اول دفتر
نگاه ویژه ایران به امریکای لاتین
صاحبخبر - محمدکریم ضیاء کارشناس ارشد مسائل امریکای لاتین وزیر امور خارجه ایران در رأس هیأتی از مسئولان بخشهای اقتصادی و تجاری دولتی و خصوصی از امروز سفر خود به 6 کشور امریکای لاتین را آغاز کرد. سفر ظریف به عنوان عالیترین مقام دستگاه دیپلماسی کشور به 6 کشور کوبا، نیکاراگوئه، اکوادور، شیلی، بولیوی و ونزوئلا با همراهی تعداد قابل توجهی از تجار بخش خصوصی که از سوی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سازماندهی شدهاند، بیانگر آغاز دورهای از روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران با کشورهای منطقه امریکای لاتین با محوریت توسعه روابط تجاری از کانال فعالان بخش خصوصی است. انتخاب مجموعهای از کشورهای چپگرای منطقه به عنوان دوستان و متحدین جمهوری اسلامی ایران و همچنین کشوری همچون شیلی با دولتی چپ که با سنتهای لیبرالیستی اداره میشود، حاکی از این واقعیت است که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در مسیری اعتدالگرایانه و در چارچوب راهبرد سنتی خود به دنبال توسعه روابط با تمامی اعضای جامعه بینالملل است. این سفر در حالی انجام میشود که رئیس جمهوری ایران بارها بر توسعه روابط با تمامی اعضای جامعه بین الملل در چارچوب احترام متقابل، عدم دخالت در امور داخلی و با هدف تأمین منافع دوجانبه تأکید کرده است. بر کسی پوشیده نیست که در وضعیت تحریمهای ظالمانه و همهجانبه که فعالیتهای اقتصادی و تجاری کشور با موانع متعددی روبهرو بود، توسعه روابط دوجانبه منطقهای عملاً مفهومی نداشت. بهبود موقعیت ایران در نظام بینالملل از یکسو و لغو تحریمها و باز شدن مسیرهای توسعه تجاری و اقتصادی کشوراز سوی دیگر، مشوق تحرکات جدید سیاست خارجی کشورمان در تقویت روابط دوجانبه است که در سفرهای دورهای ظریف به اروپا، آسیا، آفریقا و اکنون امریکای لاتین تجلی یافته است. تأکید ظریف به همراهی هیأتهای تجاری و اقتصادی از بخشهای دولتی و خصوصی در سفرهای منطقهای ایشان، در این نکته کلیدی نهفته است که در باورهای جدید سیاست خارجی ایران، تعادل و توازن منطقی بین سیاست و اقتصاد ضروری است. به همین دلیل وزارت امور خارجه در چارچوب وظایف محوله به دستگاه سیاست خارجی در راستای عملیاتی کردن اقتصاد مقاومتی در حوزه سیاست خارجی با ایجاد و فراهم کردن فرصت برای تجار بخش خصوصی، شرایط را برای توسعه اقتصادی و تجاری مابین ایران و سایر کشورها فراهم میآورد. همچنین این موقعیت زمینه بهرهبرداری متقابل دو حوزه سیاست و اقتصاد را فراهم میآورد که دقیقاً منطبق بر بحث فرصتسازی سیاست خارجی برای اقتصادی است. منطقه امریکای لاتین با 1/19 میلیون کیلومترمربع وسعت، 634 میلیون نفر جمعیت، با سهم 7 درصدی از تولید ناخالص داخلی جهانی و با سهم 6 درصدی از تجارت جهانی و همچنین با داشتن منابع قابل توجهی از ذخایر مواد اولیه که برای چرخه تولید جهانی حیاتی هستند، میتواند شریکی قابل اطمینان برای ایران تلقی گردد. از سوی دیگر فقدان سابقه خصومت و دشمنی، زمینههای مشترک فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مابین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای منطقه امریکای لاتین و رویارویی با چالشهای مشترک در حوزههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و دیدگاههای مشترک فی مابین که منجر به ارائه مواضع مشترک در سازمانهای بینالمللی گردیده است، از دیگر زمینههای ارتباط و همکاری ایران با کشورهای منطقه امریکای لاتین است. زمان انجام سفر وزیر امور خارجه ایران و ترکیب هیأتی که ایشان را در این سفر همراهی میکند، دارای دو پیام مهم است. اولین پیام این است که جمهوری اسلامی ایران در روابط با کشورهای منطقه امریکای لاتین به دنبال برقراری توازن و اعتدال در مناسبات سیاسی و اقتصادی است. ایران با این باور که ظرفیت و توانمندیهای اقتصادی و تجاری و سیاسی ایران با کشورهای منطقه میتواند در کنار یکدیگر و به عنوان ظرفیتهای تکمیل کننده نه تنها به توسعه روابط میانجامد بلکه موجب میگردد ایران و کشورهای امریکای لاتین در کنار یکدیگر به عنوان شریک و همکاری قابل اعتماد در نظام بینالملل نقش قابل توجه و برجستهای را ایفا کنند. دومین پیام این سفر به برخی از دشمنان حضور ایران در منطقه امریکای لاتین این است که ایران در منطقه امریکای لاتین در چارچوب اصول سیاست خارجی خود ضمن نفی دخالت در امور داخلی کشورها، به دنبال توسعه روابط خود با تمام دولتها و ملل جهان است و پذیرش جمهوری اسلامی ایران در منطقه از سوی دولتها و تقویت ارتباطات مردمی که از حمایت دولتها برخوردار هستند، بیانگر حسن نیت کشورمان برای حضوری قدرتمند، گسترده و توسعه روابط با کشورهای منطقه امریکای لاتین است.∎