آفت مگس زيتون هر چند در باغهاي قزوين کنترل شده اما بدليل سيال بودن آفت و اتصال باغها به چنداستان، امکان ورود کلوني آفت از مناطق همجوار به باغات قزوين و تکرار خسارات دوسال قبل جدي است. به گزارش مهر، منطقه طارم بزرگ (سفلي وعليا) که در ميان سه استان قزوين، زنجان و گيلان تقسيم شده است بزرگترين و مرغوبترين توليدکننده زيتون ايران محسوب ميشود. به مدد همين ويژگي معيشت مردمان بسياري در سه استان زنجان، گيلان و بويژه در قزوين وابسته به شاخههاي درخت زيتون و باروري طلاي سبز آن است اما حدود سه سال پيش بود که با فراگير شدن آفت مگس زيتون براي اولين بار در تاريخ، زيتون طارم تارومار شد و دست کشاورزان از اين طلاي سبز کوتاه ماند. تجربه تلخي که خسارات ناشي از آن کمتر از وقوع يک زلزله در اين منطقه نبود و بسياري از باغداران ورشکسته را وادار به مهاجرت و برگزيدن زندگي شهري کرد اما طي سال زراعي گذشته سرانجام آفت مگس زيتون در طارم سفلي مهار شد و باغداران اين منطقه توانستند برعکس سال گذشته اين بار محصول خود را با تلفات حداقلي از شاخههاي درخت بچينند.
با اين حال با فرارسيدن سال زراعي جديد و آغاز برداشتهاي ادواري زيتون و نيز با توجه به سيال بودن آفت مگس زيتون بيم آن وجود دارد که آفت بار ديگر در يکي از استانهاي همجوار قزوين کلوني ايجاد کند و از اين طريق با توجه به متصل بودن باغات زيتون به هم در سه استان قزوين، زنجان و گيلان به باغات سالم در قزوين سرايت کند. از اين رو باغداران قزويني و جهاد استان با کنترل جمعيت آفت در باغات استان چشمينگران به سوي باغات زيتون در استانهاي همجوار دارند. نگراني که اگر از سوي مسئولان اين استانها جدي گرفته نشود بيم تکرار خسارات سال 92 اين بار در هر سه استان وجود دارد. شدت صدمات ناشي از آفت مگس زيتون البته در منطقه طارم سفلي که در قسمت شمال غربي استان قزوين واقع است بيشتر از ميزان خسارات وارده به باغهاي زيتون در استانهاي گيلان و زنجان بود چرا که طارم سفلي برعکس طارم عليا، حتي در شرايط عادي نيز با وجود برخورداري از ثروت و جمعيت بسيار بالا همواره محروم ترين بخش استان قزوين در بهرهمندي از امکانات احتمالي مرکز استان بوده است. از سويي نيز زندگي مردم در طارم سفلي بيش از ساير بخشهاي طارم بزرگ در دو استان ديگر با محصول زيتون عجين شده است بگونه اي که سالانه بين 18 تا 25 هزار تن زيتون در اين منطقه توليد ميشد و به تبع همين توليد نيز چرخ معيشت مردم از زيتون و فراوردههاي آن ميچرخيد. توليدي که در نهايت با ورود به چرخه صنعتي صادرات، درمان، بهداشت، صنايع غذايي و کنسروي بخش اعظمياز اقتصاد طارميها و نيز مهمترين رکن اقتصاد کشاورزي استان قزوين را تامين ميکرد. در نهايت طي سال گذشته با تلاشهاي مردم اين ناحيه و البته امدادهاي فرا استاني آفت زيتون تا حدود زيادي به کنترل شد و سال 94 سالي بود که ميزان نابودي محصول زيتون بر اثر آفت مگس زيتون به ميزان چشمگيري نسبت به سنوات گذشته کاهش يافت.