اعدام‌هاي زنجيره‌اي سعودي كه با شهادت شيخ نمر روحاني عربستاني به نقطه انفجار رسيده، امريكا و اروپا را نگران كرده است. وزارت خارجه امريكا از اين اعدام‌ها ابراز نگراني كرده و مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا هم در بيانيه‌اي هشدار داده كه اعدام شيخ نمر مي‌تواند به تنش‌هاي فرقه‌اي دامن زده و براي منطقه خسارت‌هايي خطرناك داشته باشد. واكنش رسانه‌هاي غربي صريح‌تر است. روزنامه ساندي تايمز چاپ انگليس نوشته كه دنياي غرب حالا ديگر مي‌داند دليل افراط‌گرايي كه منطقه را درنورديده، همان تفكرات وهابي است كه عربستان بر اساس آن بنا شده است. اين جملات ساندي تايمز تعبيري ديگر از جملات عصر ديروز سيد حسن نصر الله دبيركل حزب‌الله لبنان است كه گفته داعشي‌ها كتاب‌هاي وهابيت سعودي را تدريس مي‌كنند.
به گزارش «جوان»، مسئولين امنيتي عربستان در تماس تلفني با محمد نمر، برادر شيخ نمر به او اطلاع داده‌اند كه پيكر شيخ نمر را به خانواده او تحويل نمي‌دهند و نمر را به همراه ديگر اعدام‌شدگان، در قبرستان مسلمانان دفن كرده‌اند. با اين حال، سعودي‌ها به خاطر نگراني از تبعات امنيتي، مكان خاكسپاري او را اعلام نكرده‌اند. اعدام شيخ نمر موجي كم سابقه از اعتراض و محكوميت حكومت سعودي به دنبال آورده است. هزاران نفر از مردم قطيف در شرق عربستان دست به تظاهرات زدند و با سر دادن شعارهاي الموت آل سعود و لبيك علي شهاده خشم خود نسبت به اقدام سعودي‌ها را نشان دادند. در عراق، صدها نفر در كربلا دست به تظاهرات زدند و اعدام شيخ نمر را محكوم كردند. آيت‌الله سيستاني در پيامي كه در سايت رسمي ايشان قرار داده شده، شهادت شيخ نمر و جمعي از مردم منطقه قطيف عربستان را تسليت گفت و گروه موسوم به نام «فدائيان النمر» اعلام كرد كه عربستان و آل سعود را به آتش خواهد كشيد. در كشمير اعتراضات مسلمانان به اعدام آيت‌الله نمر به درگيري با نيروهاي امنيتي منجر شد. معترضان در حالي كه تصاوير شيخ نمر را به‌دست گرفته بودند عليه آل‌سعود شعار مي‌دادند. اين در حالي است كه شوراي همكاري خليج فارس و هيئت علماي عربستان پيكان بيانيه خود را به‌سمت حمله به سفارت سعودي‌ها هدف گرفت و حمله به سفارت عربستان در تهران را محكوم كرد. وزارت خارجه بحرين از اعدام شيخ نمر حمايت كرده و وزارت امور خارجه امارات نيز به دليل آنچه دخالت تهران در امور حاكميتي رژيم سعودي خوانده سفير ايران را احضار كرد.
