به گزارش
خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم، استاد حوزه و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام امروز، 11 شهریور در نشستی خبری درباره فقه اقتصاد گفت: در حوزه علمیه، رویکردی برای تربیت طلاب فاضل و خوش استعداد برای آشنایی با علوم مختلف متناسب با نیاز حوزه داشته‌ایم.
وی ادامه داد: اقبال بیشتری در رابطه با مسایل دینی و علوم انسانی صورت گرفته و امروز مجلات و کتب متعدد تخصصی مثل مجله اقتصاد اسلامی و جستارهای اقتصادی و ... را در فضای کشور داریم که حکایت از رویکرد تخصصی به علم و دین است، اما کافی نیست.
این استاد افزود: دانش‌آموختگانی که امروز هم فقه و هم اقتصاد خوانده‌اند و یا رشته‌های دیگر فقه و علوم را خوانده باشند رو به ازدیاد است و نشان می‌دهد این نیاز شناخته شده و رشته‌های میان رشته‌ای رو به تزاید و توسعه است.
مصباحی مقدم گفت: امروز باید به صورت عمیق‌تر به فقه و علوم اسلامی و انسانی بپردازیم و اگر مراجع و علمای بزرگ حوزه بر تربیت علما و فضلا در تراز اجتهاد همراه با آشنایی با رشته‌های علوم انسانی تاکید دارند، زیرا این نیاز، امروز بیش از گذشته درک و احساس شده است.
مصباحی‌مقدم بیان کرد: باید طوری باشد که فقهای اقتصاددان و حقوقدان و دانشمند سیاسی و علوم تربیتی و ... داشته باشیم، چرا که تنوع مباحث عینی و اجتماعی در جامعه ما و نیازهای نظام و جهان اسلام و مناسبات میان ایران و کشورهای دیگر اقتضاء این مسئله را دارد.
وی اظهار کرد: در گذشته دغدغه داشتیم که پیوند میان حوزه و دانشگاه ایجاد کنیم و زبان مشترکی داشته باشیم که گام‌هایی هم برداشته شد، اما بهترین اتفاق این است که شخصیت‌هایی شکل بگیرند که دو تخصص در وجود واحد آنان باشد و هم موضوعات را بشناسند و هم پاسخ‌های عمیق و مطالعه شده فقهی را به نیازها بدهند.
مصباحی‌مقدم با اشاره به مصادیق مورد نیاز برای تحقیقات تخصصی تصریح کرد: مسایلی وجود دارد که در گذشته نیز به آن ورود شده است مانند ماهیت پول و پول الکترونیکی و ... و تفاوت آن با پول‌های گذشته و بانکداری و احکام آن. اما امروز بررسی دقیق‌تر این مسایل بسیار لازم است و بعضاً پاسخ قاطع و روشن و واحدی درباره این مسایل داده نشده است.
وی افزود: مناسبات بانکی، مناسبات بین‌المللی پولی و بیمه و ... همچنین مباحث نظری اقتصاد باید با روش‌های جدید تحقیق شود، ما بعد از شهید صدر چه داریم که بتواند اقتصاد اسلامی را به جهان معرفی کند. همچنین مسئله عدالت در اقتصاد از مسایل چالشی در کشور است که مورد پسند اسلام نیست و امام جنگ میان فقر و غنا را مطرح کردند که اینها نیازمند کار فقهی است و اگر بخواهیم فهرستی بدهیم مسایل زیادی خواهد داشت.
مصباحی مقدم با اشاره به شکل‌گیری موسسه عالی فقه و علوم اسلامی زیر نظر رهبر معظم انقلاب بیان کرد: ایشان این نیاز جدی نظام و حوزه را به تشکیل این موسسه احساس کرده و دست به کار شدند، البته ایشان انتظار داشتند که دیگران آن را انجام دهند، اما چون جای آن خالی بود موسسه را راه‌اندازی کردند.
دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: ما نیازمند تربیت فضلا در فقه و علوم اسلامی هستیم و حوزه باید جمعی از نیروهای با استعداد خود را به این رشته‌ها اختصاص بدهد و محصول این رشته‌ها که مهیاترین آن فقه‌الاقتصاد است را 10 ـ 20 سال آینده در جامعه خواهیم داشت.