نيازعلي ابراهيميپاک با اشاره به اهميت استراتژيک محصول زيتون براي منطقه و استان قزوين ميگويد: در منطقه طارم سفلي با يک هزار و 752 کيلومتر وسعت، حدود 10 هزار هکتار باغ زيتون با شش هزار بهرهبردار وجود دارد که مجموعا 53 روستا، باغ زيتون دارد. از اين منظر و از نظر سطح زيرکشت طارم سفلي به تنهايي رتبه دوم کشوري را به خود اختصاص داده است. رئيس سازمان جهاد کشاورزي استان قزوين ادامه ميدهد: حدود پنج هزار و 650 هکتار از باغات زيتون استان بارور و سه هزار و 200 هکتار غيربارور است که سه هزار و 850 هکتار به روش سنتي و 75 هکتار باغ متراکم در استان وجود دارد که ويژگي همه اين باغهاي اين است که محصور در يک نقطه نيستند. ابراهيميپاک به ضرورت ادامه طرح مبارزه با آفت مگس زيتون اشاره ميکند و اظهار ميدارد: توجه به آموزش مداوم و تخصصي باغداران ميتواند در مسير مبارزه موثر باشد که در اين راستا با برگزاري 300 نفر روز دوره آموزشي با محور مبارزه با آفت مگس زيتون در استان اقدام شده است. وي در خصوص عواملي که سبب بروز خسارات گسترده ناشي از آفت مگس در باغات طارم شد ميگويد: سنتي بودن روش باغداري، نبود مديريت صحيح در تغذيه و هرس، ساکن نبودن بيشتر بهرهبرداران در محل، همکاري نکردن بهرهبرداران، طولاني بودن مبارزه با آفت و متناسب نبودن منابع مالي از مشکلات اين بخش است. ابراهيميپاک معتقد است تقويت شرکتهاي توليد کننده، تامين تجهيزات و امکانات مورد نياز، کلينيکهاي گياه پزشکي و ايستگاههاي پيش آگاهي در رسيدن به موفقيت تاثيرگذار است و در مبارزه با آفت مگس زيتون لازم است از تشکلهاي مردمي استفاده کنيم.رئيس جهاد کشاورزي استان با اشاره به ضرورت پايدار بودن کنترل و نابودسازي آفت مگس زيتون ميگويد: نه يک سال که بايد مراقب باشيم براي سال جاري، سال بعد و ساليان آتي نيز برداشت محصول زيتون ديگر شاهد بروز آفت نباشيم و کنترل آفت را وارد شرايط پايدار کنيم که براي تحقق اين امر گذشته از باغداران طارم سفلي به ساير باغداران زيتون در ديگر استانها به ويژه دو استان همجوار گيلان و زنجان نيز نياز داريم.استاندار قزوين در تحليل خود از راههاي جلوگيري از تکرار خسارات گذشته به محصول زيتون به مورد کشاورزي علمياشاره ميکند و اظهار ميدارد: توليد مواد غذايي و محصولات کشاورزي سالم و مقرون به صرفه با اعمال روشهاي گوناگون در کشاورزي حاصل ميشود و يکي از اين روشها کنترل و مباره با آفات و عوامل خسارت زاي گياهي است. وي ادامه ميدهد: باغهاي زيتون با سابقه طولاني در سه استان قزوين، گيلان و زنجان بيانگر ارزش اين محصول در مناطق ياد شده در کشور و جهان دارد و اهميت حفظ و نگهداري از آنها با توجه به تک محصولي بودن مناطق ياد شده و تاثير مستقيم بر معيشت مردم ساکن در آن، بر کسي پوشيده نيست. همتي با اشاره به ريشههاي شکلگيري کلونيهاي آفت در باغات زيتون منطقه اظهار ميدارد: از سال 83 آفت مگس ميوه زيتون با داشتن ظرفيت بسيار بالاي خسارت زايي بر اين محصول در سه استان ياد شده مشاهده و تاکنون خساراتهاي هنگفتي نيز به بار آورده اما به ياري خداوند و نيز تدوين برنامهريزيهاي دقيق و مديريت و نظارت بر حسن انجام آن در سال زراعي 93-94 هيچ گونه خسارتي به اين محصول وارد نيامده است و نياز است که همه ما در اين سه استان اين دستاورد را استمرار بخشيم. استاندار قزوين به دعوت از استانداران زنجان و گيلان براي حضور در نشست هماهنگي و برنامه ريزي کنترل آفت مگس ميوه زيتون اشاره ميکند و ميگويد: به منظور تداوم حفظ اين محصول و امنيت غذايي، شايسته است با برگزاري نشستهاي هم انديشي و همياري ميان اين سه استان نسبت به بهبود روشهاي کنترل آفات مذکور و رفع برخي کاستيهاي مربوط به آن گام برداشته شود. بي ترديد در جريان آفات گسترده سه سال پيش و ساليان پيش از آن در طارم سفلي، باغات زيتون بسياري در استانهاي گيلان و زنجان نيز متحل ضايعات باغي شدند.
∎