مردم و هنرمندان پیکر داوود رشیدی را تشییع کردند
بدرقه با شکوه هنرمند بزرگ از صحنه زندگی
صاحبخبر - نرگس عاشوری احترام که باشی و برومند، شادی و غم برایت فرقی ندارد. حرمت گذاشتن آنقدر در وجودش تبلور یافته است که در هر مراسم و بهانهای حرمت بگذارد و عزت ببیند. برای بدرقه همسفر، همسر و شریک تمام احوالش آمده است اما بدون هیچ گلایه معمول و سخن گفتن از قدرناشناسیهای مألوف. و باز هر سخنش قدردانی است و تشکر و عزتی که دیده است. قدرشناس است که این چنین قدر میبیند؛ در مراسمی که بهانهاش تلخ و دور هم بودنش برای وداع با رشید سینمای ایران است. همه آمدهاند تا از خاطرات و خوشخلقیهای بزرگمرد خانواده سینما و تئاتر ایران سخن بگویند اما مگر میشود از داوود خانواده سخن گفت و از احترام یادی نکرد. رسم مألوف آیین تشییع، سخن گفتن از متوفی است و شاید آغاز نوشتن از این مراسم، بهانه این گردهمایی؛ اما وقتی تکریم احترام برومند در لحظه لحظه مرور خصلتهای نیک و خاطرات داوود رشیدی قد میکشد باید هم نام احترام بر پیشانی خبر و گزارش بنشیند. سخنرانان یک به یک از تمام همراهیها و بودنهایش در کنار داوود رشیدی میگویند اما بانوی مفتخر به خاندان هنر قبل از هر سخن زانو میزند، تابوت میبوسد و میگوید: «من بدون داوود رشیدی هیچم. او بود که سالها زندگی ما را با آبرو اداره کرد» زیر آفتاب تند هفتم شهریورماه، از ساعت 8:30 صبح شمار بسیاری از علاقهمندان به فرهنگ و هنر ایران زمین در مقابل تالار وحدت جمع شدهاند. در ساعت مقرر مراسم با تلاوت قرآن مجید و ورود خانواده این هنرمند احترام برومند، مرضیه برومند، لیلی رشیدی، بهرام شاهمحمدلو و..به جایگاه ویژه آغاز میشود. همزمان آمبولانس حامل پیکر داوود رشیدی به محوطه تالار وحدت میرسد. جمعیت حاضر که اغلب عکسهای داوود رشیدی با تک جمله «آمدم، دیدم، رفتم» را در دست دارند زیر لب نجوا میکنند که روحت شاد و قرین رحمت باد. اجرای برنامه را عباس سجادی برعهده دارد. او شرح مختصری از زندگی این هنرمند ارائه میدهد و از امین تارخ به عنوان نخستین سخنران می خواهد در جایگاه قرار بگیرد. تارخ دلنوشتهاش را میخواند: «براستی زندگی ترکیبی از جشن و عزا است، جشن دریافت بزرگترین جوایز سینمایی و از آن طرف عزای رفتن عباس کیارستمی. جشن عروسکی بچههایمان و از آن طرف «عزای عزیمت رشید سینمای ایران» که سوگ عظیمی است.» او با اشاره به درخواست بازماندگان داوود رشیدی برای برگزاری بدون تغییر جشنواره تئاتر عروسکی ادامه میدهد: «این مهری است بزرگ از رشیدی مهربان که جشن و عزا درهم آمیخته است. این نیز اعجاز هنر دراماتیک نمایش است.» رئیس انجمن بازیگران سینما میگوید: «داوود رشیدی رفت اما هیبت یک مدیر متعهد را به یادگار گذاشت و نیز طنین صدای پر صلابت و تردید سزارگونهاش را در گوش ما به ودیعه نهاد تا امید پیروزیاش زنده بماند. او همیشه زنده است.» تارخ حرفهایش را با این جملات به پایان میرساند: «اما بگوییم از آن بزرگ بانوی دوست داشتنی که کودکی بسیاری از بزرگان با هنر ایشان گره خورده است آنگاه که همه از شانس قصهگوییاش برخوردار بودند. بانویی که احترام برومند میخوانیمش بانویی که لحظه لحظه زندگیاش را با عشق و امید به بازیگر بزرگ ما تقدیم کرد و خوشبختی را به زندگی رشیدی بزرگ آورد. لیلی و سینا نشانههایی از این خوشبختیاند و نیز پروفسور فرهاد رشیدی. بانوی بزرگ سلامت باشی و سعادتمند» میخواستم با تو روی این صحنه باشم در ادامه مراسم، علی نصیریان با بغض در گلو خطاب به داوود رشیدی میگوید: داوود! من هرگز نمیخواستم به این تالار برای بدرقه تو به سفر آخرت بیایم. من