کارشناس اقتصادی گفت: مراجع لازم است طلاب را تشویق و استادان بر روی این مباحث متمرکز شوند و عده‌ای باید در این راه جهاد و ایثار کنند و به میدان بیایند که هم برای خودشان نافع است و هم برای جهان اسلام و باید همه وقت خودشان را صرف این کار کنند.
مصباحی مقدم بیان کرد: طلابی که وارد عرصه تخصصی می‌شوند نباید نگاه کوتاه مدت به نیازهای مردم داشته باشند و وقتشان را صرف تبلیغ و کارهایی از این دست و تامین معیشت کنند و باید همه وقت خود را برای این مسائل علمی مورد نیاز بگذارند و امروز شرایط و جو نیز برای این کار آماده است تا جهشی در حوزه علوم اسلامی و انسانی رخ بدهد.
وی تاکید کرد: برای نظریه‌پردازی افراد عمیق‌تر در دانش اقتصاد و فقه لازم داریم و دوره‌های این موسسه نیز با همین هدف صورت می‌گیرد تا جهان بشریت از دستاوردهای آنان استفاده کند، همان طور که از نظریات شهید صدر استفاده می‌شود.
مصباحی مقدم در پاسخ ایکنا مبنی بر اینکه با این همه ظرفیت فقهی و حوزوی چرا مدل اقتصاد اسلامی را نداریم تصریح کرد: این حکایت از واقعیتی دارد که ما ظرفیت را داریم، اما از این ظرفیت استفاده نشده است و در طراحی نظام بانکداری اسلامی علیرغم تصویب لوایح، نظام بانکی احساس نیاز برای تکمیل و اصلاح و ارتقاء خود نکرده، اما امروز این ظرفیت به میدان آمده است.
عضو مجمع تشخیص گفت: کمیته‌ای در حوزه قم در مرکز تحقیقات مجلس شکل گرفته و گروه کاری در مجلس که طرح قانون بانکداری اسلامی بدون ربا را طرح کردند، پس ظرفیت در حوزه وجود دارد، ولی باید ظرفیت‌سازی جدید هم بکنیم و اگر قبلاً تقاضا نبود، الان تقاضا هم وجود دارد.
وی اظهار کرد: ما از سال 62 بحث فقه اقتصاد را پیشنهاد کردیم و برخی مراجع نیز آن را تایید کردند، اما امکان اجرایی شدن آن توسط حوزه با وجود کمبودها فراهم نشد، ولی الان این زمینه فراهم شده است.
∎
وی ادامه داد: اقبال بیشتری در رابطه با مسایل دینی و علوم انسانی صورت گرفته و امروز مجلات و کتب متعدد تخصصی مثل مجله اقتصاد اسلامی و جستارهای اقتصادی و ... را در فضای کشور داریم که حکایت از رویکرد تخصصی به علم و دین است، اما کافی نیست.
این استاد افزود: دانش‌آموختگانی که امروز هم فقه و هم اقتصاد خوانده‌اند و یا رشته‌های دیگر فقه و علوم را خوانده باشند رو به ازدیاد است و نشان می‌دهد این نیاز شناخته شده و رشته‌های میان رشته‌ای رو به تزاید و توسعه است.
مصباحی مقدم گفت: امروز باید به صورت عمیق‌تر به فقه و علوم اسلامی و انسانی بپردازیم و اگر مراجع و علمای بزرگ حوزه بر تربیت علما و فضلا در تراز اجتهاد همراه با آشنایی با رشته‌های علوم انسانی تاکید دارند، زیرا این نیاز، امروز بیش از گذشته درک و احساس شده است.
مصباحی‌مقدم بیان کرد: باید طوری باشد که فقهای اقتصاددان و حقوقدان و دانشمند سیاسی و علوم تربیتی و ... داشته باشیم، چرا که تنوع مباحث عینی و اجتماعی در جامعه ما و نیازهای نظام و جهان اسلام و مناسبات میان ایران و کشورهای دیگر اقتضاء این مسئله را دارد.
وی اظهار کرد: در گذشته دغدغه داشتیم که پیوند میان حوزه و دانشگاه ایجاد کنیم و زبان مشترکی داشته باشیم که گام‌هایی هم برداشته شد، اما بهترین اتفاق این است که شخصیت‌هایی شکل بگیرند که دو تخصص در وجود واحد آنان باشد و هم موضوعات را بشناسند و هم پاسخ‌های عمیق و مطالعه شده فقهی را به نیازها بدهند.
