به گزارش روز شنبه ستاد ارتباطات و اطلاع‌رسانی جایزه مصطفی (ص)، رسول دیناروند در مورد دکتر شاهین برگزیده دور سوم جایزه مصطفی که واکسن کرونای ساخت وی در جهان معروف شده است، اظهار داشت: دکتر شاهین یکی از بنیانگذاران روش جدید در زیست‌فناوری است که از ام. آر. ان. ای (mRNA) یا آر. ان. ای‌های پیام‌رسان استفاده می‌کند که وظیفه آنها در بدن، اجرای دستورات ژنتیک برای دی. ان. ای است؛ برای اینکه پروتئینی در سلول تولید شود و اتفاقی در بدن بیفتد.
دیناروند افزود: چند دانشمند در دنیا این روش را برای اولین بار حدود ۱۰ سال قبل شروع کردند که اوگور شاهین و همسرش جزء بنیانگذاران این مسیر بودند و برای همین دستاورد، جایزه مصطفی(ص) را دریافت کرد و او از همین سکو برای تولید واکسن کرونا استفاده کرد. البته برای تولید داروهای ضدسرطان توسط روش ام. آر. ان. ای برگزیده جایزه مصطفی(ص) درسال ۲۰۱۹ شد.
واکسن اوگور شاهین نسل چهارم واکسن‌ها است
وی در مورد واکسن در حال توسعه محققان ایرانی که گفته می شود وارد مرحله کارآزمایی انسانی شده است، گفت: بهترین روش کنترل بیماری‌های ویروسی که تبدیل به همه‌گیری جهانی می شوند، واکسن است تا کشورها به حالت زندگی طبیعی برگردند.
دیناروند گفت: یکی از بیشترین تلاش های علمی جهان در طول تاریخ، طی کمتر از یک سال اخیر روی داده است. بعد از شیوع بیماری کرونا در ماه دسامبر از ژانویه ۲۰۲۰ ژنوم ویروس کرونا مشخص و منتشر شد و از آن زمان محققان، شرکت‌های داروسازی کوچک و بزرگ در دنیا تلاش کردند که واکسن این ویروس را تولید کنند و در بانک اطلاعاتی سازمان جهانی بهداشت بیش از ۲۰۰ کشور و شرکت، محققان دانشگاه‌ها و شرکت‌های داروسازی تحقیقات خود را برای ساخت واکسن ثبت کردهاند.
وی گفت: ام. آر. ان. ای نسل چهارم واکسن‌ها است که دو شرکت بزرگ دنیا بر روی آن کار می‌کردند؛ یک شرکت متعلق به اوگور شاهین و همسرش به نام بایوان‌تک و یک شرکت آمریکایی به نام مدرنا Moderna که سکو یا پلتفرم تحقیقاتی ام. آر. ان. ای را از حدود هشت سال پیش داشتند؛ وقتی ما اوگور شاهین را برای جایزه مصطفی(ص) شناسایی کردیم، او روی ایمنی‌درمانی برای سرطان کار می‌کرد و هنوز هم هست و آن کار رو به پیشرفت است.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: به همین دلیل این محقق آلمانی توانست بیش از یک میلیارد یورو سرمایه جذب کند زیرا اعتبار بالایی این روش دارد.
وی گفت: اوگور شاهین قبل از شروع همه‌گیری کرونا و وقتی سال گذشته برای دریافت جایزه مصطفی(ص) به تهران آمده بود، گفت که برای توسعه واکسن آنفلونزا بر اساس فناوری ام. آر. ان. ای همکاری می‌کند. این فناوری، پایه و سکویی بود که وقتی کرونا شیوع یافت توانست با دانشمندان همراهش به سرعت از آن برای توسعه واکسن استفاده کند؛ یعنی فناوری را داشتند.
ایران از طریق برنامه کوواکس سازمان جهانی بهداشت واکسن را دریافت می‌کند
دیناروند در مورد روند توسعه این واکسن اظهار داشت: اوگور شاهین در پایان ماه آوریل (اوایل اردیبهشت ۹۹) مرحله تست حیوانی را به پایان برد، مرحله اول کارآزمایی انسانی در جمعیت ۱۵ نفره، مرحله دوم در جمعیت ۱۰۰ نفره و در مرحله سوم در جمعیت چند ده هزار نفره در سپتامبر (شهریور/مهر) و در نوامبر (آبان/آذر) کارآزمایی بالینی مرحله سوم تمام شد و آنها منتظر هستند تا هفته آینده تاییدیه مصرف واکسن صادر شود.
رئیس گروه علم و فناوری زیستی و پزشکی جایزه مصطفی(ص) بیان داشت: این سریع‌ترین دوره‌ای است در طول تاریخ که یک واکسن در کمتر از یک سال ساخته شده و تاییدیه مصرف بگیرد و حتی ۲۰ میلیون دز تولید شود. بیش از یک میلیارد دز در سال آینده میلادی ۲۰۲۱ ظرفیت تولید دارند.
وی افزود: البته فقط واکسن توسعه‌یافته توسط این گروه موفق نبوده است و ۹ واکسن دیگر وارد مرحله سوم انسانی شده اند و حدود ۳ یا ۴ واکسن در انتهای آن مرحله هستند و اکثریت آنها تایید می‌شوند و به احتمال زیاد ظرفیت تامین واکسن در سال آینده برای ۵۰ یا ۶۰ درصد جمعیت کره زمین وجود خواهد داشت.
دیناروند در مورد زمان احتمالی ورود این واکسن‌ها به ایران توضیح داد: ۱۸۰ کشور عضو برنامه‌ای به نام کوواکس در سازمان جهانی بهداشت شده اند که روند تولید واکسن را دنبال می‌کنند. بعضی کشورها در این برنامه تامین سرمایه کردهاند؛ کشورهایی هم خودشان اعتبار واکسن مورد نیاز خود را تامین کردهاند و بعضی کشورهای فقیر هیچ بودجه‌ای ندارند. تاکنون ۵ میلیارد دلار جمع شده است، سازمان جهانی بهداشت و یونسکو با کشورهایی که تاییدیه می‌گیرند در حال مذاکره هستند و در سال ۲۰۲۱، دو میلیارد دز واکسن از شرکت‌های مختلفی که تاییدیه گرفتند، می‌توانند تهیه کنند.
وی خاطرنشان کرد: البته بعضی کشورها هم مستقیم با این شرکت‌ها مذاکره کردهاند؛ مثلا ترکیه و بعضی کشورهای عربی زودتر به واکسن می‌رسند؛ چون قرارداد را مستقیم با این شرکت‌های سازنده واکسن تنظیم کردهاند.
نظر شما