خبرگزاری فارس – حسن شیخ حائری: برپایی همایش محله مسجدمحور به مناسبت روز جهانی مساجد، فرصتی را فراهم آورد تا سه تن از مراجع معظم تقلید یعنی حضرات آیات مکارم شیرازی، نوری همدانی و علوی گرگانی، پیام‌هایی مکتوب برای این همایش ارسال کنند.
مروری هرچند گذرا بر این پیام‌های مبارک حاوی نکات ارزنده‌ای است که بخشی از این نکات، درباره یادآوری اهمیت و نقش برجسته مساجد در جمیع تحولات فردی و اجتماعی است.
و اما برخی از این نکات به این شرح است:
«مسجد در آغاز اسلام، کانون همه فعالیت‌های عبادی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی مسلمانان بود. همچنین مسجد مرکز مهم عبادت و تعلیم و تربیت و کانون مشورت و تصمیم‌گیری برای غزوات اسلامی، محل جمع‌آوری زکات و دادگاه مهم اسلام برای احقاق حقوق بود.»
«از صدر اسلام به بعد، به طور تدریجی مسلمانان از مسجد فاصله گرفتند و آن شور و جنب و جوش در مسجد کاهش یافت.»
«انقلاب اسلامی مساجد را به آن جنب و جوش و شور و نشاط بازگرداند.»
«هم اکنون گرچه مساجد جنب و جوش دوران انقلاب را ندارد ولی در عین حال باز هم مرکز بسیاری از فعالیت‌های اسلامی هستند؛ به خصوص اینکه غالب مساجد با کتابخانه‌های خوب و نیروی بسیج مجهز شده‌اند.»
«دین مبین اسلام، اجتماعات مردمی را به عنوان ابزاری مهم برای پیشبرد اهداف اسلامی می‌بیند و به مسجد به عنوان مرکزی برای تنظیم و برنامه‌ریزی و هدایت افکار مردمی دینی می‌نگرد.»
«مسجد همانطور که امام بزرگوار و عظیم الشأن بارها در کلام نورانی‌شان اشاره فرمودند که مساجد سنگر است و این سنگرها را باید پر کرد، نقش حیاتی در حفظ و بقای انقلاب اسلامی دارد.»
«انقلاب اسلامی ملت ایران از مساجد نشأت گرفته و این اثربخشی مساجد در استمرار انقلاب اسلامی همچنان باید ادامه پیدا کند؛ امام امت فرمودند مساجد باید مجتمع بشود از جوان‌ها، لذا اگر ما بفهمیم که این اجتماعات چه فوایدی دارد و اگر بفهمیم اجتماعاتی که اسلام برای ما دستور داده و فراهم کرده است چه مسائل سیاسی را حل و چه گرفتاری‌هایی را برطرف می‌کند، آنوقت اینطور بی‌حال نبودیم.»
در عین حال در پیام‌های ارزشمند این سه مرجع بزرگوار تقلید، راهکارهایی هم برای تحقق محله مسجدمحور مورد توجه قرار گرفته است که برخی از این نکات را با هم از نظر می‌گذرانیم:
«به یقین اگر بخواهیم در برابر دشمنان بایستیم و جوانان را از انحراف و غرق شدن در مفاسد اخلاقی نجات دهیم، باید مسجد به صورت محور برای همه فعالیت‌های مذهبی و اجتماعی برآید و این نیاز به برنامه‌ریزی کامل و جامعی دارد.»
«در انتخاب هیئت امنای هر مسجدی باید از افرادی مؤمن، مخلص، تلاشگر، معتقد به کار جمعی، متواضع، خوش اخلاق و مردمی و مورد اعتماد عموم مردم محله استفاده و از راهنمایی ائمه جماعات و بزرگان محله بهره برده شود.»
«مردم هر محله ای باید مسجد را خانه خود بلکه مهم‌تر از خانه خود دانسته و نسبت به رفع نیازهای آن در حد توان اهتمام نموده و مسئولین نیز آن‌ها را کمک کنند.»
«همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیرشان با ائمه مساجد فرمودند مسجد عرصه مقاومت فرهنگی و پایگاه فعالیت‌های اجتماعی است و اگر این حصار فرهنگی نباشد همه چیز از دست می‌رود، ائمه مساجد باید به این سخنان توجه کرده و هسته‌های مقاومت فرهنگی را در مساجد با کمک جوانان پرشور برپا دارند و روز به روز بر غنای مساجد بیفزایند.»
