حسن روحانی هفته قبل از تصویب طرحی در شورای‌ عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا خبر داد و گفت: «ان‌شاءالله دوشنبه هفته آینده که ادامه جلسه خواهد بود، این طرح به نتیجه برسد و اگر به نتیجه برسد و اگر مقام معظم رهبری موافقت کند و ما اعلام کنیم، گشایشی از لحاظ اقتصادی در کشور به وجود خواهد آمد و دست دولت مقداری باز می‌شود.»
چرا از رهبری خرج می‌کنید؟
پیش از بررسی این طرح باید گفت اولا معلوم نیست چرا رئیس‌جمهور برای هر اقدامی از رهبری خرج می‌کند! مگر رهبر معظم انقلاب بارها به صراحت تاکید نکرده‌اند که در جزئیات مسائل اجرایی دخالتی ندارند بنابراین بیان این گزاره که «اگر رهبری موافقت کنند» با چه هدفی صورت می‌گیرد؟ ثانیا دولت اگر می‌خواهد اقدامی برای بهبود وضعیت اقتصادی انجام دهد سازوکار قانونی‌اش مشخص است و مثلا باید از طریق ارائه لایحه به مجلس منظورش را دنبال کند ثالثا ارائه لایحه و یا هر اقدام دیگری برای اقتصاد نیازی به طرح معما و یا در انتظار نگه داشتن جامعه و افکار عمومی ندارد زیرا مردم پیش از آنکه منتظر حرف و معما باشند منتظر عمل واقعی برای بهبود اوضاع اقتصادی هستند.
گشایش اقتصادی نیاز به طرح معما ندارد
در همین زمینه، مجیدرضا حریری، رئیس ‌اتاق بازرگانی ایران و چین با ‌اشاره به اظهارات رئیس ‌دولت درباره گشایش اقتصادی به ایسنا گفت: مردم بیش از آنکه به وعده نیاز داشته باشند، تصمیمات جدی می‌خواهند که شرایط آنها را تغییر دهد. امروز مردم نیاز دارند که ببینند مسئولان اجرایی فضای زندگی آنها را درک کرده و بر مبنای آن تصمیم می‌گیرند و در این مسیر مطرح کردن پازل و معما چندان نتیجه مثبت ندارد.
در عین حال، برخی پیگیری‌ها نشان می‌دهد احتمالا خبر خوش روحانی، مربوط به انتشار اوراق سلف نفت است. به گزارش رجانیوز، در این طرح، فروش اوراق نفتی توسط دولت به مردم انجام می‌شود و در سررسید این اوراق که می‌تواند یک تا سه ساله باشد این اوراق باطل شده و به قیمت آن با محاسبه روز قیمت دلار و همچنین نفت به حساب مردم واریز خواهد شد.
فروش اوراق نفتی راه علاج نیست
در این باره، مسعود خوانساری، رئیس ‌اتاق بازرگانی تهران نوشت: فروش اوراق ارزی بر پایه نفت که معنایش همان پیش‌فروش نفت است، می‌تواند اقدامی سنجیده و گشایش اقتصادی برای جمع‌آوری نقدینگی باشد ولی راه علاج تورم نیست. اگر برای کسری بودجه فکری نکنیم، فشار تورم روی دوش مردم می‌ماند.
همچنین، علی سعدوندی، کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر گفت: قیمت نفت در حال حاضر به خاطر کرونا کاهش یافته است ولی احتمال دارد تا دو سال آینده قیمت نفت افزایش یابد؛ همچنین با توجه به اینکه قیمت ارز هم ممکن است افزایش یابد، در نتیجه این اوراق نرخ بهره فوق‌العاده سنگینی را به اقتصاد تحمیل می‌کند.
وی افزود: اوراق ریالی نفتی، دولت را به شدت بدهکار می‌کند مثلاً اگر امسال دولت ۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق نفتی منتشر کند، دو سال بعد بالای ۱۰۰ هزار میلیارد تومان باید برگرداند. اتفاقی که می‌تواند به انباشت شدید بدهی با نرخ‌های بالاتر از نرخ‌های فعلی بینجامد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اوراق نفتی بسیار خطرناک خواهد بود چون پایداری بدهی بیش از هر چیز به نرخ بدهی وابسته است اگر نرخ اوراق بدهی، زیر نرخ تورم باشد، هیچ گاه به سمت ناپایداری بدهی نخواهیم رفت اما اگر بسیار بالاتر از نرخ تورم باشد، بازپرداخت آن به ناچار از محل پایه پولی تأمین خواهد شد که مشکل‌زاست.
سعدوندی ادامه داد: در این ایده (اوراق سلف نفتی)، زمانی که قیمت نفت بالاست و وضعیت ارزی مناسبی داریم، ممکن است ایده خوبی باشد. اما زمانی که قیمت نفت پایین است و پیش‌بینی می‌شود که قیمت نفت رو به بالا باشد و از سوی دیگر، وضعیت دسترسی ما به ارز، وضعیت مخاطره‌آمیزی است، مطلقاً ایده مناسبی نیست.