سيد‌محسن اخوان طلبه سطح سه حوزه و مشغول به درس خارج و آشنا به زبان انگليسي است كه در حال حاضر مديريت فرهنگي مدرسه ناصريه مسجد امام اصفهان را نيز به عهده دارد؛ مدرسه‌اي در دل ميدان قديمي و تاريخي اصفهان كه گردشگران داخلي و به خصوص خارجي زيادي را پذيراست.
ابتدا درباره حوزه علميه ناصريه برايمان بگوييد.
مدرسه علميه ناصريه كه در ضلع شرقي مسجد امام واقع شده است همزمان با مسجد تاريخي امام و در زمان ناصرالدين شاه ساخته شده و در دوران حكومت شاه سليمان و ناصرالدين شاه قاجار مورد مرمت و تعميرات قرار گرفت و از حدود 200 سال پيش به مدرسه ناصري يا ناصريه مشهور شد. در دوره‌هاي مختلف طلاب علوم ديني به تحصيل در اين مدرسه مشغول بودند تا حدود چند دهه گذشته كه مي‌توان گفت ديگر تحصيلي در آن صورت نمي‌گرفت. با توجه به جايگاه اين مدرسه، به همت مركز مديريت حوزه علميه اصفهان مورد تعميرات و از اواخر سال 1388 به عنوان مدرسه علميه با رويكرد فرهنگي - تبليغي قرار گرفت و پس از آن هم مديريت آن به عهده معاونت تهذيب و تبليغ مركز حوزه علميه اصفهان گمارده شد.
پس طلاب اينجا بايد با زبان‌هاي خارجي آشنايي داشته باشند؟
بله قطعاً. طلاب و روحانيون در زبان‌هاي مختلفي همچون انگليسي، فرانسوي، اسپانيايي و... با همكاري مؤسسات مختلفي مانند مركز تربيت مبلغ، تبليغ بين‌الملل و... آموزش مي‌بينند. از اين روحانيون آزمون‌ها و مصاحبه‌هاي مربوطه گرفته مي‌شود سپس شروع به امر تبليغ در سطح بين‌الملل مي‌كنند.
چه تعداد از گردشگران به مدرسه ناصريه مي‌آيند؟
به طور ميانگين بيش از 200 گردشگر در طول روز به اين مدرسه مي‌آيند كه از اين تعداد مخاطب ما بيش از 50 نفر از گردشگران غيرايراني به زبان‌هاي مختلف و از مليت‌هاي گوناگون هستند.
اين بازديدها چگونه است؟
با توجه به محدوديت زمان تورهاي مسافرتي و اينكه شايد كل زمان در نظر گرفته شده براي بازديد از مسجد امام در حد 30 دقيقه تا يك ساعت باشد ولي مبلغين مدرسه در اين وقت كوتاه ضمن پذيرايي، معرفي كردن اين مكان و پاسخگويي به سؤالات و شبهات گردشگران و آشنا نمودن اجمالي آنها با دين اسلام و همچنين زيبايي‌هاي آن، سعي در ايجاد خاطره خوشي از يك مكان ديني و ملاقات با روحانيون دارند كه در صورت تمايل، اين ارتباط به صورت مجازي ادامه خواهد يافت.
خاطره‌اي هم از اين گردشگران داريد؟
موردي بود كه گردشگري فارسي نمي‌دانست و با واسطه مترجم حرف مي‌زد. او مي‌گفت خيلي خوب و جالب است اينجا شخصيت‌هاي مذهبي زيادي حضور دارند كه با گردشگران خارجي خوش رو هستند و عكس هم مي‌گيرند. درحالي كه در بسياري از مكان‌هاي مقدس، كشيشان خيلي سخت ارتباط برقرار مي‌كنند و اين گونه مانند شما نيستند. يادم است يك بار گروهي هم نيم ساعت بحث و پرسش و پاسخ داشتند و كنجكاوانه سؤال مي‌كردند. بعد از آن متوجه شديم چند نفر آنان كشيش كليسا بوده‌اند.
