خبرگزاری فارس، همدان ـ فصل پاییز که می‌رسد بیشتر محله‌ها پر می‌شود از بوی خوش رب گوجه، زنان خوش‌ذوق همدان به سبک قدیمی‌ها در این فصل جعبه جعبه گوجه سفارش می‌دهند و شروع میکنند به پخت این چاشنی خوشمزه.
اواسط شهریور تا اواخر مهر، فصل «رب‌پزان» در همدان است، گوجه‌های قرمز و لاله‌گونی که راهی دیگ‌های بزرگ می‌شوند و می‌جوشند و عطر خوششان می‌پیچد در محله‌ها.
در گذشته وقتی مادرها و مادربزرگ‌ها در فصل رب‌پزان دست به کار می‌شدند تقریباً کار، گروهی انجام میشد، مردها جعبه‌های بزرگ گوجه را جابجا می‌کردند و کوچکترها هم در شستن آنها کمک‌حالش بودند، بماند که این وسط چقدر گوجه خوشمزه هم نصیب شکم بچه‌ها میشد. بعضی وقت‌ها همسایه‌ها هم به کمک می‌آمدند و دست آخر هم سهمی از رب خانگی می‌بردند.
کار ریختن گوجه‌های قاچ شده داخل ظروف سفالی که شروع میشد، وسواس کار بالا می‌رفت همه باید از اطراف ظروف کنار می‌رفتند و می‌مانند چند نفر اصلی دست‌اندرکار، وقتی که نمک روی گوجه‌ها اضافه میشد؛ روی آن را با لحاف می‌کشیدند چون معتقد بودند با این کار گوجه‌ها به خوبی می‌رسند و دستاورد آن می‌شود «رب بیشتر».
بعد از چند روز گوجه‌های تقریباً له شده داخل ظروف بزرگی به نام «وان» ریخته میشد و بعد از کوبیده شدن توسط وسیله بزرگی شبیه گوشت‌کوب چوبی، از یک توری رد میشد تا هسته‌ها داخل رب نماند.
آب گوجه را داخل یک دیگ مسی به اسم «تیان» می‌ریختند و بعد آن را روی اجاق گلی، قرار می‌دادند و آن را به حال خودش می‌گذاشتند تا حسابی بپزد، وسط کار یک ملاقه روغن برای خوش‌طعم شدن آن اضافه میشد، قسمت آخر کار این بود که رب آماده شده را داخل دبه‌ها و ظروف سفالی معروف به «بستی» می‌ریختند تا برای مصرف زمستان نگهداری شود، بعضی هم روی مواد درست شده یک ملاقه دیگر، روغن جامد می‌ریختند تا مبادا کپک بزند.
محصولات خانگی این چنینی از رب گرفته تا انواع ترشی‌ها و خیارشور سهم تازه عروس و دامادها هم بود، سنتی که هنوز هم کم و بیش در بین برخی خانواده‌ها دیده می‌شود.
بعدها با پیشرفت زندگی صنعتی و شاغل شدن خانم‌ها، مردم به سمت مصرف مواد کارخانه‌ای گرایش پیدا کردند؛ چراکه دیگر وقتی برای پختن رب و دیگر مواد خوراکی نبود؛ هرچند اخیراً عده‌ای به خاطر خاصیت مصرف محصولات تازه و ارگانیک دوباره به سمت محصولات خانگی به ویژه رب بازگشته‌اند؛ قیمت بالای رب کارخانه‌ای و بعضی مواقع کمیاب شدن آن در بازار را هم می‌توان دلیل دیگری دانست.
با این تفاسیر فصل رب‌پزان بهترین موقعیت برای درآمدزایی است، ضمن اینکه مشاغل خانگی هم طرفداران زیادی پیدا کرده و می‌تواند بهترین راه برای افزایش درآمد خانوارها و کاهش نرخ بیکاری باشد.
بر اساس قانون حمایت از مشاغل خانگی اگر اشخاص فعالیت‌های منطبق بر تعریف این مشاغل را داشته باشند و به عنوان پشتیبان چند نفر را زیر پوشش قرار دهند و در خانه‌ها کار کنند، تا سقف یک‌میلیارد ریال تسهیلات قرض‌الحسنه دریافت میکنند که می‌تواند مورد توجه افراد بیکار باشد.
این روزها افرادی در زمینه مشاغل خانگی دست به کار شده‌اند که نه تنها برای خود منبع درآمدی ایجاد کرده‌اند بلکه باعث شده‌اند دغدغه بانوان شاغل در بیرون از منزل را هم رفع شود.
دو بانوی همدانی که چندین سال سابقه در پخت «رب خانگی» دارند این روزها داخل یک پارکینگ این چاشنی را در کنار دیگر مواد غذایی خانگی درست میکنند؛ تصمیم گرفتم با آنها گپ و گفتی داشته باشم تا شاید تجربه‌ای باشد برای کسانی که دنبال کار و اشتغالزایی‌اند.
قفسه‌های پارکینگ پر بود از شوید و نعنای خشک‌شده، باقالی و نخودفرنگی‌های بسته‌بندی شده، پیاز و سیر سرخ‌شده، لیموترش‌های آب گرفته، بادمجان‌های سرخ و کبابی، بسته‌های سبزی پلویی، خورشی، کوکویی و آشی، شیشه‌های رب گوجه و انواع ترشی و مربا.
