خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ عبارت سواد رسانه‌ای برای اولین بار ۴۰ سال پیش طراحی شد. کانادا با درک این موضوع، در نظام آموزشی خود سواد رسانه‌ای را به‌عنوان یک رشته تحصیلی رسمی معرفی کرد تا امکان یادگیری سواد رسانه‌ای را از پایه و به‌صورت اصولی برای نوجوانان فراهم باشد. در حقیقت یادگیری سواد رسانه‌ای امری بسیار ضروری است؛ زیرا رسانه‌های اجتماعی نقش مهمی در زندگی روزمره دارند و حتی شغل بسیاری از افراد وابسته به رسانه‌ها است.

با یادگیری سواد رسانه‌ای و درک سوال «سواد رسانه ای چیست» از خطراتی مانند فیشینگ‌ها و کلاهبرداری‌های اینترنتی در امان خواهید ماند. برای یادگیری سواد رسانه‌ای مانند آب خوردن، فقط کافی است ۵ دقیقه از وقت خود را به مطالعه این مقاله اختصاص دهید.

سواد رسانه‌ای؛ فانوسی در راه تاریک و خطرناک رسانه‌های اجتماعی!

اینستاگرام، فیس‌بوک، یوتیوب و تلگرام یا سایر برنامه‌های روزمره، اطلاعاتی را به شما می‌رسانند که مانند غذای ذهن است. هرچه غذای ذهن کیفیت بیشتری داشته باشد، آگاهی مفید می‌شود و کیفیت تفکر خلاق افزایش می‌یابد. از طرفی خبرهای منفی، شایعه‌ها و اخبار غیر موثق اثر منفی جبران ناپذیری روی ذهن دارد که حتی قدرت آسیب زدن به روان بزرگسالان و نوجوانان را دارد! در واقع اطلاعات مفید و منفی هر دو در سطح وب موجود هستند و باید تصمیم بگیرید که به کدام سمت حرکت کنید.

در این فرایند، برخورداری از سواد رسانه‌ای می‌تواند اهمیت بسیاری داشته باشد؛ زیرا مانند یک فانوس مسیر را برای دریافت اطلاعات مفید هموار می‌کند. دوری از فضای مجازی و انبوهی از اطلاعات تقریباً به تصمیمی غیرممکن تبدیل شده است؛ پس می‌توان به‌جای ایجاد محدودیت، نحوه استفاده درست از رسانه‌ها را فرا گرفت.

یادگیری سواد رسانه نه‌تنها برای افراد، بلکه برای مدیران و رهبران نیز اهمیت بسیاری دارد تا سکان کشتی سازمان خود را در جهت مناسب هدایت کنند. ازهمین‌رو شرکت در دوره‌های بیزینس کوچینگ و یادگیری سواد رسانه‌ای، اهمیت بسیاری برای مدیران یک سازمان خواهد داشت.

تاثیر سواد رسانه‌ای و اهمیت یادگیری آن؛ مهم‌تر از تصورتان!

شاید در نگاه اول احساس بی‌نیازی نسبت به کارگاه آموزش سواد رسانه ای داشته باشید، اما سواد رسانه‌ای شما روی زندگی اطرافیان و فرزندان‌تان نیز تاثیر خواهد داشت. برای مثال هنگامی که اخباری از جنگ یا یک بیماری جدید پخش می‌شود، این شایعه‌ها باعث افزایش استرس و اضطراب جدایی در کودکان خواهد شد که برای سلامت روان آن‌ها مانند یک سم عمل می‌کند.

در این موقعیت با برخورداری از سواد رسانه‌ای، می‌توانید با چندین جمله ساده و ارائه منابع موثق برای دریافت خبر به اطرافیان و فرزندان، آرامش را به آن‌ها هدیه دهید. در ادامه، دو بخش مهم یادگیری سواد رسانه‌ای را بررسی می‌کنیم که مطالعه آن رایگان است؛ اما تاثیر ارزشمند و گران‌قیمتی روی حفظ سلامت روانتان در برابر رسانه‌ها خواهد داشت.

