«به رئیسم بگو امروز مریضم نمی‌تونم بیام سرکار.» الوو...۱۱۵! مهمون برام اومده به نظرت چی بپزم؟! این بخشی از دیالوگ های یک مزاحم سمج اورژانس است. فردی که به گفته کارشناس اورژانس مهسا عدالتی فر، فقط در یک روز بیش از ۲۰۰ بار مزاحم تلفنی ۱۱۵ شد.

رئیس اورژانس تهران محمداسماعیل توکلی ۲۲ اردیبهشت گفت در یک هفته گذشته از ۶۴ هزار و ۳۸۰ تماس با مرکز اورژانس تهران «۵ هزار و ۳۶ مزاحمت تلفنی» ثبت شده است. یعنی «هر روز ۷۱۶ » و «درهر ساعت ۳۰ نفر»، مزاحم «اورژانس تهران» شده‌اند.

کارشناس پرستاری ۱۱۵ می گوید ما در اصفهان پیرزن ۸۳ ساله ای داشتیم که مرتب مزاحم اورژانس می شد. بعضی از مزاحمان هم با «خط اعتباری» زنگ می‌زنند و «فحش‌های ناجور» می‌دهند. برخی «گزارش دروغ» می‌دهند و وقتی همکارانم با عجله خودشان را به نشانی می‌رسانند،«خبری از مصدوم نیست.»

مزاحمان تلفنی در آخرین روزهای سال هم سنگ تمام گذاشتند طوری که به گفته رئیس اورژانس کشور جعفر میعادفر از ۲۴ اسفند تا سوم فروردین ۱۴۰۳،« ۳۰ هزار مزاحمت تلفنی برای اورژانس کشور» ثبت شد، یعنی «روزی ۳هزار و ۷۵۰ مزاحمت تلفنی». دو ماه قبل هم یکی از دنبال کنندگان بلاگرهای اینستاگرام برای برنده شدن در یک چالش، روی تماس با اورژانس شرط بندی کرده بود.

این مزاحمت‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که کارشناسان اورژانس در بیشترمواقع با بیمارانی مواجه هستند که پای مرگ و زندگی‌شان در میان است و مزاحمت‌های تلفنی تمرکز اپراتورها را از بین می‌برد.

مزاحمت‌های تلفنی برای سامانه امدادی فقط خاص اورژانس ۱۱۵ نیست، بلکه ۱۲۵ هم مزاحم تلفنی دارد.بطوری که مدیرعامل سازمان آتش نشانی مشهد در مصاحبه‌ای گفته بود «۹۶درصد تماس‌های گرفته شده» با آتش نشانی مشهد مزاحمت تلفنی است. البته مزاحمت‌ تلفنی برای نهادهای امدادی خاص کشور ما نیست. برای مثال در آمریکا، کادانا و آمریکای شمالی هم مزاحمت های تلفنی برای نهادهای امدادی وجود دارد اما این کشورها با راهکارهای قانونی این مشکل را کنترل کرده‌اند.

جامعه‌شناس محمدعلی الستی می‌گوید: مزاحمت‌ برای اورژانس به غیر از مزاحمت‌هایی که از سرناآگاهی اتفاق می‌افتد، ناشی از مشکلات اقتصادی و کمبود فضاهای تفریحی است. وقتی در جامعه‌ای مردم با مشکلات اقتصادی درگیر باشند و از آسایش و رفاه کافی برخوردار نباشند، دست به چنین کارهایی می‌زنند.

اما روان شناس بالینی معصومه تقی آهنگری معتقد است نمی‌توان این مزاحمت‌های تلفنی را به دلیل واحدی ارتباط داد. چون ممکن است انگیزه این افراد برای مزاحمت ها متفاوت باشد. اما اگر این رفتار را تحت عنوان رفتارهای پرخاشگری، رفتار مجرمانه یا رفتار غیرمسئولانه دسته بندی کنیم، یکی از اختلالات روان پزشکی به نام «اختلال شخصیت ضد اجتماعی» محرز است.

کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی محمد مهدی جعفری زاده می گوید در کنارفرهنگ‌سازی و تولید محتوا در خصوص تبعات مزاحمت برای اورژانس، بهترین راهکار، هدف گزاری جرم، اصلاح قانون و اعمال زمان حبس طولانی‌تر برای مزاحمان تلفنی نهادهای امدادی است. چرا که ماده ۶۴۱ قانون مجازات اسلامی بین مزاحمت تلفنی برای فرد عادی و نهادهای دولتی تفاوتی قائل نشده است. اگر آمبولانس به دروغ فراخوانده شده و همین موضوع منجر به فوت یک مصدوم یا بیمار واقعی شده باشد، باید مجازات بیشتر یا اخذ دیه فرد آسیب دیده از فرد مزاحم انجام شود.

راهکار بعدی مشخص کردن قاضی ویژه مزاحمت‌های تلفنی برای نهادهای امدادی است تا با ارجاع این نوع پرونده‌ها در کمترین زمان ممکن به آن رسیدگی شده و اعمال قانون انجام شود