برگزاری مناقصات ساخت 10 گروه کالای جدید نفتی؛ به‌زودی

گروه انرژی- بومی‌سازی تجهیزات داخلی در صنعت نفت توسط سازندگان ایرانی در شرایط سخت تحریم‌ها از یک اهمیت دیپلماتیکی برخوردار است. توسعه میادین نفتی و گازی که از مهم‌ترین اولویت‌های وزارت نفت محسوب می‌شود باید با به‌کارگیری ابزار و سازه‌های استاندارد، سلامت و ایمنی پروژه‌ها را تضمین کند. این مهم توسط شرکت‌های بخش‌خصوصی میسر شده است تا صنعت نفت را در تأمین بخشی از کالاهای مهم به خودکفایی برساند. موضوع مذکور هم به جهت عرض‌اندام در محافل بین‌المللی حائزاهمیت خواهد بود که علی‌رغم تحریم‌ها و عقبگرد شرکت‌های خارجی، صنعت نفت ایران همچنان با اتکاء به پتانسیل موجود می‌تواند نیاز پروژه‌های صنعتی خود را تأمین کند و از سوی دیگر از خروج میلیون‌ها دلار ارزی که صرف واردات کالاهای خارجی مشابه می‌شد ممانعت شود، امری که نهایتاً می‌تواند به صرفه‌جویی‌های اقتصادی در کشور منجر شود. تولید 10 گروه کالای پرمصرف با مشارکت جدی شرکت‌های دانش‌بنیان در مجموعه‌های مرتبط با صنعت نفت مانند ساخت مته‌های حفاری، افزایش ظرفیت تحمل فشار پنج هزار پوندی به بالا در مخازن و... از جمله اقداماتی بود که در این خصوص صورت گرفت. حتی در اواسط سال 95 معاون وقت وزیر نفت؛ محمدرضا مقدم در این خصوص گفت: مهندسان ایرانی موفق شده‌اند تجهیزات پیچیده درون‌چاهی را منطبق با استانداردهای روز دنیا تولید کنند و مهندسان ایرانی برای نخستین بار موفق به طراحی متدولوژی شده‌اند و این بیانگر بلوغ فناوری، تجاری‌سازی و ساخت داخل صنعت نفت در یک بنگاه اقتصادی است.

حتی اینگونه مطرح شد که سازندگان ایرانی می‌توانند به باشگاه سازندگان تجهیزات درون‌چاهی وارد شوند.

اخیراً وزیر نفت در زمینه ساخت داخل با بیان اینکه خانواده‌های جدید کالایی به فهرست طرح ۱۰ گروه کالاهای کاربردی صنعت نفت افزوده می‌شود، گفته است: تولیدکنندگان داخلی حسب مورد نیاز این کالاها، قرارداد امضاء می‌کنند، زیرا رقم‌ قرارداد‌ها بسیار بزرگ است و برای این کالا‌ها باید سفارش و مشخصات برای میدان، چاه یا طرح خاص داده شود، اما همه اینها منوط به تقاضای ماندگار و در نتیجه تأمین منابع است که وزارت نفت تأمین منابع را نیز در دستور کار دارد.

بیژن زنگنه با بیان اینکه مته‌های ایرانی هم‌اکنون در چاه‌ها استفاده شده است و با موفقیت کار کرده‌اند، اظهار کرد: وزارت نفت استفاده از مته‌های موجود ایرانی را در قراردادهایش نام برده و اجباری کرده است. وزارت نفت تجهیزات خارجی را که در نمونه داخلی آن تولید شده باشد خریداری نمی‌کند.

براساس این گزارش باید گفت در بخش کالایی، به غیر از ۱۰ گروه نخست طرح بومی‌سازی کالاهای کاربردی که قرارداد آنها امضاء شده‌ است، با دو بانک داخلی کشور برای گشایش اعتبار اسنادی ریالی توافق شده و به پیمانکاران پروژه‌های یادشده اعتبارات اسنادی (ال‌سی) ریالی داده خواهد شد. حال در این راستا پروژه‌های ده‌گانه دوم نیز در صف رونمایی قرار گرفته‌اند تا به زودی مناقصات آن برگزار شود.

