بهزاد امیری، رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات وزارت بهداشت، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به در پیش بودن عید سعید قربان به بیان توصیه‌هایی در رابطه با سلامت و بهداشت قربانی پرداخت.

امیری با بیان اینکه در صورت عدم رعایت توصیه‌های بهداشتی امکان انتقال دو بیماری بالقوه خطرناک کشنده تب خونریزی‌دهنده کریمه کنگو و سیاه‌زخم گوارشی از دام‌های آلوده به انسان وجود دارد، اظهار کرد: در این راستا باید از خرید دام زنده و یا گوشت‌هایی که خارج از نظارت شبکه سازمان دامپزشکی ذبح و عرضه می‌شوند، خودداری شود. دام زنده را باید از میادین عرضه مجاز دام خریداری کرد، چراکه این مراکز تحت نظر سازمان دامپزشکی هستند.

وی افزود: در تمامی میادین مجاز عرضه دام، کارشناسان دامپزشکی حضور دارند و دام را قبل و بعد از ذبح بررسی و معاینه می‌کنند. برخی از انواع بیماری در دام‌ها علائم ظاهری مشخصی ندارند و فقط دامپزشکان و کارشناسان بهداشتی قادر به تشخیص آن‌ها می‌باشند.

رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات وزارت بهداشت، تأکید کرد: مردم باید ذبح دام را در کشتارگاه‌ها انجام دهند و به هیچ وجه دام را در منازل و معابر عمومی ذبح نکنند، چراکه خونابه‌های جاری می‌تواند منجر به آلودگی محیط و افزایش بروز و شیوع بیماری‌هایی از دام به انسان شود.

وی با بیان اینکه افرادی که به ذبح دام مشغول هستند، باید از وسایل محافظت‌کننده مانند دستکش، چکمه و لباس مناسب استفاده کنند، گفت: این افراد باید ابزارشان را پس از ذبح، ضدعفونی کنند، همچنین خونابه‌ها نیز به طریق بهداشتی دفع شود.  گوشت دام ذبح شده باید به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای ۴ درجه سانتیگراد در یخچال قرار داده شود، تا پدیده جمود نعشی منجر به گلیکولیز شود. گلیکولیز نیز منجر به افزایش میزان اسیدیته و کاهش PH گوشت می‌شود که این فرایند باعث می‌شود، چنانچه ویروس بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) در گوشت وجود داشته باشد از بین رود.

امیری ادامه داد: جگر و سایر امعا و احشای دام، پس از ۴۸ ساعت نگهداری در دمای چهار درجه سانتیگراد، مصرف شود. دو نفر در سال گذشته به علت مصرف جگر خام به بیماری CCHF مبتلا شده‌اند. بنابراین، مردم از مصرف جگر خام خودداری کنند. دامداران به هیچ وجه دامی را که دارای علائم بیماری و ناخوشی است ذبح و مصرف نکنند. در سال گذشته فردی به علت مصرف جگر دام بیمار مبتلا به سیاه زخم، دچار سیاه زخم گوارشی شد و متأسفانه فوت کرد.

 

رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات وزارت بهداشت، در ادامه به بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو اشاره و اظهار کرد: این بیماری ویروسی است. مخزن و ناقل ویروس CCHF در طبیعت کنه‌های سخت و عمدتاً گونه‌ای به نام هیالوما است. این کنه‌ها حدود ۸۰۰ روز عمر می‌کنند و می‌توانند ویروس را از طریق تخم به نسل بعدی خود انتقال دهند. زمانی که این کنه‌ها حیوان را مورد گزش قرار می‌دهند، ویروس را به بدن دام منتقل می‌کنند. دام طی مدت دو هفته ناقل ویروس خواهد بود و ممکن است علامتی بروز ندهد. چنانچه طی این مدت، دام از سوی انسان بدون استفاده از وسایل حفاظت فردی و بدون رعایت نکات بهداشتی ذبح شود، انسان در معرض خون و ترشحات دام آلوده قرار می‌گیرد و از این راه احتمال انتقال بیماری به انسان وجود دارد.

امیری بیان کرد: انسان به چند روش به ویروس CCHF آلوده می‌شود، نخست اینکه ممکن است کنه آلوده به طور مستقیم انسان را مورد گزش قرار دهد یا امکان دارد تماس با ترشحات، خون و بافت بدن حیوان آلوده به وجود آید. له کردن کنه آلوده با دست، تماس با خون و ترشحات بدن انسان مبتلا به بیماری از جمله‌راه‌های انتقال تب کریمه کنگو است.

