بندگی برای باریتعالی جز در مسیر صراط مستقیم محقق نمی‌شود؛ اما چه بسیار بیراهه‌ها که انسان را از مسیر اصلی منحرف می‌کند. ماه مبارک رمضان فرصت ارزشمندی است تا انسان روح را به سمت عروج و اعتلا سوق دهد و به خداوند تقرب جوید. اما قرار گرفتن در مسیر سعادت نیاز به دانش و آگاهی دارد؛ همان گوهرهای نابی که در قرآن کریم و سیره ائمه معصومین بیان شده و چراغ راه برای رسیدن به سرمنزل مقصود است.
در این راستا خبرگزاری ایکنا طی ماه رمضان بنابر رسالت رسانه‌ای خود، مجموعه درس‌گفتارهای «به سوی نور» را با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین محمد شریفانی، پژوهشگر قرآن کریم گردآوری کرده است و به صورت روزانه منتشر می‌کند. در سیزدهمین قسمت از این مجموعه آموزشی به موضوع «نظم و هماهنگی» پرداخته شده است که در ادامه می‌بینیم و می‌خوانیم.
«در گفتارهای پیشین اشاره کردیم که برای هدایت به صراط مستقیم، نیازمند روش هستیم. ابتدا به پای روش‌های پیامبر(ص) در این زمینه نشستیم و اکنون به پای روش‌های قرآن می‌نشینیم. در این رابطه با تکیه بر آیه 23 سوره مبارکه زمر به سه روش قرآن برای هدایت بشر در جلسات گذشته اشاره کردیم که شامل تکیه بر خدا، درک زبان مخاطب و نوآوری بود.
«اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ ذَلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ؛ خدا زيباترين سخن را (به صورت) كتابى متشابه متضمن وعد و وعيد نازل كرده است. آنان كه از پروردگارشان مى‌هراسند، پوست بدنشان از آن به لرزه مى‌افتد، سپس، پوستشان و دلشان به ياد خدا نرم مى‌شود. اين است هدايت خدا هر كه را بخواهد به آن راه نمايد و هر كه را خدا گمراه كند، او را راهبرى نيست».
روش چهارم قرآن که در این آیه شریفه بدان اشاره شده، کتاب است. در میان همه معجزات پیامبران(ع)، فقط معجزه پیامبر(ص)، کتاب بود. در مفهوم کتاب دو نکته نظم و ثبات نهفته است. قرآن کریم از نظم منحصر به فردی برخوردار است. این گفتارها مجال این را ندارد که به تبیین نظم قرآن بپردازیم. قرآن دارای نظم در سطوح مختلف بوده و نوع سبک گفتاری قرآن منحصر به این کتاب الهی است.
مفهوم این سخن این است که اگر در زندگی خود از نظم برخوردار و برای هر کاری برنامه داشته باشیم، موفق خواهیم بود. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «الله اللَّهِ وَ نَظْمِ أَمْرِکُم؛ خدا را خدا را! شما را به نظم در میانتان سفارش می‌کنم». امیرالمؤمنین(ع) همواره سفارش می‌کردند که ساعات عمر خود را به چهار بخش تقسیم کرده و برنامه و نظم داشته باشید. با نظم می‌توان انسان‌ها را به سمت صراط مستقیم سوق داد. وقتی نظم باشد، ثبات و پایداری نیز وجود دارد. اینکه معجزه پیامبر(ص) یعنی قرآن تاکنون پایدار مانده است، به دلیل نظم و کتابت ویژه آن است.
پنجمین شیوه موفقیت قرآن، تشابه آن است. واژه «مُتَشَابِهًا» دو مرتبه در قرآن و در سوره‌های آل عمران و زمر تکرار شده است. تشابه به معنای شبیه و همسان است و موفقیت قرآن به این دلیل است که بیان در ابتدا، میان و انتهای قرآن یکسان است. کمترین تناقض و ناهماهنگی در آیات قرآن مشاهده نمی‌شود و همین مسئله سندی بر این است که قرآن کتابی از جانب خدا است. «وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا؛ آيا در (معانى) قرآن نمى‌انديشند، اگر از جانب غير خدا بود، قطعاً در آن اختلاف بسيارى مى‌يافتند».
مردم به کسانی که حرف و عمل آن‌ها با یکدیگر تطابق ندارد، اعتماد نمی‌کنند. گرایش مردم به قرآن پیامبر(ص) به این دلیل بود که پیامبر(ص) به سخنی که بیان می‌کردند، عمل کرده و گفتار و عملشان با هم هیچ تفاوتی نداشت و این هنر قرآن است که طی 23 سال نازل شده و به هیچ وجه نمی‌توان اولین آیه و آخرین آن را از هم تشخیص داد و صدر و ذیل قرآن هیچ تفاوتی با هم ندارد.
هیچ تغییری در محتوا و آهنگ قرآن رخ نداده و صدر و ذیل آن همسان و همگون است. یکرنگی در این کتاب نورانی بیداد می‌کند و این درس بزرگی است که می‌توانیم از این کتاب الهی بیاموزیم. لذا باید به تشابه در گفتار و نیز تشابه در گفتار و عمل توجه کرده و سخنان ما با یکدیگر تطابق داشته باشد. برای نمونه در این زمینه می‌توانیم به بیانات امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری در 40 سال گذشته اشاره کنیم که از هماهنگی و وحدت رویه برخوردار بوده است و این سند موفقیت انسان‌های قرآن‌مسلک و قرآن‌مدار است».
نظر شما