صاحب‌خبر - بازار واردات کاغذ به دلیل نامشخص بودن سیاست‌های ارزی دولت آشفته شده است. از یک سو قیمت‌ها در بازار طی سه ماه گذشته افزایش قابل توجهی داشته و از یک سو چراغ واردات به دلیل مشخص‌ نبودن سیاست‌های ارزی دولت خاموش مانده است.‌ واردکنندگان کاغذ هم نمی‌دانند که ارز نیمایی در اختیارشان قرار می‌گیرد یا نه،‌ به همین دلیل ثبت سفارشی نیز صورت نمی‌گیرد. از سوی دیگر از ابتدای سال تاکنون هیچ محموله کاغذی به کشور وارد نشده است و کاغذ فرهنگی نیز که با ارز 4200تومانی توسط وزارت ارشاد ساماندهی و به کشور وارد می‌شد، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و در چنین شرایطی قیمت‌ها نیز روز به روز افزایش می‌یابد. شاید تنها نکته مثبت این قضیه که موجب شده قیمت‌ها به یکباره افزایش جدی نداشته باشند،‌ کمبود تقاضا در بازار است،‌ شیوع کرونا نمایشگاه کتاب تهران و بسیاری از فعالیت‌های دیگر نیازمند به کاغذ را تعطیل کرده است؛ به همین دلیل نیاز کمتری به مصرف کاغذ در کشور به وجود آمده است. دراین خصوص، محسن قدبیگی کارشناس بازار کاغذ با اشاره به وضعیت این بازار در شرایط فعلی گفته است: از سال گذشته دولت به جز کاغذ تحریر به سایر انواع کاغذ و مقوا ارز اختصاص نداد. تنها به کاغذ تحریر ارز 4200 تومانی می‌دادند که از بهمن ماه اعلام کردند، به کاغذ تحریر هم ارز دولتی اختصاص پیدا نمی‌کند. وی ادامه می دهد:‌ اکنون وضعیت به گونه‌ای است که دیگر به تاجران کاغذ، ارز نیمایی هم نمی‌دهند. می‌گویند ارز آزاد استفاده کنید،‌ البته هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است،‌ به همین دلیل عمده تاجران کاغذ منتظر مانده‌اند که ببینند‌ ارز نیمایی به کاغذ اختصاص داده می‌شود یا خیر. از ابتدای سال 99 تاکنون هیچ ناشری نتوانسته کاغذ وارد کند یا ثبت سفارش داشته باشد. اگر هم ثبت سفارشی بوده با ارز آزاد بوده است. قدبیگی با اشاره به روند افزایشی کاغذ ادامه می‌دهد:‌ اینگونه که به نظر می‌رسد،‌ روند افزایشی قیمت همچنان ادامه دارد،‌ تازه این در وضعیتی است که تقاضای چندانی در بازار وجود ندارد،‌ اگر تقاضا بیشتر بود،‌ قیمت باز هم افزایش بیشتری داشت.از سوی دیگر قیمت فعلی برای کاغذهایی است که سال گذشته به کشور وارد شده است،‌ اگر در شرایط فعلی اقدام به واردات کاغذ کنند‌، قیمت‌ها افزایش بیشتری خواهند داشت. مدیر پایگاه اینترنتی مرکز اطلاعات کاغذ ایران با اشاره به اینکه مهر ماه قطعاً افزایش قیمت قابل توجهی خواهیم داشت، تصریح کرد:‌ به هر حال در شرایط فعلی این افزایش قیمت‌ها اجتناب‌ناپذیر است؛ دولت نمی‌تواند ارز نیمایی در اختیار همه کالاها قرار دهد. افزایش 50درصدی قیمت کتاب در حالی که هنوز خبری از اختصاص ارز دولتی برای کاغذ نشر و مطبوعات نیست،‌ مدیر انتشارات کتابستان معرفت می‌گوید: قیمت‌گذاری کتاب با کاغذ آزاد برای نشر و مخاطب عواقب خطرناکی دارد. محمد حقی معتقد است که اگر کاغذ دولتی توزیع نشود و