ظریف، روز جمعه گذشته، در جریان سفر دورهای به آمریکای لاتین و در شیلی با اشاره به نگرانی بانکهای خارجی در مورد برقراری ارتباط با ایران گفت: «آمادگی داریم از اوفک نامه آرامشبخش دریافت کنیم.» اوفک اداره نظارت بر داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا و مسوول نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات این کشور در زمینه تحریمهای خارجی است. دریافت نامه آرامشبخش (letter of comfort) شیوهای برای ایجاد اطمینان در معاملات بهویژه معاملات مالی و بانکی است.
چنین سندی معمولا هنگامی صادر میشود که یکی از دو طرف معامله، به خصوص طرف ارائهدهنده وام یا تسهیلات مالی، نسبت به سلامت معامله یا توانایی دریافتکننده در اجرای تعهدات خود اطمینان لازم را نداشته باشد. در چنین شرایطی، شرکت یا نهادی که چنین اطمینانی را نسبت به دریافتکننده تسهیلات دارد، گواهینامهای حاوی تضمین سلامت معامله صادر میکند. ظریف افزود: «اگر فضاسازیهای رسانهای توسط گروههای مخالف توافق هستهای در آمریکا، دوستان را نگران کرده، ما آمادگی داریم از اداره نظارت وزارت خزانهداری ایالاتمتحده برای بانکهایی که مایل به همکاری با جمهوری اسلامی هستند نامه آرامشبخش تهیه کنیم که بدون نگرانی بتوانند با ایران ارتباط داشته باشند.» برخی مقامات دولت و همچنین طیف وسیعی از منتقدان برجام در داخل کشور این انتقاد را به آمریکا مطرح کردهاند که در اجرای برخی تعهدات خود در چارچوب برجام اقدام کافی به عمل نیاورده است. به خصوص، ابهامات ناشی از دامنه و نحوه اجرای تحریمهایی که به ادعاهای دیگر، مانند نقض حقوق بشر، حمایت از تروریسم و برنامههای موشکی علیه ایران وضع شده، به رفع نگرانی موسسات مالی خارجی در از سرگیری ارتباط با ایران کمکی نکرده است. به گفته کارشناسان، این وضعیت مانع از برخورداری کامل ایران از نتایج مثبت برجام و بهبود شرایط اقتصادی شده است. در مقابل اما مقامات آمریکایی تاکید داشتهاند که به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل کرده و در مواردی، به بانکهای خارجی اطمینان دادهاند که نباید نگران ارتباط با ایران در چارچوب برجام باشند. نمونه آن را میتوان در جریان نشست چند ماه پیش جان کری با برخی از مهمترین بانکهای بزرگ اروپایی در لندن دید که در آنجا وزیر خارجه آمریکا تضمین داد که واشنگتن مانع همکاری بانکهای اروپایی با ایران نخواهد شد. اگرچه دستیابی به برجام مانع از تشدید تحریمها و احتمالا اقدامات تنبیهی دیگری علیه ایران شد، اما به گفته مخالفان، بهبود مورد انتظار را در شرایط اقتصادی ایران در پی نیاورده است. در تازهترین واکنش منتقدان که معطوف به اظهارات وزیر خارجه ایران درخصوص دریافت نامه آرامش بخش از سوی آمریکاست، منتقدان آن را نوعی اماننامه توصیف کردهاند. مهدی محمدی، یکی از منتقدان جدی مذاکرات هستهای و برجام در این خصوص در کانال تلگرام خود نوشت: «آقاي محمدجواد ظريف در شيلي گفته ايران براي هر فرد و شركتي كه لازم باشد مي تواند از خزانهداري آمريكا «نامه آرامش بخش» بگيرد! اين، به فارسي ساده يعني، از اين به بعد، براي هر يك فقره معامله، بايد برويم در خانه آقاي آدام ژوبين(معاون خزانهداری آمریکا) بست بنشينيم كه لطف كند و يك رضايتنامه براي ما صادر كند و اگر نكرد، كار خاصي هم از دست كسي ساخته نيست!» این اظهارات واکنش وزیر خارجه را به دنبال داشت و در پایان سفر دورهای خود به 6 کشور آمریکای لاتین به خبرنگاران گفت: «متاسفانه برخی دوستان در کشور از این اصطلاح آگاهانه سوءاستفاده کردند، در حالی که معنا و کارکرد آن را میدانستند.» او توضیح داد (letter of comfort) یا همان نامه آرامش بخش اصطلاحی در روابط بانکی است که براساس آن، وزارت خزانهداری آمریکا نامهای به بانکها میدهد که نگران مراوده با کشورها نباشند. ظریف افزود: «آنها دهها مورد از این نامه را طی سه سال گذشته حتی قبل از برجام صادر کردهاند؛ چون برخی بانکها برای اینکه با دیگر کشورها بهویژه کشوری که از تحریم خارج میشود، معامله داشته باشند، درخواست چنین نامهای دارند.» وزیر امور خارجه تاکید کرد که کشورهای ذیربط بهطور مستقیم درخواست خود را مطرح میکنند و ما نیز به آمریکاییها فشار میآوریم که براساس تعهداتشان، این نامه را صادر کنند. ظریف گفت: «بانکها و بخشهای اقتصادی از صدور این نامه استقبال میکنند؛ چون کار خوبی است، اما برخی دوستان که میخواهند از هر دستاوردی برای اهداف سیاسی سوءاستفاده کنند، حرفهایی بیمورد و بیمعنی زدند که امیدوارم به تدریج هدایت شوند.»