«منیره محمد» روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران در سالن اجتماعات جهاد دانشگاهی قم افزود: این نمونه ها، توسط افراد نیکوکار به این بانک اهدا و هزینه ای دریافت نشده‌است و الان هم برای همه کسانی که نیازمند این سلول ها هستند، با توجه به تشابه ژنی قابلیت اهدا و استفاده در درمان را دارد که تعدادی از این نمونه ها نیز استفاده شده‌اند. 

وی درباره بانک خصوصی سلول‌های بنیادی خون بند ناف که ازسال ۸۴ شروع به کارکرده‌است، گفت: تاکنون حدود ۱۲۰ هزار نمونه دربانک خون خصوصی رویان جمع آوری شده‌است.

وی با بیان اینکه بانک مذکور خصوصی است، افزود: در بانک خون بند ناف خصوصی، ذخیره‌سازی نمونه بنا به درخواست متقاضی و پرداخت هزینه های مربوط به آن صورت می‌گیرد و نمونه خون در مالکیت طرف قرارداد است.

«منیره محمد» گفت: البته افراد نیکوکاری که این ذخیره سازی را انجام می دهند، اعلام کرده‌اند که در صورت نیاز از این نمونه ذخیره شده، برای بیماران دیگر نیز استفاه شود که در صورت نیاز با اجازه این افراد، این کار انجام می‌شود.  

وی با بیان اینکه در حال حاضر بانک سلول های بنیادی خون بند ناف رویان در تمام استان‌های کشور دارای نمایندگی است، گفت: این نمایندگی‌ها از جمله در استان قم که جزو مراکزخوب کشور است؛ پس از عقد قرارداد، نمونه گیری انجام و برای نگهداری به تهران ارسال خواهد شد.

مسئول واحد پردازش بانک خون بند ناف رویان کشور اضافه کرد: تهران، تنها مرکزی در کشور است که کار فرآوری، پروسه پردازش، جداسازی سلول ها، فریز و نگهداری آن را انجام می‌دهد.

وی با بیان اینکه این قراردادها ۲۵ ساله است، افزود: از نظر تئوری این سلول‌ها تا ۱۰۰ سال قابلیت نگهداری را دارند، اما چون این دانش در جهان وارد دهه سوم فعالیت خود شده‌است، قراردادهای ما نیز بر طبق آن بسته می شود.  

وی با اشاره به اینکه طبق استانداردهای جهانی فعالیت خود را انجام میدهیم و باید تمام اطلاعات ما برطبق این استانداردها باشد، گفت: امسال از نمونه‌هایی که در سال ۸۴ فریز شده‌بودند، برای درمان استفاده کرده‌ایم و نتایج رضایت بخشی را نیز داشته‌اند.

وی با بیان اینکه این علم در کشور ما جدید است، گفت: امروزه در مرکز طبی کودکان در بیمارستان حضرت علی اصغر(ع) تهران، بیمارستان نمازی شیراز و نیز در مشهد به راحتی از سلول های بنیادی بند ناف برای پیوند استفاده می‌کنند.

«منیره محمد»  ادامه داد: امیدوار هستیم که در سال‌های آینده تعداد بیماری‌هایی که به وسیله این سلول‌ها درمان می‌شوند و نیز تعداد مراکز درمانی و پزشکانی که در این زمینه فعالیت می کنند، افزایش یابند.

پژوهشگر گروه خون‌ساز و سرطان پژوهشگاه رویان خاطرنشان کرد: پس از استان تهران، اصفهان بزرگ ترین رتبه در جمع آوری نمونه خون بند ناف را در کشور دارد.  

وی در بخش دیگر سخنان خود اظهار کرد: در گذشته، خون بند ناف و در حقیقت بند ناف متصل به جفت یک زباله بیولوژیکی نامیده می شد و امروز نیز آن، در بیشتر بیمارستان ها دور ریخته می شود.

وی با بیان اینکه خون بند ناف، نه تنها زباله بیولوژیکی نیست، بلکه منبع غنی از سلول های خون‌ساز و بنیادی است؛ افزود: در دنیا حدود ۸۰ نوع بیماری به وسیله سلول های بنیادی خون‌سازِ بند ناف قابلیت درمان را دارد.

«منیره محمد» خاطرنشان کرد: در حال حاضر نیز، در کشور ما بیماری های خونی، تالاسمی، کم خونی های مادرزادی، فلج مغزی و سرطان های خون بدین وسیله درمان می شوند.   

وی درباره اهمیت ذخیره خون بند ناف گفت: این سلول ها قادر به ساخت انواع سلول‌های دیگر و ترمیم و نگهداری سلول‌ها در هنگام جراحت هستند، بنابراین اگر امکان جمع آوری و ذخیره سازی این سلول‌ها فراهم شود، همواره منبعی غنی از سلول‌های بنیادی خون‌ساز را در اختیار داریم.

