پژوهش خبری صدا و سیما: جنگ سوریه به زودی وارد مرحله ای جدید خواهد شد. به میزانی که مداخلات خارجی در سوریه افزایش پیدا می کند و گروه های مختلف تروریستی حامیان جدیدی پیدا خواهند کرد، به همان میزان جنگ پیچیده تر خواهد شد. شاهد این مدعا نیز نیازمندی بیش از پیش گروهک ها به حامیان خارجی است.

تا پیش از این تروریست ها با غارت صنایع موجود سوریه و فروش آن به تجار ترک، هزینه های جنگ خود را تامین می کردند، اما تسلیحاتی که آنها در حال استفاده از آن بوده و هستند، پشتیبانی ماهیانه ۲۵۰ میلیون دلاری در کمترین حالت را می طلبد. هزینه موشک ها، تانک ها، سیستم های ارتباطی و مهم تر از همه حقوق ماهیانه. بیش از ۱۰۰هزار فرد مسلح که به تنهایی رقمی نزدیک به ۶۰ میلیون دلار را شامل می شود، باید تامین شود.

همه این مسائل دست به دست هم دهند و آن نیمچه استقلالی که تروریست ها در سه سال پیش داشتند کامل از دست برود. گروهک مدعی مانند جبهه النصره که رسما شاخه القاعده محسوب می شود بر اساس همین نیاز ناچار به اطاعت پذیری شد و نام خود را تغییر داد و حتی مجبور شد که از القاعده هم اعلام برائت کند.

احرارالشام دیگر گروهکی است که همه استقلال خود را از دست داده و حتی سران درجه سه و چهار آنها با دخالت سازمان اطلاعات ترکیه و قطر و برخی شیوخ کویتی جابجا می شوند. این گروهک در حالی این روزها غلام حلقه به گوش طرف های نام برده شده در بالاست که در حال حاضر خبرهای جدیدی از سوریه به گوش می رسد که نشان می دهد بحران وارد مراحل بسیار پیچیده ای خواهد شد.

پس از آنکه با فشارهای ترکیه، قطر و آمریکا جبهه النصره تغییر نام داد و از القاعده هم اسمی جدا شد، اکنون قرار است اتفاق بزرگ تری روی دهد. از این قرار که جبهه النصره و احرار الشام در قالب یک سازمان مسلح بزرگ تر با هم ادغام خواهند شد تا بتوانند در حوزه سیاسی و نظامی تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند. از سوی دیگر گفته می شود گروهک نورالدین الزنکی هم قرار است با جیش المجاهدین وارد ائتلاف شود.

با این اوصاف به نظر می رسد که با این ائتلاف ها طرف های منطقه ای و بین المللی قصد دارند بحران سوریه را وارد مرحله تازه ای کرده و برای تصمیم گیری ها در آینده کنترل و هدایت کامل این گروهک ها را در دست داشته باشند. البته زمان دقیق این ائتلاف مشخص نیست، اما باید منتظر روزها و هفته های آینده بود تا اتاق های فکر حامی گروهک ها تصمیم نهایی خود را بگیرند.

پیچیده شدن معادلات در سوریه

معادلات سیاسی و نظامی در سوریه هر روز پیچیده‌تر می‌شود. پس از بر هم خوردن معادلات در جنوب حلب و همچنین ورود مستقیم امریکا به جنگ سوریه به بهانه حمله به داعش و تشکیل جریان موهوم «نیروهای دمکراتیک سوریه» تحولات این کشور بسیار پیچیده‌تر و بغرنج‌تر می‌شود.ترکیه که تا همین شش ماه پیش به کمتر از رفتن بشار اسد راضی نمی‌شد، اکنون نتیجه اشتباهات راهبردی خود را می‌بیند، چرا که کردهای مورد حمایت آمریکا پس از بیرون آمدن از تنگنای کوبانی، به گسترده منبج و الباب رسیده‌اند و عملا حیات خلوتی برای آمریکا فراهم کرده‌اند که برای خود احقاق حق کرده و از سوی دیگر کابوس ترکیه در مورد تشکیل یک اقلیم کردی دیگر در شمال سوریه را تبدیل به واقعیت می‌کند. این مساله طی چهار ماه گذشته باعث نگرانی‌های بسیاری در ترکیه شده تا باوجود ادامه سایه کودتا به‌عنوان مبحث اصلی در این کشور، در حوزه سیاست خارجی سوریه اولویت بسیار مهمی داشته باشد.

نزدیکی آنکارا به محور ایران و روسیه ، باعث واکنش سریع امریکایی‌ها شد. این واکنش در قالب حمله شبه‌نظامیان کُرد در شهر الحسکه در شرق سوریه به مواضع و مراکز نظامی و اداری دولتی خود را نشان داد که البته با واکنش شدید و سریع ارتش و نیروهای دفاع ملی حاضر در شهر مواجه شد. عملیات کردها در واقع پیامی به آنکارا بود که از معادله طراحی شده توسط واشنگتن و عربستان خارج نشود در غیر این صورت آنها توانایی آن را دارند که از برگه‌های خود بهره بگیرند.

حمله هوایی دو فروند سوخو 24 نیروی هوایی سوریه به مواضع شبه‌نظامیان جدایی‌طلب کُرد که به تازگی از سوریه تحویل گرفته شده، پیامی از طرف دمشق به آنکارا و امریکا بود که دولت مرکزی سوریه به‌هیچ عنوان حاضر نیست هر گونه جدایی‌طلبی را تحمل کند و این‌گونه اقدامات را به‌سختی پاسخ خواهد داد. امریکایی‌ها که حضوری سنگین در شرق سوریه دارد از نوع واکنش جنگنده‌های سوری وحشت‌زده شدند چرا که دقیقا چندصد متری محل حضور نظامیان امریکایی‌ هدف قرار گرفت.

ترکیه با اشتباه راهبردی که در مساله سوریه کرد، اکنون میان محور مسکو-تهران و واشنگتن –ریاض گیر افتاده است، در واقع سران ترک در حال بندبازیِ بدون داشتن افق و نتیجه‌ای هستند که شاید بخشی از آن هم در گرو شانس باشد. همین پیچیدگی باعث شد تا سازمان اطلاعات ترکیه صدها تن از تروریست‌های موسوم به ارتش آزاد را که خود آموزش داده و حمایت تسلیحاتی و مالی می‌کند در خاک خود به سمت جرابلس ببرد تا با تصرف و حضور در این شهر مانع از ورود کُردهای جدایی‌طلب شوند. ترکیه در حال حاضر دیگر بازیگری موثر در بحران سوریه نیست، بلکه یک بازی‌خراب کن محسوب می‌شود که می‌خواهد دیده شود. امریکایی‌ها در هفته‌های آینده عملیات‌های گسترده‌ای در مرکز و شمال سوریه به سمت فرودگاه دیرحافر انجام خواهند داد و چه بسا با کنترل این فرودگاه، بدون هیچ مجوزی بخواهند برای همیشه در یک اقلیم کٌردی بمانند!

پژوهش خبری صدا و سیما//