به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی مقدم، دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) امروز (11 شهریور) در نشست خبری رشته فقه الاقتصاد که در موسسه عالی فقه و علوم اسلامی برگزار شد، با بیان این که مباحث فقهی باید به صورت تخصصی مطرح شود، عنوان کرد: آیت الله بروجردی در سال 1340 از دنیا رفتند و پس از آن، علما به این نتیجه رسیدند که ما باید مسائل فقهی را تخصصی کنیم که در این راستا، کتاب مرجعیت و روحانیت منتشر شد که از نظر تاریخی دارای سابقه است و نشان می دهد که از دیرباز علما به گسترش فقه با توجه به تنوع مسائل و موضوعات مختلف در جامعه اهمیت می دادند.
ما نمی توانیم یک مجتهد مطلق در تمام مسائل فقهی داشته باشیم/ضرورت تخصصی شدن مباحث فقهی احساس می شود
دانشیار دانشگاه امام صادق (ع) افزود: بعد از گذشت 55 سال از رحلت آیت الله بروجردی، امروز با توجه به تنوعی که در علوم پدید آمده است و با ظهور نظام جمهوری اسلامی ایران و نیاز حکومت و نظام به مسائل خاص ضرورت تخصصی شدن مباحث فقهی نسبت به گذشته بیشتر احساس می شود.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: ما نمی توانیم یک مجتهد مطلق در تمام مسائل فقهی داشته باشیم، امروز با توجه به تنوع مسائل، فقها فرصت نمی کنند که در تمام ابواب فقه، به صورت کارشناسانه با موضوع آشنا شوند و فتوا دهند.
باید به صورت عمیقتر به مباحث فقه و علوم اسلامی بپردازیم
حجت الاسلام و المسلمین مصباحی مقدم یادآور شد: اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، رویکردی برای تربیت نیروی طلبه های فاضل و تحصیل کرده و خوش استعداد برای آشنایی با علوم مختلف داشتیم که در این رویکرد، موسسات مختلفی در حوزه های مختلف تأسیس شد و رویکرد ارتباط دین و علم موجب شد که اقبال بیشتری به مسائل دینی مرتبط با علوم انسانی صورت بگیرد.
وی ادامه داد: امروز کتاب های متعدد و مجلات متعدد تخصصی حکایت از رویکرد تخصصی علم و دین می کند و دانش آموختگانی که امروز در حوزه علمیه داریم، کارشناسانی هستند که هم فقه خواندند و هم علوم مختلف علوم انسانی را فرا گرفتند و این نیاز را احساس کردند و رشته هایی بین رشته های دین و دانش بشری ایجاد شده است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تأکید کرد: امروز در شرایطی هستیم که احساس می شود که باید به صورت عمیق تر به مباحث فقه و علوم اسلامی بپردازیم، امروز ضرورت تربیت فضلا و علمایی در طراز اجتهاد همراه با آشنایی با یکی از علوم انسانی وجود دارد و این نیاز بیشتر از گذشته درک می شود.
امروز طلاب و فضلای حوزه باید به رشته های تخصصی فقهی اقبال کنند
حجت الاسلام و المسلمین مصباحی مقدم اضافه کرد: امروز طلاب و فضلای تحصیل کرده سطح عالی حوزه باید به رشته های تخصصی فقهی اقبال کنند و در دوره های تخصصی فقه و علوم اسلامی متمرکز شوند.
وی اظهار امیدواری کرد که در سال های آینده فقهای اقتصاددان، فقهای حقوق دان و فقهای سیاسی و فقهای مدیر در جامعه داشته باشیم و گفت: تنوع مباحث عینی و اجتماعی در جامعه که نظام جمهوری اسلامی ایران به آن نیاز دارد و مناسبات جمهوری اسلامی و کشورهای مختلف جهان اقتضا می کند که ما علمایی خبیر، بصیر و عالم در رشته های فقه و علوم اسلامی داشته باشیم که هم فقیه باشند و هم در یکی از علوم انسانی تخصص داشته باشند.
اقتصاد اسلامی را به عنوان نظام واحد به جهان معرفی کنیم
عضو شورای فقه الاقتصاد موسسه عالی فقه و علوم اسلامی با اشاره به این که در گذشته نیاز به ارتباط حوزه و دانشگاه حس می شد، عنوان کرد: امروز در موسسات وابسته به حوزه علمیه باید شخصیت هایی شکل بگیرند که در وجود واحد آنها دو تخصص شکل گیرد، به طوری که هم موضوعات را بشناسند و هم به نیاز جامعه بتوانند پاسخ دهند.
حجت الاسلام و المسلمین مصباحی مقدم در پاسخ به این سوال که مصادیقی که به کنکاش های تخصصی تر و عمیق تر نیاز دارد و حوزه باید در آنها ورود داشته باشد، چیست؟، گفت: مسائلی وجود دارد که در گذشته نیز به آنها ورود شده است، اما مباحث پول و ماهیت پول امروز باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد، کارکرد پول و تأثیرات آن در اقتصاد، بانک و عملکردهای آن در جامعه، تخصیص پول ها در نهادی به نام بانک سوال هایی را برای ما ایجاد می کند که برای این سوال ها پاسخ های متنوعی داریم.
