به گزارش ایسنا، در راستای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، بانک مرکزی به‌تازگی دستورالعمل ناظر بر حساب‌ سپرده تجاری و خدمات بانکی مرتبط با آن را برای اجرا به شبکه بانکی ابلاغ کرد که بر اساس آن تمامی حساب‌های سپرده بانکی اشخاص حقوقی، حساب تجاری محسوب می‌شوند.

البته صاحبان بیش از ۸ میلیون حساب‌ تجاری که تجاری بودن حساب خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کرده باشند، نه تنها مشمول مالیات نمی‌شوند بلکه از مشوق‌های بانکی و تجاری همچون افزایش سقف انتقال وجه روزانه و ماهانه غیرحضوری به‌ترتیب به ۵۰۰ میلیون و ۳ میلیارد تومان، ضمن اینکه شرایط صدور دسته چک جدید نیز برای این افراد تسهیل شده است. 

در این بین، اگر حسابی به‌عنوان تجاری شناخته شود، باید برای تراکنش مربوطه مالیات بدهد که طبق مصوبه شورای پول و اعتبار، اگر حسابی بیش از ۱۰۰ تراکنش در ماه داشته باشد و ۳۵ میلیون تومان در تراکنش‌ها جابه‌جا شود، تراکنش تجاری تلقی می‌شود.

البته، بانک مرکزی توضیح داده که داشتن ۱۰۰ تراکنش واریزی در ماه فقط ملاک تجاری تلقی شدن یک حساب نیست بلکه باید به‌طور همزمان در یک‌ماه بیش از ۱۰۰ تراکنش و ۳۵ میلیون تومان جابه‌جا شود که صرفا تعداد واریزی به حساب ملاک است نه هر تراکنش.

چه تراکنش‌هایی مشمول مالیات تراکنش تجاری نمی‌شود؟ 

فارغ از این، رئیس کل بانک مرکزی گفته که ممکن است فردی هزار تراکنش واریز به حساب  داشته باشد، اما حساب وی تجاری محسوب نشود چراکه امکان دارد فردی روزانه صدها تراکنش خرید داشته باشد که این قبیل موارد به هیچ وجه مشمول مالیات نیست. 

صالح‌آبادی در ادامه بیان کرده که فردی در بورس معامله می‌کند به هیچ وجه مشمول مالیات حساب تجاری نیست چراکه فعالان بورس نیم درصد مالیات را از حساب وی کسر می‌کند و یا مثلا فردی اقدام به فروش خانه مسکونی می‌کند و ۵‌ میلیارد تومان به حساب وی واریز می‌شود به هیچ وجه این فرد مشمول نیست.

بنابراین، طبق گفته رئیس کل بانک مرکزی از آنجا که بخش عمده تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی در زمان اتصال دستگاه‌های کارتخوان به پرونده مالیاتی صورت گرفته است، از هر ۱۰۰۰ نفر حداکثر دو یا سه نفر را مشمول مالیات حساب تجاری می‌شوند. 

علاوه بر این، با توجه به اینکه فعالیتی تجاری است که فرد با کاسبی کسب سود کند یا متحمل زیان می‌شود و معامله انجام می‌دهد بنابراین، فعالیت‌هایی نظیر خیریه‌ها یا صندوق‌های خانوادگی مشمول حساب‌های تجاری نخواهد بود. 

چگونگی شناسایی حساب تجاری 

طبق این گزارش، مسئولان بانک مرکزی می‌گویند که مبنای تفکیک حساب‌های تجاری و غیر تجاری بر اساس کد ملی افراد است، به گونه‌ای که اگر فردی چندین حساب داشته باشد مبنا برای ۱۰۰ تراکنش و واریز ۳۵ میلیون تومان تمامی حساب‌های فرد خواهد بود.

بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که سازمان امور مالیاتی برای شناسایی حساب‌های مشکوک به تجاری از معیارهای متنوعی چون تعداد و حجم تراکنش در کنار داده‌کاوی استفاده می‌کند که بر این اساس یکسری تراکنش‌ها از جمله یارانه، واریزی از یک حساب به حساب دیگر متعلق به فرد، تسهیلات بانکی و حقوق جز تراکنش‌های مشکوک به تجاری محسوب نمی‌شود. 

بنابراین، زمانی که حسابی را سازمان امور مالیاتی به‌عنوان حساب تجاری شناسایی می‌کند، دو حالت پیش می‌آید؛ یکی اینکه صاحب حساب تجاری پرونده مالیاتی دارد که در این حالت، حساب تجاری شناسایی شده به پرونده مالیاتی وی متصل می‌شود. 

در صورتی که صاحب حساب تجاری شناسایی شده، پرونده مالیاتی نداشته باشد، به آن فرد برای تشکیل پرونده از سوی اداره مالیاتی اطلاع‌رسانی می‌شود و او به‌عنوان مودی جدید در سازمان امور مالیاتی شناسایی خواهد شد. 

