سرویس اقتصادی جوان آنلاین: درحالیکه وضعیت توسعه میادین غرب کارون با بیش از ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت مشخص نیست، عراقیها در آن سوی این میادین مشترک قراردادهای جدیدی را به پیش میبرند.
سه میدان آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی و یادآوران میادین نفتی هستند که بیش از ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت در خود جای دادهاند. در دولت قبل قراردادهای توسعه این میادین به دو شرکت چینی سپرده شد که توسعه میدان آزادگان شمالی و یادآوران توسط شرکـتهای CNPC و ساینوپک پایان یافت و تحویل دولت یازدهم شد. سال ۹۱ هم توسعه میدان آزادگان جنوبی بهعنوان بزرگترین میدان نفتی ایران به CNPC رسید که دولت یازدهم به محض روی کار آمدن این غول چینی را اخراج و قرارداد را فسخ کرد.
در چنین شرایطی، مسئولان شرکت ملی نفت اعلام کردند برای توسعه دو میدان دیگر و همچنین آزادگان جنوبی مناقصه برگزار خواهند کرد که با توجه به بیرغبتی شرکتهای خارجی، تا به امروز برای فاز دوم توسعه این میادین تصمیمی گرفته نشده و همه چیز بین زمین و هوا متوقف است.
سه میدان آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی و یادآوران میادین نفتی هستند که بیش از ۱۰۰ میلیارد بشکه نفت در خود جای دادهاند. در دولت قبل قراردادهای توسعه این میادین به دو شرکت چینی سپرده شد که توسعه میدان آزادگان شمالی و یادآوران توسط شرکـتهای CNPC و ساینوپک پایان یافت و تحویل دولت یازدهم شد. سال ۹۱ هم توسعه میدان آزادگان جنوبی بهعنوان بزرگترین میدان نفتی ایران به CNPC رسید که دولت یازدهم به محض روی کار آمدن این غول چینی را اخراج و قرارداد را فسخ کرد.
در چنین شرایطی، مسئولان شرکت ملی نفت اعلام کردند برای توسعه دو میدان دیگر و همچنین آزادگان جنوبی مناقصه برگزار خواهند کرد که با توجه به بیرغبتی شرکتهای خارجی، تا به امروز برای فاز دوم توسعه این میادین تصمیمی گرفته نشده و همه چیز بین زمین و هوا متوقف است.
این در حالی است که کارشناسان میگویند اگر بهجای شرکتهای چینی، شرکتهای غربی در این میادین حضور داشتند بدون تردید وزارت نفت چشم بسته قراردادهای خود را با این شرکتها تمدید میکرد. در چنین فضایی، عراقیها به سراغ شرکتهای چینی رفتند. در فهرست میادین کلیدی مشترک میان ایران و عراق، میدانهای آزادگان/مجنون، آذر/بدرا، یادآوران/سینیاد و دهلران/ابوغراب، نفتشهر/ خرمشهر، میدان نخست برای ایران از اولویت زیادی برخوردار است. البته در بهار امسال، میدان آزادگان با وقوع یک سیل گسترده به زیر آب رفت. در هفته گذشته اعلام شد که در بغداد، دو قرارداد جدید حفاری در میدان مجنون - مشترک با آزادگان- امضا شده است. قرارداد اول با شرکت مهندسی و خدمات نفتی هیلونگ چین برای حفر ۸۰ چاه و به ارزش ۵۴ میلیون دلار خواهد بود. قرارداد دوم نیز با شرکت حفاری عراق برای حفاری ۴۳ چاه به ارزش ۲۵۵ میلیون دلار است. البته در قرارداد دوم نیز همه فعالیتهای حفاری و تأمین مالی توسط چینیها انجام میشود، اما شرکت حفاری عراق که به حامیان مقتدی صدر، رهبر پشت صحنه سیاسی عراق و رئیس جنبش سایرون تعلق دارد، به عنوان واسطه عمل میکند. در انتخابات گذشته، این گروه سیاسی با شعار جلوگیری از واگذاری عراق به کشورهای دیگر در انتخابات پیروز شد. میدان مجنون در ۶۰ کیلومتری پایانه صادراتی جنوب عراق در بصره قرار دارد. این میدان که یکی از بزرگترین میادین نفتی دنیا به شمار میرود، ۳۸ میلیارد بشکه نفت ذخیره در جا دارد. مجنون در زبان عربی به معنای دیوانه بوده و نشاندهنده حجم دیوانهوار ذخایر طلای سیاه این میدان است.