باید اذعان کرد در این فرآیند دغدغه مهم نفت یعنی افزایش کیفیت ساخت و انتقال فناوری به اشکال مختلف در این عرصه رفع خواهد شد. همسو با این هدف وزارت نفت شرکت‌های سازنده را در قالب قرارداد و جزئیات اجرایی مکلف کرد تا ضمن ساخت داخل تولید دانش‌بنیان و انتقال فناوری را چه به صورت همکاری با شرکت‌های خارجی، چه خرید لیسانس و یا هر مدل دیگر دنبال کنند. نکته حائزاهمیت این است که در پایان دوره ساخت این کالا‌ها و تحویل آنها به صنعت نفت، علاوه بر بومی شدن این کالاها، مجموعه‌هایی برای آزمایش آنها پیش از استفاده نهایی در تأسیسات به وجود می‌آید تا به این ترتیب از بروز خسارت در تأسیسات جلوگیری شود.

دراین خصوص مدیر پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران؛ رامین قلمبر دزفولی با حضور در کمیسیون انرژی اتاق تهران توضیحاتی درباره پروژه‌های اولویت‌بندی شده شرکت ملی نفت ایران که با همکاری بخش‌خصوصی اجرا می‌شود، ارائه کرد.

وی به پروژه خط لوله انتقال نفت‌خام گوره‌ـ‌جاسک اشاره کرد و با اعلام اینکه طول این خط لوله حدود ۱۰۳۰ کیلومتر است، گفت: همه لوله مورد نیاز احداث این خطوط لوله از داخل کشور تأمین می‌شود و پمپ‌های مورد نیاز این مسیر نیز از شرکت‌های داخلی تأمین خواهد شد.

مدیر پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران به پروژه نگهداشت و افزایش توان تولید میدان‌های نفتی کشور که در قالب ٣٣ بسته کاری تعریف شده هم اشاره کرد و افزود: تاکنون قرارداد ۱۰ پروژه با بخش‌خصوصی امضاء شده و امضای ۱۰ قرارداد دیگر این پروژه نیز در دستور کار است. با اجرای این بسته‌های کاری، روزانه حدود ۲۸۰ هزار بشکه به ظرفیت تولید نفت ایران افزوده خواهد شد.

قلمبر دزفولی عنوان کرد: براساس مصوبه شورای اقتصاد ارزش این پروژه‌ها حدود 6.2 میلیارد دلار تعیین شده‌ است و همه این پروژه‌ها به پیمانکاران داخلی واگذار خواهد شد. بودجه مورد نیاز اجرای این پروژه‌ها نیز از محل فروش اوراق تأمین می‌شود و فرآیند فروش اوراق از پارسال کلید خورد.

وی گفت: ۴۰ درصد وزنی این پروژه‌ها را کالا و تجهیزات دربر می‌گیرد که از این میزان، حداقل ۷۰ درصد آن تجهیزات و کالای ساخت داخل خواهد بود.

به گفته مدیر پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران، در شرکت ملی نفت ایران ۸۴ قلم کالا احصا شده که برای نخستین بار فهرست اقلام و سازندگان این ۸۴ قلم کالا به اسناد مناقصه‌های این پروژه‌ها پیوست شده‌ است.

قلمبر دزفولی در ادامه گفت: در بخش کالایی، به غیر از ۱۰ گروه نخست طرح بومی‌سازی کالاهای کاربردی که قرارداد آنها امضاء شده‌ است، با دو بانک داخلی کشور برای گشایش اعتبار اسنادی ریالی توافق شده و به پیمانکاران پروژه‌های یادشده اعتبارات اسنادی (ال‌سی) ریالی داده می‌شود.

وی تصریح کرد: پروژه‌های ده‌گانه دوم رونمایی شده است و به‌زودی مناقصه‌های آن برگزار خواهد شد، در پروژه‌های ده‌گانه دوم هشت گروه احصا شده و موافقت اولیه نیز به دست آمده است.

گفتنی است؛ 10 گروه کالایی نخست شامل «تجهیزات سرچاهی و تجهیزات رشته تکمیلی درون چاهی» - پمپ‌های درون‌چاهی و سرچاهی - انواع مته‌های حفاری (صخره‌ای، الماسه، مغزه‌گیری) - انواع شیرهای کنترلی، ایمنی و تجهیزات جانبی - ساخت انواع لوله‌ها (شامل لوله‌های جداری بدون درز از 3.8 – 13 تا 20 اینچ، جداری با درز از 20 اینچ تا 30 اینچ، لوله‌های مغزی CRA لوله‌های حفاری و لوله‌های جریانی بدون درز بالای 6 اینچ) - الکتروموتورهای ضد انفجار و دور متغیر – ماشین‌های دوار (توربین، کمپرسور، پمپ‌های گریز از مرکز) - فولادهای آلیاژی CRYOGENIC - ابزارهای اندازه‌گیری در حفاری و در نهایتPIG‌های هوشمند می‌شود.