میخواستم با تو روی این صحنه باشم. او که با کلام و لحن تأثیرگذارش جمعیت را متأثر کرده است در ادامه داوود رشیدی را یکی از ستونهای استوار تئاتر جدید ایران عنوان میکند و میگوید: او کسی بود که برای نخستین بار در آن دوران از ساموئل بکت متنی را اجرا کرد و آن هم نمایشنامه «در انتظار گودو» بود که میتوانم بگویم نقطه عطفی در تاریخ تئاترمان بود. تا آن زمان اسم بکت و یونسکو به گوش ما هم نخورده بود. او با جسارت و مهارت و شهامت اجرای بسیار زیبایی از این اثر داشت. او عمدهترین بخش عمر هنریاش را پای کارگردانی تئاتر گذاشت و بعد ترجمه و بازیگری. چرا زمانی که عزیزی کنار ماست از او صحبت نمیکنیم جمشید مشایخی دیگر سخنران این مراسم سخنانش را اینگونه آغاز میکند: چرا زمانی که عزیزی در بین ماست راجع به او صحبت نمیکنیم، اصلاً او را نمیبینیم و وقتی از دنیا میرود آن وقت چه حرفها و مطالبی میشنویم، عجیب است. او از اینکه در مراسم وداع از بزرگان هنر یاد میشود و در دوره حیاتشان کمتر از آنها سخن گفته میشود گلایه میکند و در پایان میافزاید: فقط بگویم خانم برومند همسر ایشان در مدتی که داوود رشیدی بیمار بود خیلی زجر کشید و عاشقانه در کنارش بود به همین دلیل برایش احترام ویژهای قائلم. علی مرادخانی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با تسلیت به خانواده مرحوم داوود رشیدی برای روح این هنرمند فقید و محشور شدن با اولیای الهی دعا میکند. پس از مرادخانی، داریوش فرهنگ که در گروه تئاتر «امروز» به همراه داوود رشیدی عضویت داشته در فقدان او میگوید: «داوود رشیدی مردی بلند نظر و مهربان بود و مردم به همین خاطر دوستش داشتند. لحن او در آثارش شاید گاهی دیکتاتورمآبانه بود اما ایثارگری در وجودش موج میزد.» در ادامه مراسم حجتالله ایوبی رئیس سازمان سینمایی با تأکید بر اینکه آقای داوود رشیدی قدر شما را میدانیم، میگوید: «نمیدانم اگر این نسل و بزرگان فرهنگ و هنر نبودند از ایران، از اسلام و از ما چه نشانهای باقی میماند. ما این بنای باشکوه را هم مدیون تو هستیم.» رئیس سازمان سینمایی هم در ادامه از احترام برومند به عنوان بانوی بزرگ فرهنگ و هنر ایران نام میبرد و خطاب به او میگوید: تبریک میگویم به خاطر آنکه باشکوه و باعظمت و زیبا از این گل سرسبد فرهنگ و هنر ایران در این سالها پذیرایی کردید. این را که میگویم به خدا سیاسی نیست حالا دیگر نوبت به احترام برومند رسیده است. همسر داوود رشیدی با اشاره به اینکه قصد نداشت صحبت کند اما واقعیتهایی وجود دارد که باید آنها را بگوید، ادامه میدهد: «خیالتان راحت شماها آنقدر خوبید که دولتمردان هم تحت تأثیر محبت شما قرار میگیرند. همه به ما محبت کردند، دولتی و غیردولتی، روزنامهنگاران و همه مردم از شهرهای دور و نزدیک.» برومند خطاب به کسانی که از او یاد کردهاند قدردانی میکند اما میگوید: «من بدون داوود رشیدی هیچم. من بدون داوود رشیدی هیچم. او بود که سالها زندگی ما را با آبرو و حیثیت، با زحمت و کوشش اداره کرد.» همسر مرحوم رشیدی در بخش پایانی صحبتهای خود از رئیس جمهوری و دیگر افرادی که پیام تسلیت دادند تشکر کرد. بخش پایانی مراسم به صحبتهای لیلی رشیدی اختصاص داشت که او هم با جملهای کوتاه از طرف خانواده رشیدی از مردم سپاسگزاری کرد. پس از اقامه نماز میت توسط حجتالاسلام دعایی و اعلام زمان و مکان مراسم یادبود، پیکر داوود رشیدی بر دوش تشییعکنندگان بدرقه و برای خاکسپاری به قطعه هنرمندان منتقل شد. مراسم ترحیم این هنرمند فقید روز سهشنبه در مسجد جامع شهرک غرب و روز جمعه ساعت 16 در مسجد بلال سازمان صداوسیما برگزار خواهد شد.∎