گردشگر متفرقه بدون حضور در تور هم داشته‌ايد؟
بله، البته بيشتر محققان يا افراد كنجكاوي بوده‌اند كه خودشان تنهايي آمده‌اند تا با وقت بيشتري به بررسي بپردازند چون آزادتر هستند و محدوديت زمان تور و هدفمند بودن آن را ندارند. آنها گاهي بيش از دو ساعت هم مي‌مانند و با مبلغين صحبت مي‌كنند.
در ميان آنها گردشگر شيعه هم بوده است؟
بله از كشورهاي مختلف با اديان مختلف مي‌آيند كه برخي هم مذهب تشيع دارند، چه از كشورهاي اسلامي و چه از كشورهايي مانند امريكا.
نگاه گردشگران چطور بوده است؟
اينكه مي‌بينند يك روحاني شيعه با لباس ديني پذيراي آنهاست برايشان جالب است، چراكه گردشگران ديني در شهرهاي مذهبي مانند مشهد و قم يا شيراز فرصت آشنايي با اسلام و مطرح كردن سؤال‌هاي خود را دارند ولي گردشگران شهرهايي مانند اصفهان كمتر فرصت مطرح كردن سؤال و بحث دارند براي همين در اين مدرسه خيلي خوب ارتباط مي‌گيرند.
اسلام‌هراس هم داشته‌ايد؟
عملاً وقتي به ايران مي‌آيند ترس و هراسي كه داشته برطرف شده است و مواردي هم بوده است كه دوستان تعريف كرده‌اند مانند اينكه گردشگري تصور مي‌كرده ايران بيايد سر هر چهارراه تانك و نيروهاي مسلح هستند يا در هواپيمايي مسافري گريه مي‌كرده كه چرا اين ريسك را كرده و به ايران آمده است. اكثريت وقتي اولين بار ايران مي‌آيند ترس و وحشت دارند يا تصور كشوري عقب مانده و به دور از تمدن را از ايران دارند.
آيا شما ارتباطات خود را با آنها ادامه داده‌ايد؟
برخي اوقات گردشگران تمايل به تداوم ارتباط دارند براي همين در قالب فرم‌‌هايي كه آماده شده است، آدرس ايميل خود را ارائه مي‌كنند و اين رابطه برقرار مي‌شود. ما در حال راه‌اندازي سامانه جامع ارتباطي مانند سايت، ايميل و فضاي مجازي هستيم تا با آنهايي كه تمايل دارند، ارتباط مستمر داشته باشيم.
در اين مجموعه شما چه تعداد نيرو داريد؟
در حال حاضر چون تابستان است به دليل گرما و مشقت‌هاي سفر، تعداد گردشگران كمتر است ولي دوستاني كه با ما همكاري مي‌كنند حجت‌الاسلام زماني مسلط به زبان انگليسي و فرانسه، حجج‌الاسلام فولادوند و متقيان منش مسلط به اسپانيايي، حجت‌الاسلام ياراحمديان مسلط به زبان انگليسي و ساير طلاب و روحانيون كه در حال حاضر حدود هفت نفر كادر ما هستند و ان‌شاءالله در ساير فصول سال شاهد گسترش و توسعه همكاران فرهنگي تبليغي خواهيم بود.
همكاري راهنماي گردشگران چقدر است؟
آنها عمدتاً با برنامه و فعاليت‌هاي ما آشنا هستند حتي ممكن است به ظاهر تقيد ديني هم نداشته باشند اما خودشان مي‌گويند توريست‌ها را اينجا مي‌آوريم تا سؤالات و شبهاتي كه دارند بپرسند. مي‌توان گفت حدود 70تا80 درصد راهنماي تورهايي كه اينجا مي‌آيند در طول اين چند سال با برنامه‌ها آشنا و هماهنگ شده‌اند.
پرسش و پاسخ اينترنتي هم داريد؟
بله فراوان ولي چون نمي‌خواهيم موازي‌كاري بشود و از طرفي هم مي‌خواهيم در فضاي مجازي فعال بشويم به دنبال شيوه‌هاي كاري نو هستيم؛ سؤالات زيادي مي‌كنند درباره حجاب، حقوق بشر، سياست و... .