وی تصریح کرد: فقهای ما در پاسخ به سوالات اقتصادی پاسخ های متنوعی دارند، در حالی که نظام ما واحد است و مخاطب ما مشابه است و نیاز به پاسخ واحد دارند، بنابراین مباحث نظری اقتصاد از جمله مواردی است که باید به آن پرداخت تا اقتصاد اسلامی را به عنوان نظام واحد به جهان معرفی کرد.
استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: امروز مسائل اقتصادی زیادی در مورد عدالت داریم، امروز شکاف بین فقیر و غنی زیاد است و ضرورت برقراری نظامی که ثروت ها به هم نزدیک شود نیاز به اقتصاد فقهی دارد که باید به آن پرداخت.
موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری (مدظله) است/ ما نیازمند به تربیت فضلا در عرصه فقه و علوم اسلامی هستیم
حجت الاسلام و المسلمین مصباحی مقدم با بیان این که موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تحت اشراف مقام معظم رهبری (مدظله) شروع به کار کرده است، اظهار داشت: ما باید از مقام معظم رهبری (مدظله) تشکر کنیم که نیاز جدی نظام و حوزه علمیه را به تشکیل چنین موسسه ای احساس کردند و امروز رشته تخصصی فقه الاقتصاد در این موسسه راه اندازی شده است.
وی افزود: ما نیازمند به تربیت فضلا در عرصه فقه و علوم اسلامی هستیم، خود ما محصول این موسسات هستیم و به برکت این دوره ها توانستیم در دانشگاه ها، مجلس شورای اسلامی، عرصه رسانه ها و مطبوعات اظهار نظر کنیم.
حوزه علمیه باید جمعی از نیروهای بااستعداد را به رشته های تخصصی اختصاص دهد
عضو شورای فقه الاقتصاد موسسه عالی فقه و علوم اسلامی تصریح کرد: حوزه علمیه باید جمعی از نیروهای بااستعداد را به رشته های تخصصی اختصاص دهد، اگر رشته فقه الاقتصاد مورد استقبال قرار گیرد، محصول این موسسه در 10 سال آینده در جامعه خود را نشان می دهد.
حجت الاسلام و المسلمین مصباحی مقدم تأکید کرد: اساتید حوزه و مراجع عظام باید طلاب فاضل و بااستعداد را تشویق و حمایت کنند تا بر رشته های خاص متمرکز شوند، امروز باید عده ای جهاد و ایثار کنند و به میدان بیایند و برای جامعه اسلامی تمام وقت خود را به رشته فقه الاقتصاد اختصاص دهند تا بعد از گذشت 10 سال، نخبگانی پرورش دهیم که صاحب نظر در فقه و اقتصاد باشند.
وی ادامه داد: اگر بنیه ها و ظرفیت های حوزوی در این دوره تربیت شوند، نوعی سرمایه گذاری هم برای خود طلاب و هم برای جامعه است، در موسسه عالی فقه و علوم اسلامی زمینه برای جذب طلاب فراهم است تا جهشی در پیشرفت علم و دانش و ارتباط بین حوزه و دانش پددید آید.
امروز شرایط برای ایجاد رشته های تخصصی از جمله رشته فقه الاقتصاد فراهم شده است
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان این که باید از حوزه علمیه قم حرکتی آغاز شود که جهان اسلام از آن بهره مند شود، گفت: حوزه علمیه ظرفیت زیادی دارد، اما در گذشته از ظرفیت حوزه به صورت بالفعل استفاده نشد.
حجت الاسلام و المسلمین مصباحی مقدم افزود: امروز خوشبختانه ظرفیت بالفعل به میدان آمده است و کمیته ای ایجاد شد و طرح بانکداری بدون ربا مطرح شد؛ اگر قبلا ظرفیتی بود، تقاضایی نبود، اما امروز تقاضا نیز وجود دارد و نظام بانکی ما احساس نیاز برای تکمیل، اصلاح و ارتقا دارد.
وی یادآور شد: مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی در سال 1362، طرحی ارائه داد تا برای رشته های تخصصی حوزه های علمیه برنامه ریزی شود، در این سال ها، 14 رشته تخصصی از جمله رشته های تفسیر، کلام، قضا و ... در حوزه علمیه طراحی شد، اما به دلیل کمبود امکانات و وجود محدودیت ها تحقق اجرای رشته فقه و اقتصاد در حوزه فراهم نشد.
استاد حوزه علمیه قم تصریح کرد: امروز شرایط برای ایجاد رشته های تخصصی از جمله رشته فقه الاقتصاد فراهم شده است و مقام معظم رهبری (مدظله) در این عرصه به میدان آمدند و تأکید دارند که چنین ساختاری در حوزه ایجاد شود تا حوزه به این مسائل بپردازد.
∎