به گزارش گروه علمی-فناوری خبرگزاری سلامت(طبنا)پنجره خدمات دولت، به‌عنوان یک نوآوری در ارائه خدمات دولتی، به‌طور رسمی در دهه ۱۳۹۰ شمسی معرفی و اجرا شد. این طرح با هدف تسهیل دسترسی شهروندان به خدمات مختلف دولتی، بهبود کیفیت این خدمات و کاهش بوروکراسی پیچیده‌ای که اغلب در نهادهای دولتی وجود دارد، ایجاد شد.
پیش از ایجاد پنجره خدمات دولت، دسترسی به خدمات دولتی برای بسیاری از شهروندان پیچیده و زمان‌بر بود. افراد برای انجام کارهای ساده‌ای مانند دریافت مجوزها، پرداخت قبوض و حتی پیگیری امور مالیاتی، ناچار بودند به ادارات مختلف مراجعه کرده و در هر کدام از آن‌ها روندهای مختلفی را طی کنند. این مسئله نه تنها منجر به اتلاف وقت و منابع شهروندان می‌شد، بلکه باعث افزایش بار کاری کارکنان دولت و نارضایتی عمومی از خدمات دولتی می‌شد. در چنین شرایطی، نیاز به یک سیستم جامع و یکپارچه که بتواند دسترسی به خدمات دولتی را در یک مکان متمرکز فراهم کند، احساس می‌شد.
نخستین مراحل ایجاد پنجره خدمات دولت به اواخر دهه ۱۳۸۰ و اوایل دهه ۱۳۹۰ مربوط می‌شود، زمانی که دولت جمهوری اسلامی ایران تحت فشارهای فزاینده برای بهبود کارایی و شفافیت در ارائه خدمات عمومی، برنامه‌هایی برای تحول در نظام اداری و اجرایی کشور تدوین کرد. این برنامه‌ها در قالب «دولت الکترونیک» تعریف شد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های آن، ایجاد سامانه‌های متمرکزی بود که امکان دسترسی آسان و سریع به خدمات دولتی را فراهم می‌کرد.
پنجره خدمات دولت با اهداف متعددی ایجاد شد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کاهش زمان و هزینه‌های مرتبط با دریافت خدمات دولتی، بهبود شفافیت و پاسخگویی نهادهای دولتی و افزایش رضایتمندی عمومی اشاره کرد. این سیستم به‌طور قابل توجهی فرآیندهای دستی و کاغذبازی‌های بیهوده را کاهش داد و توانست بخش عمده‌ای از خدماتی که نیاز به مراجعه حضوری داشتند، به صورت آنلاین ارائه دهد.
از جمله مزایای اصلی این پنجره، کاهش بوروکراسی و تسریع در ارائه خدمات است. برای مثال، در گذشته برای دریافت یک مجوز ساده، افراد ممکن بود مجبور شوند چندین روز در ادارات مختلف درگیر باشند، اما با راه‌اندازی پنجره خدمات دولت، این فرآیندها به شدت تسهیل شده و در بسیاری از موارد به چند کلیک ساده در یک پلتفرم دیجیتال خلاصه شده است.
اگرچه پنجره خدمات دولت توانسته است بسیاری از چالش‌های مرتبط با ارائه خدمات دولتی را کاهش دهد، اما هنوز با برخی موانع و مشکلات روبرو است.
با این حال، چشم‌انداز آینده پنجره خدمات دولت روشن است. با گسترش زیرساخت‌های اینترنتی و افزایش آگاهی و مهارت‌های دیجیتالی شهروندان، انتظار می‌رود که این سامانه به تدریج فراگیرتر شده و تمامی خدمات دولتی را در بر گیرد. در نهایت، پنجره خدمات دولت می‌تواند به یکی از پایه‌های اصلی دولت الکترونیک در ایران تبدیل شود و نقش مهمی در بهبود کارایی و شفافیت در نظام اداری کشور ایفا کند.
در سال‌های آینده، با پیشرفت تکنولوژی و رشد روزافزون فناوری‌های دیجیتال، پنجره خدمات دولت می‌تواند خدمات گسترده‌تری را به شهروندان ارائه دهد. از جمله این خدمات می‌توان به افزایش امکان تعاملات آنلاین با نهادهای دولتی، توسعه اپلیکیشن‌های موبایلی و گسترش خدمات شخصی‌سازی‌شده اشاره کرد. این پیشرفت‌ها، همراه با افزایش سرعت اینترنت و توسعه هوش مصنوعی، می‌تواند تجربه شهروندان از خدمات دولتی را بهبود بخشد و آنان را در پیگیری سریع‌تر و راحت‌تر امورشان یاری کند.
