احیای صنعت فولاد ایران
حال باید دید که ایران برای صنعت فولاد خود چه اقداماتی انجام داده و برای احیاء این صنعت در دوران پسا تحریم چه برنامه هایی دارد.
1 ) سرمایه گذاری بانکها در معادن بزرگ به عنوان یک فعالیت اقتصادی سود آور: معاون وزیر صنعت و معدن وتجارت از در اختیار گرفتن سه معدن بزرگ از سوی بانکها خبر داد وگفت به این دلیل که بانکها معادن را به عنوان یک فعالیت سود ده میشناسند ، در این صنعت وارد شدند و سرمایه گذاری کرده اند.
2 ) رشد 16 درصدی تولید کنسانتره آهن طی چهار ماهه نخست امسال: شرکتهای تولیدکننده بزرگ سنگ آهن در کشور شامل چادر ملو ، گل گهر ، توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه ، سنگان و سنگ آهن مرکزی ، میزان تولید کنسانتره آهن خود طی چهار ماهه نخست امسال را 16 درصد افزایش دادهاند.
3 ) افزایش روند بارگیری مواد معدنی از گلگهر سیرجان به شرکت های فولاد سازی: افزایش روند بارگیری مواد معدنی گل گهر سیرجان به شرکتهای فولاد خراسان ، فولاد مبارکه ، فولاد هرمزگان ، فولاد کاوه و کنسانتره صادراتی توسط شرکت گهر ترابر سیرجان انجام شده است .
4 ) رشد 30 درصدی صادرات: افزایش صادرات محصولات معدنی از جمله فولاد و مس در رأس صادرات می باشد. اعلام رشد 30درصدی صادرات در چهار ماهه امسال در حالی صورت میگیرد که آمار سه ماهه اول امسال، تولید مواد معدنی رشد 68 درصدی را تجربه نموده است.
5 ) پنجمین فولاد ساز بزرگ جهان خواهان همکاری با بخش فولاد و اکتشاف در ایران میباشد: شرکت عظیم بائو استیل چین ، به عنوان پنجمین فولاد ساز دنیا ، خواستار همکاری با ایران در بخش تولید و اکتشاف معدن شده است. این درخواست در بازدید از شرکت فولاد مبارکه اصفهان ارایه شده است.
6 ) کاهش واردات در 4 ماهه نخست امسال: واردات انواع محصولات فولادی در 4 ماهه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته نیز کاهش 6 درصدی را نشان میدهد. بدین ترتیب، این امر نشان دهنده افزایش توان تولید این صنعت در ایران است.
7 ) افزایش تولید فولاد خام ایران و هند علیرغم کاهش تولید فولاد کشورهای تولید کننده: انجمن جهانی فولاد با انتشار گزارشی اعلام کرد میزان تولید فولاد خام در 66 کشور دنیا طی شش ماهه نخست 2016 با کاهش 1/9 درصدی همراه بوده ولی تولید فولاد خام ایران با 5/2 درصد و هند با 2/7 درصد افزایش روبرو بوده اند.
علیرغم وجود موارد فوق و از سوئی دیگر، با هشدارهایی که از صنعت فولاد به گوش میرسد، دنیا در حال ورود به یک رقابت شدید و منازعهآمیز در این صنعت شده زیرا با وجود تقاضای ضعیف، بحران مازاد تولید در این صنعت نمایان است. از طرفی با افزایش تعرفه واردات فولاد از سوی اتحادیه اروپا برای سرپا نگهداشتن فولاد خود و خروج از مازاد تولید و همچنین امریکا با سیاست های مشابه در مقابل چین روبرو هستیم. در مقابل چین نیز برای سود آوری بیشتر و رشد اقتصادی از فرصت بهوجود آمده استفاده کرده و با کاهش ظرفیت تولید 30 تا 60 میلیون تنی فولاد خود و با اتخاذ سیاستهای «دامپینگ» و به اجرا گذاشتن طرحهایی مانند؛ «سوبسید دادن»، «نوسازی» و «ادغام گروههای فولادی» باعث افزایش قیمت جهانی نیز شده است.
چشم انداز صنعت فولاد در بازار سرمایه ایران
سرمایه گذاری بانک ها در معادن به عنوان یک فعالیت اقتصادی سود ده ، رشد 16درصدی تولید کنسانتره آهن، رشد 30 درصدی صادرات ( باتوجه به افزایش قیمت جهانی توسط چین و احتساب دلار 3500 تومانی ) ، کاهش 6 درصدی واردات و سرمایهگذاری پنجمین فولاد ساز بزرگ جهان در بخش تولید و اکتشاف در ایران همگی نشان دهنده یک پتانسیل عالی در گروه معدنی در بازار سرمایه می باشد و در این دو سال اخیر شاهد رشد چشمگیری نیز نبودیم که شباهت زیادی به یک فنر جمع شده دارد که در حال رها شدن می باشد. همه این موارد یعنی چشم انداز سرمایه گذاری در این گروه معدنی میتواند برای صاحبان سرمایه جذاب باشد.