«آبادانی واقعی مساجد به حضور جوانان انقلابی و متعهد در مساجد است و سازمان بسیج و ستاد کانون‌های مساجد و مرکز رسیدگی به امور مساجد یا هر نهاد دیگر مرتبط با مسجد باید برای حضور جوانان در مسجد برنامه ریزی کند.»
بنابراین و با توجه به مجموعه این نکات ارزشمند، می‌توان چنین جمع بندی کرد که از دیدگاه مراجع تقلید، مساجد باید هر روز بالنده‌تر و فعال‌تر از گذشته باشند و به نقش حقیقی خود در صدر اسلام بازگردند. همچنین نباید فراموش کرد که امام جماعت، محور مسجد است که می‌تواند با رفتارهایی مانند حضور منظم و با طمأنینه، گفت‌وگو با مردم و تشکیل حلقه‌های معرفتی، پاسخ به پرسش‌های جوانان، تشکیل جلسات پرسش و پاسخ مردم و مسؤولان و همچنین فعال کردن جوانان در اداره مسجد، بیشترین نقش را در تقویت نقش مسجد داشته باشد. لذا اگر نیازهای نوجوانان و جوانان، در مسجد پاسخ داده شود، خود مسجد به عنوان موثرترین نهاد فرهنگی عمل می‌کند و در عین حال، آرامش معنوی مسجد موجب می‌شود تا آرامشی فراگیر در رفتار نسل نوجوان و جوان دمیده شود. همچنین در مقیاسی وسیع‌تر، اگر مسجد محل حل و رفع دغدغه‌های مادی و معنوی عموم مردم باشد، بدون تردید رونق مساجد به حداکثر خود می‌رسد و برکات فراوانی را در پی خواهد داشت.
و اما مطلب بسیار مهم دیگر این است که اگر به دنبال مرکزیت مساجد در جامعه امروز و همانند جامعه صدر اسلام هستیم، باید به این نکته توجه داشته باشیم که مسجد صرفاً در برپایی نماز جماعت خلاصه نمی‌شود؛ به بیان دیگر اگرچه برپایی باشکوه و منظم نمازهای جماعت، مسئله‌ای مهم و شاید در رأس فعالیت‌های مساجد تلقی می‌شود، اما در عین حال لازم است تا فعالیت‌های بی‌شمار دیگری هم مانند برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های هنری، برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های عام المنفعه، برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های آموزشی و همچنین تأسیس سالن مطالعه و کتابخانه در جنب مسجد مورد توجه قرار گیرد تا پرداختن به این امور، اصل معنوی و کارکرد اولیه مسجد را هم تقویت کند.
همچنین همانگونه که می‌دانیم، مساجد نماد فرهنگی اسلام‌اند که باید بیشترین تأثیر فراگیر را در جامعه داشته باشند. از این رو لازم است تا امکان ارتباط و تعامل مساجد با یکدیگر هم در دستور کار قرار گیرد تا از این رهگذر، شاهد تاثیرگذاری فراگیر فرهنگ مسجد در جامعه اسلامی باشیم.
بدیهی است همه این امور و بر اساس آنچه در پیام مراجع معظم تقلید به همایش محله مسجدمحور آمده است، نیاز به برنامه ریزی کامل و جامع دارد تا بر این اساس، انقلاب اسلامیِ برآمده از مساجد فعال، با رونق دوباره مساجد، روح جدیدی را در کالبد خود تجربه کند.
این در حالی است که وضعیت امروز مساجد ما، با این نگاه آرمانی، فاصله زیادی دارد و به قول یکی از همین مراجع معظم تقلید، آمار امروزی بیانگر این حقیقت تلخ است که از حدود 75 هزار مسجدی که در کشور وجود دارد، نیمی از آن‌ها امام جماعت ندارند و بسیاری از آن‌ها هم که دارند هر سه وعده نماز ندارند و یا اگر دارند، جمعیت ندارند.
این است که می‌طلبد تا با یک برنامه ریزی کامل و جامع، به شور و نشاط مساجد صدر اسلام بازگردیم و از همه برکات بی‌پایان مادی و معنوی آن بهره‌مند شویم؛ ان‌شاء‌الله.
انتهای پیام/2258/و30
∎