آيا مهمـانان خـاصي هم داشته‌ايد؟
بله از كشورهاي مختلف حضور داشته‌اند. به عنوان مثال حدود يك ماه پيش مهمانان ويژه اولين كنفرانس بين‌المللي كيفيت خدمات در مهمان‌نوازي و گردشگري كه از جمله آنها پروفسور جعفري، مردم‌شناس بين‌المللي و خانم اسميت، مادر توريسم جهان به ايران آمده بودند تا در اين كنفرانس شركت كنند از مسجد امام و مدرسه بازديد نمودند و برايشان جالب بود كه چنين برنامه‌هايي در ايران و با محتواي اسلامي برگزار مي‌شود.
سياسيون چطور؟
يك‌بار هم سناتوري مكزيكي آمده بود و مي‌گفت 24ساعت در هواپيما نشسته است تا بيايد اينجا و فقط يك‌ساعت زير گنبد مسجد امام بنشيند. برايش جالب و فوق‌العاده بود، مي‌گفت اين فضا الهام‌بخش و آرامش‌دهنده است و معنويت زيادي دارد.
در ساير شهرهاي مذهبي دنيا هم آثار قابل توجهي داريم مانند استانبول تركيه يا رم ايتاليا ولي هيچ كدام مانند مسجد امام اصفهان نيست، چرا؟
شايد به دليل روح معنويت آن است كه شيعيان متولي اين مسجد مي‌باشند؛ شيعه‌اي كه با وضو، خلوص نيت و ارتباط با خدا و اهل‌بيت كار كرده در و ديوار مسجد، كاشيكاري‌ها همه از اسامي خدا و نشانه‌هاي توحيد، نبوت و امامت را در خود دارد، گلدسته‌ها كه همانند دو دست به سمت آسمان رفته و... همه نمادي از معنويت و ارتباط با خدا دارند براي همين بهتر و بيشتر به دل مخاطب و بيننده مي‌نشينند و آرامش مي‌دهند.
اينكه گفته مي‌شود 4 ميليون گردشگر روسي داريم صحت دارد؟
به اين صورت و در اين حجم شاهد نبوده‌ايم و مي‌توان گفت گردشگران فرانسوي تاكنون جزو بيشترين مخاطبين بوده‌اند.
ممكن است برخي دانشجويان زبان‌هاي مختلف بخواهند با شما همكاري داشته باشند. آيا اين فضا وجود دارد؟
به دنبال آن هستيم تا كار را گسترش بدهيم و به امور جنبي بيشتري بپردازيم. البته اين را هم بايد بدانيم كه اينجا مدرسه ديني است و با فضاهاي ديگري مانند حافظيه و تخت جمشيد و جاذبه‌هاي طبيعي متفاوت است و مقتضيات خودش را دارد ولي اين قابليت وجود دارد كما اينكه تا كنون نيز از حضور اهل فن در زمينه‌هاي معماري، تاريخي و... استفاده كرده‌ايم.
تاكنون كسي هم اينجا مسلمان شده است؟
بحث اسلام كم و بيش داريم. مثلاً دو سه هفته پيش يك نفر آمده بود و سراغ مبلغان را مي‌گرفت و پس از ملاقاتي كه صورت گرفت، تا ساعت 7 شب سؤال‌هاي مختلف مي‌پرسيد حتي مي‌خواست وضو و نماز را ياد بگيرد. به رغم اينكه برايش سخت بود ولي يكي از مبلغين حوزه علميه اصفهان، با آرامش و حوصله برايش توضيح مي‌داد. البته مي‌گفت مي‌خواهد ياد بگيرد و اظهار اسلام نكرد ولي قصدش اين بود كه ابتدا اسلام را بشناسد و اينكه اسلام واقعي چيست و چه محتوايي دارد.
در پايان اگر حرف خاصي داريد بفرماييد.
از خدا مي‌خواهيم همواره ما را ياري كند و اخلاص در نيت و عمل بدهد تا بيشتر و بهتر بتوانيم در اين امر مهم گام نهيم و در راستاي ظهور امام زمان(عج) و معرفي اسلام قدم كوچكي برداريم.