نحوه اخذ مالیات از حساب‌های تجاری 

در نهایت، از تراکنش‌های حسابی که به‌عنوان حساب تجاری شناسایی شده است، مالیات گرفته می‌شود. در این بین، اگر مشخص شود که آن فرد پیش از این مالیات آن تراکنش‌ها را پرداخت کرده باشد، هیچ مالیات اضافه‌ای برای این تراکنش گرفته نمی‌شود. البته، در صورتی که مالیات تراکنش موردنظر پرداخت نشده باشد، نرخ مالیات مربوطه متناسب با فعالیت تجاری آن فرد محاسبه و اخذ می‌شود. 

***

هدف از تفکیک حساب‌های تجاری چیست؟

معاون وزیر اقتصاد توضیحاتی را درمورد تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی ارائه کرد.

داوود منظور در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به مصوبه شورای پول و اعتبار درمورد تفکیک حساب‌های تجاری از شخصی اظهار کرد: زمانی که یک حسابی تجاری می‌شود، از امتیازاتی برخوردار می‌شود که این امتیازات عمدتا برای تسهیل کسب و کار است. برای مثال آستانه میزان پولی که صاحب حساب تجاری می‌تواند در روز جابه‌جا کند، فرق خواهد کرد، درواقع در مرحله نخست موضوع مالیات مطرح نیست. موضوع این است که مشخص شود چه حساب‌هایی تجاری یا مشکوک به تجاری هستند. اگر تجاری شدند در گروه خاصی با امتیازاتی قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: البته حساب‌های تجاری به عنوان حساب فروش هم شناسایی می‌شوند. یعنی آنچه در این حساب‌ها واریز خواهد شد به عنوان فروش تلقی می‌شود. هدف این است که مشخص شود چه حساب‌هایی برای اهداف تجاری استفاده می‌شود که این فرایند به غیر از اخذ مالیات کاربردهای دیگری هم دارد. برای مثال بانک مرکزی برای رصد چرخش پول و حکمرانی ریال، نیاز دارد بداند حساب‌های تجاری کدام هستند، چه مقدار گردش دارند و آیا این گردش‌ها مشکوک به پولشویی هستند یا خیر. اهداف این تفکیک گسترده است اما به صورت نامطلوب بین مردم معرفی شده است و تصور این است که ملاک فقط مالیات گرفتن است.

رییس سازمان امور مالیاتی با تاکید بر اینکه مالیات‌گیری تابع قوانین مالیاتی است، اظهار کرد: اینکه چه میزان و از چه کسانی مالیات گرفته شود قانون خود را دارد. موضوع نظام بخشی به مراودات پولی در اقتصاد و نظارت نظام بانکی روی گردش پول و حکمرانی ریال است. هدف از شناسایی حساب‌های تجاری اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی است. طبق این قانون فعالان اقتصادی که فراخوان می‌شوند باید خرید و فروش‌های خود را به صورت الکترونیکی ثبت کنند، صورت حساب‌های الکترونیکی صادر کنند تا در سامانه مالیاتی بنشیند. برای راستی آزمایی اینکه آیا فعال اقتصادی همه  فروش‌های خود را به سازمان امور مالیاتی گزارش کرده است یا خیر، صورت حساب‌های صادره آن را با گردش پولی فرد که همان حساب‌های تجاری و حساب متصل به پوز است تطبیق داده می‌شود.

منظور با بیان اینکه فرایند تفکیک حساب‌های تجاری از شخصی آغاز شده است، گفت: در مرحله اول همه حساب‌هایی که به نظام مالیاتی معرفی شده‌اند حساب تجاری تلقی می‌شوند. در این راستا حدود ۸ میلیون حساب در سامانه سازمان مالیاتی ثبت شده است. این اطلاعات را طبق توافقی که با بانک مرکزی داریم از طریق وب سرویسی در اختیار این بانک قرار می‌دهیم. بانک مرکزی نیز این حساب‌ها را به عنوان تجاری شناسایی می‌کند.

وی ادامه داد: از حالا به بعد هر فردی می‌خواهد از امتیاز حساب تجاری برخوردار شود باید با مراجعه به بانک درخواست دهد تا حساب او به عنوان حساب تجاری نشانه گذاری شود. همچنین طبق آنچه بانک مرکزی اعلام کرده است اگر به حسابی طی ۱۰۰ واریز حداقل ۳۵ میلیون تومان در ماه واریز شود، مشکوک به تجاری تلقی شده و بررسی می شود این حساب واقعا تجاری است یا خیر. بعد از اطمینان به بانک مرکزی اعلام می‌کنیم.

بر اساس این گزارش، تفکیک حساب‌های تجاری در راستای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان با ابلاغ دستورالعمل بانک مرکزی است که در پی آن حدود ۸ میلیون حساب تجاری از خدمات ویژه بانکی تجاری بهره‌مند و حساب‌هایی که چراغ خاموش فعالیت تجاری داشته باشند، زیر ذره‌بین مالیات قرار می‌گیرند.