دو خانم تقریباً 45 تا 50 ساله با درست کردن مواد خوراکی خانگی در آن فضای نه چندان بزرگ، برای خود درآمدزایی میکنند، البته تمایلی نداشتند اسمی از آنها برده شود؛ با یکی از آنها که 11 سال سابقه کار داشت صحبت کردم، گفت: از طریق بهزیستی با این کار آشنا شدیم، این مجموعه سرمایه کمی در اختیارمان گذاشت که بعد از آن با تشکیل یک شرکت تعاونی تعدادمان به هشت نفر رسید، هرچند آنها هم بعد از مدتی رفتند و ماندیم ما دو نفر.
بعد با بیان اینکه بهزیستی مدتی کمک کرد تا روی پای خود بایستیم، بعد خودکفا شدیم افزود: در حال حاضر محلی که در آن مشغول کاریم اجاره‌ای است، اوایل امسال وقتی برای پیدا کردن مکان جدید به بنگاه مراجعه کردیم با آقایی آشنا شدیم که در کار فروش شیره انگور بود، پیشنهاد داد با هم کار کنیم، در قبال کار ما اجاره‌ای دریافت نمی‌کند، جا و تهیه مواد اولیه به عهده ایشان است و کار از ما، 60 درصد سود را من و همکارم می‌بریم و 40 درصد را هم او.
به گفته خودش در برخی اوقات مثل فصل رب‌پزان از ساعت هشت صبح تا 10 شب مشغول کارند و درآمدشان هم در این ایام و یا نزدیک عید خوب است، اما به طور متوسط در هر ماه 500 تا 600 هزار تومان عایدی دارند و برخی مواقع هم یک میلیون تومان.
بعد هم عنوان کرد: الان پنج سال است من و همکارم با هم حق بیمه پرداخت می‌کنیم، اوایل، بیمه کارگری بودیم اما از عهده تأمین آن برنیامدیم؛ به همین خاطر بیمه خویش‌فرما شدیم که ماهانه 200 هزار و خورده‌ای واریز می‌کنیم.
در مورد بازار مشتری‌هایش هم گفت: مشتری‌های ثابتی داریم که بعضی از آنها 10 سال است از ما خرید میکنند، با تغییر مکان تعدادی از مشتری‌هایمان کم می‌شوند اما گذری‌ها آن را جبران میکنند. خانم‌های شاغل و معلم هم زیاد به سراغمان می‌آیند، برخی هم برای فرزندانشان در خارج از کشور، خرید میکنند ـ با مزاح اضافه کردـ به نوعی می‌شود گفت ما هم صادرکننده‌ایم اما خب از نوع خرد.
در ادامه صحبت‌هایش تأکید کرد: در حال حاضر قیمت گوجه ارزان است، کیلویی 1100 تا 1200، به خاطر همین رب را کیلویی 18 هزار تومان می‌فروشیم، پارسال که قیمت آن کیلویی 2500 تومان بود؛ رب را کیلویی 25 هزار تومان می‌دادیم.
وی با بیان اینکه خیلی برایمان مهم است در محصولات از مواد افزودنی استفاده نکنیم گفت: بعضی از فروشندگان رب خانگی را بیرون از یخچال نگهداری میکنند در صورتی که نباید این طور باشد، نسبت به رعایت این اصل هم مقیدیم.
همان طور که یکی یکی گوجه‌ها را داخل دستگاه آبگیری می‌انداخت، در مورد روش درست کردن رب دست‌ساز آنها هم پرسیدم که جواب داد: اگر بخواهیم به روش قدیم پیش برویم زمان‌بر است، در گذشته وقتی گوجه را می‌خواباندند با دست، آب آن را می‌گرفتند که رب آن کمی ترش میشد اما ما الان با دستگاه این کار را انجام می‌دهیم که این نوع رب شیرین می‌شود، البته هر فردی ذائقه خاصی دارد؛ یکی شیرین دوست دارد یکی ترش.
سوال کردم برای این کار چقدر وام گرفته‌اید که گفت: تمایلی به گرفتن وام ندارم، چون بالاخره باید آن را پس داد.
حسابی سرش شلوغ بود یا مشغول درست کردن مواد سفارشی بود و یا تحویل آنها به سفارش‌دهندگان، این وسط چند نفری هم می‌آمدند برای خرید، لابلای تمام کارهایش به سوالات من هم جواب می‌داد.
این خانم که به همراه همکارش هر دو سرپرست خانوارند و هزینه‌های زندگی‌شان را با این کار تأمین میکنند، به بانوان دیگر توصیه کرد اگر نیاز به کار دارند دست روی دست نگذارند و در حد وسع خود هر کاری که از دستشان برمی‌آید انجام دهند، چون خدا به هر حرکتی که برای رونق تولید باشد برکت می‌اندازد، کافی است چند نفر با هم جمع شوند و با سرمایه‌ای اندک کسب و کار خوبی را راه بیاندازند.
انتهای پیام/89026/خ
نظر شما