افزایش آگاهی نسبت به رژیم رسانه‌ای؛ اولین قدم یادگیری سواد رسانه‌ای

افزایش آگاهی نسبت به رژیم رسانه‌ای، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در فرایند یادگیری و آموزش سواد رسانه‌ای است. برای مثال توصیه می‌شود یک برنامه‌ریزی روزانه داشته باشید و در طول روز زمان خاصی را برای فعالیت در رسانه‌ها در نظر بگیرید. حتی در این زمان نیز باید رسانه‌های معتبر را گلچین کنید تا ذهن با اطلاعات مفید تغذیه شود.

با افزایش آگاهی نسبت به رژیم رسانه‌ای، بدون نیاز به آموزش مهارت تفکر انتقادی و چند بعدی را کسب خواهید کرد. این مهارت به شما کمک می‌کند تا به قدرت تجزیه و تحلیل فعالانه دست‌یابید. افرادی که قدرت تفکر انتقادی را دارند، با دریافت پیام‌ها از رسانه‌ها، به هدف پشت آن و فردی که آن را منتشر کرده است فکر می‌کنند تا زی‌نفعان آن و تصمیم‌گیرندگان شناسایی شوند. به‌این‌ترتیب درک هدف واقعی پشت پیام بسیار راحت‌تر خواهد بود.

با پنج‌گانه مهم سواد رسانه‌ای در جهان اینترنتی آشنا شوید

هر پیامی که ارسال می‌شود از ۵ بخش تشکیل شده است و سواد رسانه‌ای بر تحلیل، درک و بازتاب انتقادی پیام‌های رسانه‌ای تمرکز دارد. این ۵ رکن، بخش‌های اصلی و اساسی سواد رسانه‌ای هستند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

فرستنده: کسی که پیامی را تولید و با اهداف خاصی آن را ارسال می‌کند.

پیام: متنی که شخص فرستنده قصد انتقال آن مفهوم را به مخاطب هدف خود دارد.

رسانه: رسانه‌ها یا کانال‌ها ابزارهایی برای انتقال پیام هستند که تصویری، صوتی یا متنی خواهند بود.

گیرنده: شخصی که پیام را از طریق رسانه دریافت می‌کند تا هدف فرستنده را درک کند.

بستر: متنی که از طرف فرستنده ارسال می‌شود، دارای معنا و مفهومی است که به آن بستر یا فرهنگ می‌گویند.

با فراگیری این ۵ رکن مهم، به پاسخ سوال «سواد رسانه ای چیست» خواهید رسید. پس از کسب مهارت سواد رسانه‌ای، می‌توانید نسبت به دریافت آموزش‌های مفید اقدام کنید که رشد شخصیتی را به همراه خواهد داشت. البته اگر به‌دنبال رشد شخصیتی هستید، یک راه میان‌بر وجود دارد که دریافت راهنمایی از هکرهای رشد است. در کشور ایران، دکتر حسین طاهری توانسته با آموزش‌های کاربردی خود، لقب هکر رشد و چندین لقب خود را کسب کند که در بیوگرافی حسین طاهری قابل مطالعه هستند.

نقش و اهمیت سواد رسانه‌ای در جامعه امروز؛ برای ساخت فردای روشن‌تر

در جامعه امروز که با فیشینگ‌های ارزهای دیجیتال، اخبارهای سیاسی و اقتصادی بسیاری درگیر هستیم، سواد رسانه‌ای هرروز مهم‌تر از دیروز است. هم‌چنین یادگیری سواد رسانه‌ای فارغ از سن و سال، به شما کمک می‌کند تا نسبت با آگاهی بیشتری اخبار را دریافت کنید و هدف پشت آن‌ها برای شما شفاف‌تر باشد. با کسب مهارت سواد رسانه‌ای، یک مرز بین اخبار موثق و کذب کشیده می‌شود تا ذهن پذیرای اخبار موثق باشد و شایعه‌ها باعث خطشه‌دار شدن سلامت روان نشود.