واكنش متفاوت غربي‌ها
واكنش‌ها در ميان كشورهاي غربي تفاوتي ملموس داشت؛ موضوعي كه نشان مي‌دهد نگراني‌ها از آينده حكومت عربستان در بين دولت‌هاي غربي در حال گسترش است. جان كربي، سخنگوي وزارت خارجه امريكا در بيانيه‌اي گفته است: «مطلع شده‌ايم كه دولت عربستان اعلام كرده كه 47 تن را اعدام كرده است. ما پيش‌تر نيز درباره فرآيندهاي حقوقي در عربستان ابراز نگراني كرده و اين نگراني‌ها را به اطلاع عالي‌رتبه‌ترين مقام‌هاي دولت اين كشور رسانده‌ايم.» واكنش اروپايي‌ها صريح تر بود و فدريكا موگريني مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي اعلام كرد كه اعدام شيخ نمر ممكن است تنش‌هاي فرقه‌اي را كه خسارت‌هاي زيادي را در منطقه با پيامدهاي خطرناك سبب شده است تا حدودي تشديد كند. موگريني با محمد جواد ظريف وزير خارجه ايران نيز تماس گرفت و در اين باره با او گفت و گو كرد. دبير كل كره‌اي سازمان ملل كه اغلب موضع گيري‌هايي محتاطانه دارد، گفته كه از شنيدن خبر اعدام روحاني برجسته شيعه و 46 تن ديگر در عربستان سعودي به شدت نگران و وحشت زده شده است. سخنگوي بان‌كي‌مون گفته كه شيخ نمر و تعدادي ديگر از زندانيان اعدام شده به دنبال محاكمه‌اي كه نگراني‌هاي جدي درباره ماهيت اتهامات و عادلانه بودن اين روند را به دنبال داشت، محكوم شدند. وي گفت كه دبيركل سازمان ملل مسئله اعدام شيخ نمر را با رهبران عربستان سعودي در چندين مورد به بحث گذاشته و از دولت عربستان خواسته بود حكام مرگ را منتفي كند. وزارت خارجه آلمان پا را از اين هم پيش‌تر گذاشت و با انتشار پيامي، اعدام‌هاي گسترده در عربستان را محكوم كرد. در بيانيه وزارت خارجه با انتقاد شديد از اعدام «شيخ باقرالنمر» روحاني شيعه عربستاني آمده است: اين اقدام به تنش ميان شيعه و سني در خاورميانه دامن مي‌زند. احزاب مخالف دولت آلمان هم ضمن انتقاد از اقدام عربستان در اعدام ۴۷ نفر در اين كشور و مقايسه آن با عملكرد داعش، خواستار پايان صادرات تسليحات به اين كشور شدند. سفير فرانسه در واشنگتن با انتشار توئيتي با اشاره به حمله به سفارت عربستان در تهران گفت: ايران حق داشت به اعدام شيخ نمر واكنش نشان دهد. ژرارد آرو گفته است: «نمي‌فهمم چرا. ايران حق داشت واكنش نشان دهد. آتش زدن سفارت كاري غيرعادي است، اما اعلام جنگ نيست.» آرو بعد از اين اظهارات با هجمه سعودي‌ها و راستگرايان امريكا مواجه شد و نهايتاً توئيت خود را حذف كرد.
عضو شوراي حقوق بشر!
خبرگزاري روسي «اسپوتنيك» نوشته كه اعدام شيخ نمر « عامل تنش‌آفريني در روابط ديپلماتيك ميان برخي كشورها در منطقه شده است، در حالي كه ايالات متحده و اتحاديه اروپا تنها نسبت به اين جنايت هشدار و از آن انتقاد كردند.» واكنش‌ها در بين رسانه‌هاي غربي شكافي غيرقابل چشم‌پوشيدن با واكنش‌هاي دولت‌ها داشت. هافينگتون پست در مقاله‌اي تناقض ميان اعدام دسته‌جمعي 47 نفر در يك روز در عربستان و عضويت اين كشور در شوراي حقوق بشر در سازمان ملل را به تمسخر گرفت. سارا ليا ويتسون مدير بخش خاورميانه سازمان ديده‌بان حقوق بشر به رويترز گفت: «صرف‌نظر از جرائم رخ داده اعدام دسته‌جمعي زندانيان تنها باعث لكه‌دار شدن هرچه بيشتر سوابق نگران‌كننده حقوق بشري عربستان خواهد شد.» روزنامه «ساندي تايمز» چاپ انگليس در مقاله‌اي با عنوان «آيا اين پادشاه خانه آل سعود را ويران خواهد كرد؟» نوشت: «دنياي غرب اكنون مي‌داند كه تفكرات وهابي كه عربستان بر اساس آن بنا شده است، دليل افراط‌گرايي‌اي است كه منطقه را درنورديده است.» اين روزنامه انگليسي تأكيد كرد، اين مسئله با دلايل و مدارك متعددي كه بر وجود اختلافاتي در خاندان پادشاهي عربستان در مورد سياست تبعيضي تأكيد دارند، مطابقت مي‌كند. طبق اين مدارك در خاندان آل‌سعود در مورد سياست تبعيضي كه ملك سلمان در پيش گرفته و حمايت وي از پسرش محمد بن سلمان، وزير دفاع اين كشور اختلافاتي به وجود آمده است. «ال‌بي‌سي» لبنان از تجمع شماري از شهروندان اين كشور در برابر مقر اصلي كميسيون اقتصادي و اجتماعي ملل متحد براي آسياي غربي (UN-ESCWA) در شهر بيروت، پايتخت اين كشور و همچنين سفارتخانه عربستان سعودي در اين شهر در اعتراض به اجراي حكم اعدام در حق شيخ نمر باقر النمر از سوي آل سعود خبر داد.