ناشران مجبور به استفاده از کاغذ با قیمت فعلی در بازار آزاد شوند،‌ حداقل 50 درصد قیمت کتاب افزایش خواهد یافت. وی در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به مشکلات اقتصادی حوزه نشر گفت:‌ مهم‌ترین مشکلی که پس از تعطیلی‌های ناشی از کرونا ناشران با آن درگیر بوده و ما نیز آن را تجربه کردیم،‌ دسترسی به کاغذ است. حدود یک ماه پیش با درخواست ما برای کاغذ موافقت شد و ما پول را به حساب واریز کردیم، اما تاکنون هیچ خبری از ارائه کاغذ نبوده است. چندین اثر چاپ اول و چاپ مجدد ما آماده انتشار است که به دلیل نبود کاغذ منتشر نشد. وی با اشاره به اینکه استفاده از کاغذهای آزاد، قیمت کتاب را به شدت افزایش می‌دهد و این یعنی دورشدن مخاطب از کتاب‌، تصریح:‌ بر اساس آمارهای خانه کتاب میانگین قیمت کتاب بین صفحه‌ای 240 تا 250 تومان است. ناشران عمومی صفحه‌ای 200 تومان - اندکی بیشتر یا کمتر- قیمت‌گذاری می‌کنند. ناشران کمک آموزشی و دانشگاهی بالاتر قیمت می‌گذارند که روی میانگین کل قیمت سایه می‌اندازد. حقی ادامه داد:‌ در این میان، ناشرانی که از وزارت ارشاد کاغذ می‌گیرند‌ سعی می‌کنند در قیمت‌گذاری آن را لحاظ کنند و صفحه 120 تا 150 تومان قیمت می‌زنند‌، اما اگر قرار باشد ناشران از کاغذ بندی 300 تا 380 هزار تومانی استفاده کنند‌، حداقل 40 تا 50 درصد افزایش قیمت روی کتاب خواهیم داشت. به عبارت دیگر کتابی که 35 هزار تومان فروش داشته است،‌ را باید 50 هزار تومان به فروش رساند و این عواقب خطرناکی برای ناشر،‌ کتابفروش و مخاطب دارد. وی با اشاره به عدم برگزاری نمایشگاه کتاب و زیان‌هایی که ناشران از این بابت می‌بینند،‌ نیز تصریح کرد:‌ ما امید داشتیم که نمایشگاه در ماه‌های آینده با فرض اینکه سلامت جامعه نیز حفظ شود،‌ برگزار شود. اگر نمایشگاه برگزار نشود،‌ بار عجیبی روی دوش ناشران خواهد گذاشت. به هر حال ناشران روی فروش نمایشگاهی و نقدینگی که پس از آن ایجاد می‌شود،‌ حساب کردند. 10 درصد فروش یکسال یک ناشر در نمایشگاه کتاب رخ می‌دهد. حقی با بیان این مطلب که باید جبران مافات کرد،‌ ادامه داد: وزارت ارشاد و نهادهای ذی‌ربط دیگر باید به فکر جبران برگزار نشدن نمایشگاه کتاب برای اقتصاد نشر باشند. برخی ناشران دولتی و حاکمیتی هستند که با کش و قوس می‌توانند حمایت نهاد بالادستی را داشته باشند، ولی عمده ناشران بخش خصوصی نمی‌توانند از زیر بار چنین فشاری راحت بیرون بیایند. وی با بیان این مطلب که طرح‌های تابستانه و پاییزه کتاب می‌تواند به عنوان جایگزین برای جبران انتخاب شود،‌ ادامه داد:‌ من پیش از این نیز پیشنهاد داده بودم که بودجه طرح‌های تابستانه و پاییزه را افزایش دهیم تا با ارائه تخفیف بیشتر به مخاطب هم ضررهای اقتصادی ناشران جبران شود،‌ هم مخاطب به کتاب خوب دسترسی داشته باشد. بودجه نمایشگاه کتاب تهران که در حدود 16 میلیارد تومان است می‌تواند در این طرح‌ها هزینه شود و شوک خریدی در جامعه ایجاد کند.∎​