وی افزود: این سلول‌ها می‌توانند در بیماری‌هایی که منشاء خونی دارند و اختلال در فعالیت مغز استخوان و سیستم ایمنی تلقی می‌شوند، مورد استفاده قرار بگیرند و در دسترس بودن، کاهش احتمال رد پیوند، کاهش خطر آلودگی و شانس یافتن نمونه با تطابق ژنتیکی از مهم‌ترین جنبه های اهمیت ذخیره سازی خون بند ناف است.

وی گفت: واقعیت این است که برای هر فرد و در طول زندگی او تنها یک بار و در زمان تولد فرصت ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بند ناف نوزاد وجود دارد، بنابراین والدین در زمان تولد فرزند می توانند این فرصت را مغتنم شمارند و سلول های بنیادی خون بند ناف را ذخیره کنند.

مسئول بانک خون بند ناف رویان نمایندگی استان قم نیز، با اشاره به ۲ سال فعالیت این نمایندگی، در گفت وگو با خبرنگاران گفت: لازم است درباره اهمیت و لزوم ذخیره سازی سلول های بنیادی خون ساز به جامعه اطلاع رسانی شود.

فائزه داوودی اصل خاطرنشان کرد: با تلاش ها و کوشش های انجام شده، توانسته ایم که ذخیره سازی در این زمینه را به ۳۰ مورد در ماه برسانیم و امیدوار هستیم که این آمار در آینده افزایش یابد.  

وی همچنین به برگزاری نشستی با کارشناسان مامایی استان قم در این زمینه اشاره و اظهار کرد: با برگزاری چنین نشست هایی تلاش می شود تا اطلاعات لازم از طریق پزشکان زنان و زایمان و کارشناسان مامایی به مردم منتقل شود.

«خون بند ناف»، خونی است که پس از تولد در بند ناف و جفت باقیمانده و دور ریخته می‌شود؛ این خون، غنی از سلول‌های بنیادی است و سلول‌های بنیادی خون بند ناف همانند سلول‌های بنیادی خون ساز مغز استخوان به سلول‌های قرمز که اکسیژن را به تمام بدن حمل می‌کنند، سلول‌های سفید که در سیستم ایمنی فعالانه شرکت دارند و پلاکت‌ها که به انعقاد خون کمک می کنند؛ تقسیم می‌شوند و نیز قادر به ساخت انواع سلول‌های دیگر و ترمیم و نگهداری سلول‌ها در هنگام جراحت هستند.

بانک های ذخیره سازی سلول های بنیادی خون بند ناف در بیشتر کشورهای توسعه یافته جهان وجود دارد و این بانک ها، خون بند ناف نوزاد را در هنگام تولد ذخیره می کنند تا در آینده برای درمان بیماری های صعب العلاج برای صاحب نمونه و یا سایر بیمارها استفاده شود.

در حال حاضر بیش از ۴۰۰ بانک خون بند ناف در سراسر جهان وجود دارد و تاکنون بیش از ۴۰ هزار پیوند خون بند ناف در دنیا صورت گرفته است و سالانه حدود ۳ هزار پیوند جدید به این آمار اضافه می شود.

«سلول بنیادی»، مادر تمام سلول‌ها است و توانایی تبدیل به تمام سلول‌های بدن را دارد، این سلول‌ها توانایی خود نوسازی و تمایز به انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های خونی، قلبی، عصبی و غضروفی را دارند.

همچنین در بازسازی و ترمیم بافت‌های گوناگون بدن به دنبال آسیب و جراحت موثر هستند و می‌توانند به درون بافت‌های آسیب دیده‌ای که بخش عمده سلول‌های آنان از بین رفته است، پیوند زده و جایگزین سلول‌های آسیب‌دیده شوند و به ترمیم و رفع نقص در آن بافت بپردازند.

به دلیل توانایی منحصر به فرد سلول‌های بنیادی، این سلول‌ها امروزه از مباحث جذاب در زیست شناسی و علوم درمانی است و پژوهش در این زمینه، دانش ما را درباره چگونگی رشد و تکوین یک اندام از یک سلول منفرد افزایش داده و مهم تر آنکه به فهم مکانیزم جایگزینی سلول‌های سالم با سلول‌های آسیب دیده کمک کرده است.

۲۴ آبان‌ ماه روز جهانی بانک خون بند ناف نامگذاری شده است.

علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند در قم به نشانی بلوار شهید کریمی، خیابان شهید مفتح، میدان ایثار، خیابان شبنم، ساختمان سلول‌های بنیادی بانک خون بند ناف رویان و یا به تارنمای بانک سلول‌های بنیادی خون بند ناف به نشانی www.rsct.ir مراجعه کنند و یا با تلفن ۳۲۷۰۸۱۸۷ با پیش شماره ۰۲۵ تماس بگیرند.