 

این متخصص بیماری‌های عفونی در رابطه با علائم بیماری تب کریمه کنگو نیز اظهار کرد: تعداد زیادی از افراد علائمی از خود بروز نمی‌دهند، اما افرادی که دچار علائم می‌شوند، در فاز اولیه دچار تب ناگهانی، لرز، سردرد، درد عضلانی، درد عضلات شکم و کمر، گیجی، حالت تهوع، استفراغ و پرخونی مخاط می‌شوند، در فاز حاد بیماری، فرد دچار خونریزی زیر پوستی، کبودی بدن، خونریزی داخل ملتحمه چشم، خونریزی مخاط، خونریزی از مجاری بدن و در نهایت درگیری چندین ارگان بدن همچون سیستم گوارشی، ادراری و تنفسی می‌شود که در این صورت ممکن است منجر به مرگ بیمار شود. در فاز حاد بیماری، بین ۱۰ تا ۴۰ درصد احتمال دارد که بیمار فوت کند.

وی یادآور شد: بیشترین گروه سنی مبتلا به ویروس CCHF، گروه سنی جوان و میانسال و از میان جمعیت مولد کشور است. نوع شغل افراد ارتباط زیادی با انتقال این ویروس دارد، افرادی که مشاغلی در حیطه دام، دامداری، قصابی و کشتارگاه دارند، بیشترین جمعیت در معرض خطر هستند. فعالیت کنه‌ها با شروع گرمای هوا آغاز می‌شود، به همین علت بیشترین موارد ابتلا به بیماری CCHF در انتهای فصل بهار و در طول فصل تابستان بروز می‌کند.

 

امیری با بیان اینکه امکانات تشخیص و درمان بیماری تب کریمه کنگو در کشور مهیا شده و در هر نقطه‌ای از کشور امکان انتقال نمونه و تشخیص نهایی بیماری وجود دارد، گفت: بیماران باید در صورت مشاهده اولین علامت، به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.

 

رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوانات وزارت بهداشت، با بیان اینکه بیماری تب کریمه کنگو اولین بار در سال ۱۳۷۸ به صورت رسمی و قطعی در کشور تأیید و شناسایی شد، تصریح کرد: از ابتدای شناسایی اولین مورد ابتلا به بیماری تب خونریزی دهنده کریمه کنگو در سال ۱۳۷۸ تا کنون هزار و ۵۷۹ مورد بیمار مبتلا در کشور شناسایی و ثبت شده است و از آن زمان تاکنون ۲۰۶ نفر یعنی 13 درصد این مبتلایان در کشور فوت کرده‌اند. در سال گذشته تعداد ۱۱۹ بیمار شناسایی و ۱۱ نفر به علت ابتلا به این بیماری فوت کردند، از ابتدای سال جاری تا کنون ۳۶ نفر بیمار مبتلا شناسایی شده و متأسفانه پنج نفر به علت ابتلا به بیماری CCHF و عوارض ناشی از آن در کشور فوت کرده‌اند.

 

امیری با بیان اینکه در طی ۲۱ سال گذشته همواره استان سیستان و بلوچستان بیشترین آمار ابتلا و مرگ ناشی از CCHF در کشور را داشته است، گفت: در مناطقی که میزان بروز بیماری بیشتر است، افراد باید حتی‌الامکان از گزش خود توسط کنه‌ها جلوگیری کنند. در مناطقی که میزان کنه‌ها بیشتر است، باید نسبت به سم‌پاشی دام‌ها، آغل‌ها و مناطق نگهداری دام اقدام شود. افراد باید دقت کنند که نباید کنه‌ها را با دست له کنند و در مناطقی که کنه‌ها فراوانی بیشتری دارند، لباس بلند پوشیده شده یا اینکه از قلم و یا اسپری دورکننده حشرات استفاده شود. افراد به لاشه دام و حیواناتی که در اثر بیماری از بین رفته‌اند، نزدیک نشوند و دست نزنند. از خرید گوشت‌هایی که خارج از نظارت شبکه سازمان دامپزشکی ذبح و عرضه می‌شوند، خصوصاً در کنار جاده‌ها و معابر خودداری کنند.