این میدان در سال ۱۹۷۵ میلادی توسط شرکت پتروبراس برزیل کشف شده، اما به دلیل مشکلات امنیتی داخلی و وقوع دو جنگ ایالات متحده و جنگ هشت ساله با ایران، همچنان میزان برداشت کمی از آن انجام شده است. وجود انبوهی از مهماتهای باقیمانده از دوره جنگ ایران در این منطقه نیز بر دشواری توسعه آن افزوده است. در سال ۲۰۰۹ میلادی، قراردادی با شرکت توسعه نفت شل عراق و پتروناس مالزی برای پاکسازی منطقهای به وسعت ۲۸ کیلومتر مربع از مواد منفجره و به مدت ۱۸ ماه منعقد گردیده بود. در سپتامبر سال ۲۰۱۳ میلادی نیز تولید از نخستین چاه آغاز شد. شرکت شل از روش جدید پاکسازی با لودرها و بولدوزرهای غول پیکر دارای بدنه مستحکم و ضدزره برای این عملیات بهره برده بود. آنها در فاز نخست، بیش از ۱۲ هزار ماده منفجره را با این روش نابود کردند. به دلیل فقدان جادههای مناسب، بیش از ۴۸ هزار تن لوله و اتصالات فولادی نیز از طریق شط العرب جابهجا شد. این رود به مدت ۳۱ سال متروکه شده بود. بغداد با پذیرش مشکلات تدارکاتی پذیرفت که پاداش این کنسرسیوم از درآمدهای فروش هر بشکه نفت فروخته شده ۳۹ /۱ دلار افزایش یابد. سهم شرکتهای شل عراق، پتروناس و میسان اویل عراق در این کنسرسیوم به ترتیب ۴۵ درصد، ۳۵ درصد و ۲۰ درصد است.
البته عراقیها معتقد بودند به دلیل ذخایر عظیم میدان و سهولت تولید از آن، نباید پاداش در نظر گرفته شده افزایش بیشتری یابد و مذاکرات دو طرف به بنبست رسید. در سال ۲۰۱۴ میلادی تولید روزانه از مرز ۲۱۰ هزار بشکه فراتر رفت و هماکنون تولید آن به ۲۴۰ هزار بشکه رسیده است.
وزارت نفت عراق از چشمانداز تولید ۴۵۰ هزار بشکهای این کنسرسیوم در میدان مجنون در سال ۲۰۲۱ میلادی سخن میگوید. براساس پیشبینی اداره اطلاعات انرژی در سال ۲۰۳۰ میلادی تولید عراق از میدان مجنون از مرز یک میلیون بشکه فراتر خواهد رفت. پس از وقوع سیل در بهار امسال، پیمانکاران چینی با مشکلات زیادی روبهرو شدند. اکثر تأسیسات میدان مجنون با آسیبهای زیادی روبهرو شده و در منطقهای به وسعت یک میلیون هکتار در دو سوی مرز ایران و عراق در محدوده میدانهای مجنون و آزادگان، شاهد فرسایش خاک، جمع شدن رسوبات و نابودی پوشش گیاهی هستیم. چینیها که در آزادگان شمالی، بهرهبردار میدان و در آزادگان جنوبی دارای نقشی کلیدی هستند، باید با مشکلات کنونی دست و پنجه نرم کنند. آنها علاوه بر بازسازی و نوسازی تأسیسات، کمپها و راههای دسترسی، باید برای تغییر مسیر آب نیز اقدامات گستردهای انجام دهند. با شرایط پدید آمده، شرکت سینوک نیز برای قراردادی ۲۵ ساله در توسعه میادین جنوب عراق اعلام آمادگی کرده است. این پروژه در مقایسه با میدانهای فراساحلی نیاز به سرمایهگذاری کمتری داشته و سودآوری بیشتری نیز خواهد داشت. با کاهش قیمت جهانی نفت، رهبران بغداد با ارائه تخفیفات بیشتر و دستمزد بالاتر تلاش میکنند تا شرکتهای بینالمللی بیشتری را به حضور در صنعت نفت کشورشان ترغیب کنند. بدین ترتیب تولید ۵۰۰ هزار بشکهای از مجنون در سه سال آینده چندان دور از دسترس نخواهد بود. هر چند چینیها نیز سالانه ۸ تا ۹ میلیارد دلار درآمد کسب خواهند کرد.
نظر شما