مصباحی‌مقدم با اشاره به مصادیق مورد نیاز برای تحقیقات تخصصی تصریح کرد: مسایلی وجود دارد که در گذشته نیز به آن ورود شده است مانند ماهیت پول و پول الکترونیکی و ... و تفاوت آن با پول‌های گذشته و بانکداری و احکام آن. اما امروز بررسی دقیق‌تر این مسایل بسیار لازم است و بعضاً پاسخ قاطع و روشن و واحدی درباره این مسایل داده نشده است.
وی افزود: مناسبات بانکی، مناسبات بین‌المللی پولی و بیمه و ... همچنین مباحث نظری اقتصاد باید با روش‌های جدید تحقیق شود، ما بعد از شهید صدر چه داریم که بتواند اقتصاد اسلامی را به جهان معرفی کند. همچنین مسئله عدالت در اقتصاد از مسایل چالشی در کشور است که مورد پسند اسلام نیست و امام جنگ میان فقر و غنا را مطرح کردند که اینها نیازمند کار فقهی است و اگر بخواهیم فهرستی بدهیم مسایل زیادی خواهد داشت.
مصباحی مقدم با اشاره به شکل‌گیری موسسه عالی فقه و علوم اسلامی زیر نظر رهبر معظم انقلاب بیان کرد: ایشان این نیاز جدی نظام و حوزه را به تشکیل این موسسه احساس کرده و دست به کار شدند، البته ایشان انتظار داشتند که دیگران آن را انجام دهند، اما چون جای آن خالی بود موسسه را راه‌اندازی کردند.
دانشیار دانشگاه امام صادق(ع) اظهار کرد: ما نیازمند تربیت فضلا در فقه و علوم اسلامی هستیم و حوزه باید جمعی از نیروهای با استعداد خود را به این رشته‌ها اختصاص بدهد و محصول این رشته‌ها که مهیاترین آن فقه‌الاقتصاد است را 10 ـ 20 سال آینده در جامعه خواهیم داشت.
کارشناس اقتصادی گفت: مراجع لازم است طلاب را تشویق و استادان بر روی این مباحث متمرکز شوند و عده‌ای باید در این راه جهاد و ایثار کنند و به میدان بیایند که هم برای خودشان نافع است و هم برای جهان اسلام و باید همه وقت خودشان را صرف این کار کنند.
مصباحی مقدم بیان کرد: طلابی که وارد عرصه تخصصی می‌شوند نباید نگاه کوتاه مدت به نیازهای مردم داشته باشند و وقتشان را صرف تبلیغ و کارهایی از این دست و تامین معیشت کنند و باید همه وقت خود را برای این مسائل علمی مورد نیاز بگذارند و امروز شرایط و جو نیز برای این کار آماده است تا جهشی در حوزه علوم اسلامی و انسانی رخ بدهد.
وی تاکید کرد: برای نظریه‌پردازی افراد عمیق‌تر در دانش اقتصاد و فقه لازم داریم و دوره‌های این موسسه نیز با همین هدف صورت می‌گیرد تا جهان بشریت از دستاوردهای آنان استفاده کند، همان طور که از نظریات شهید صدر استفاده می‌شود.
مصباحی مقدم در پاسخ ایکنا مبنی بر اینکه با این همه ظرفیت فقهی و حوزوی چرا مدل اقتصاد اسلامی را نداریم تصریح کرد: این حکایت از واقعیتی دارد که ما ظرفیت را داریم، اما از این ظرفیت استفاده نشده است و در طراحی نظام بانکداری اسلامی علیرغم تصویب لوایح، نظام بانکی احساس نیاز برای تکمیل و اصلاح و ارتقاء خود نکرده، اما امروز این ظرفیت به میدان آمده است.
عضو مجمع تشخیص گفت: کمیته‌ای در حوزه قم در مرکز تحقیقات مجلس شکل گرفته و گروه کاری در مجلس که طرح قانون بانکداری اسلامی بدون ربا را طرح کردند، پس ظرفیت در حوزه وجود دارد، ولی باید ظرفیت‌سازی جدید هم بکنیم و اگر قبلاً تقاضا نبود، الان تقاضا هم وجود دارد.
وی اظهار کرد: ما از سال 62 بحث فقه اقتصاد را پیشنهاد کردیم و برخی مراجع نیز آن را تایید کردند، اما امکان اجرایی شدن آن توسط حوزه با وجود کمبودها فراهم نشد، ولی الان این زمینه فراهم شده است.