جعفر مطلب زاده، مدیر اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات استان اصفهان درباره هدف از راه‌اندازی این پنجره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سامانه پنجره ملی خدمات دولت هوشمند، بستر و زیرساخت واحدی برای ارائه خدمات الکترونیکی پرکاربرد سازمان‌های دولتی برای استفاده توسط اقشار مختلف جامعه است.
وی می‌فزاید: این سامانه یک تحول و دگردیسی در سطح کلان است که با همراهی دستگاه‌های اجرایی به تسهیل در ارائه خدمات الکترونیکی دولتی و جلب مشارکت شهروندان در این سامانه کلیه خدمات الکترونیکی در قالب خدمات مستقیم استعلامی و سامانه‌های ملی استانی در پنجره ملی خدمات دولت هوشمند به شهروندان ارائه می‌شود.
مدیر اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات استان اصفهان ادامه می‌دهد: پنجره ملی خدمات دولت هوشمند یک پروژه ملی است و کلیه خدمات آن به صورت ملی قابل استفاده است. در استان اصفهان نیز قابل دسترسی است. این پنجره تنها یک رابط میان شهروندان و خدمات دولتی بوده و رأساً اقدام به خدمات‌دهی نمی‌کند. پس تنها خدماتی روی این سامانه به کاربران ارائه می‌شود که دستگاه‌های دیگر به این سامانه متصل کرده‌اند.
مطلب‌زاده اضافه می‌کند: تمام شهروندان استان اصفهان به این پنجره دسترسی دارند، این خدمات از هرجایی که به شبکه ملی اطلاعات (اینترنت پهن باند) متصل باشد، قابل استفاده است؛ لازم به توضیح است که اکنون ۹۴ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار استان اصفهان به شبکه ملی اطلاعات متصل هستند.
وی با اشاره به تدابیری که برای افزایش مشارکت شهروندان در استفاده از پنجره خدمات دولت در نظر گرفته شده است، اظهار می‌کند: سهولت دسترسی به سامانه‌ها به جای مراجعه حضوری یکی از آیتم‌های افزایش استفاده از این پنجره است.
مدیر اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات استان اصفهان می‌گوید: مشکلات فنی یا زیرساختی خاصی در استفاده از پنجره خدمات دولت در استان اصفهان تاکنون مشاهده نشده است.
محسن توانگر، مدیر تولید سامانه‌های سازمان فاوا شهرداری اصفهان درباره امکاناتی که پنجره خدمات دولت به شهروندان اصفهانی ارائه می‌دهد به خبرنگار ایمنا می‌گوید: سامانه پنجره خدمات دولت، پل ارتباطی امن، مطمئن و یکپارچه برای دسترسی اینترنتی به خدمات غیرحضوری شهرداری اصفهان است. به این صورت که شهروندان می‌توانند با یک مرتبه احراز هویت، از تمامی خدمات غیرحضوری که از طریق میز خدمت غیرحضوری شهرداری اصفهان ارائه می‌شود، بهره‌مند شوند.
وی می‌افزاید: خدمات غیرحضوری در گروه‌های شورای اسلامی شهر اصفهان، شهرسازی، ساختمان و املاک، حمل‌ونقل و ترافیک، معابر و فضاهای شهری، محیط زیست و فضای سبز، گردشگری، فرهنگی و اجتماعی، پیمانکاران، مشاغل و کسب و کارها، ارتباطات، مشارکت مردمی و سایر درخواست‌ها برای شهروندان اصفهانی از طریق این پنجره قابل دسترس است.
مدیر تولید سامانه‌های سازمان فاوا شهرداری اصفهان با اشاره به نقش شهرداری اصفهان در توسعه و بهبود سامانه پنجره خدمات دولت ادامه می‌دهد: شهرداری اصفهان در راستای تحقق دولت الکترونیک و به‌منظور سهولت و تسریع در دریافت خدمات برای شهروندان، میز خدمت غیرحضوری را به این پنجره متصل کرده است.
توانگر با اشاره به اینکه چه تدابیری برای حفظ امنیت اطلاعات شهروندان در سامانه پنجره خدمات دولت اندیشیده شده است، اظهار می‌کند: این پنجره با هدف حفظ حریم خصوصی کاربران، از طریق ارتقای امنیت و احراز هویت به روش‌های نوین احراز هویت یکپارچه، امکان دسترسی به خدمات غیرحضوری را در یک پنجره واحد، فراهم می‌کند.