"صد و هفتاد و ششمین غواص" کتابی خواندنی به قلم "محمدرضا یزدیان" است که خودش "هفتاد و ششمین غواص" و شاهد دست اول این داستان مستند است. این کتاب یکی از همین ابعاد را روایت می کند؛ تصویری از جوانانی که هدف یکی از بی شرمانهترین جنایت‌های جنگی قرار گرفتند، فراروی وجدان جهانیان!  

چاپ نخست کتاب فروردین ۱۳۹۸ در حالی منتشر شد که اواخر اردیبهشت ۱۳۹۴ مراسم ورود پیکر تازه تفحص شده ۱۷۵ شهید غواص دفاع مقدس به میهن، فاش ساخت مزدوران رژیم بعث عراق با شقاوتی تمام، آنها را با دستان بسته و در نهایت بی رحمی به شهادت رسانده اند. همین امر موجی از احساسات را در جامعه نسبت به موضوعی برانگیخت که از یکسو  روایت‌گر "شور حماسی، غیرت، ایستادگی در عین مظلومیت و دفاع از دین و وطن" بوده و از سوی دیگر بیانگر "قساوت، نامردی رذیلانه، ظلم و تجاوز" دشمنی نابکار است.

این شهدا جمعی از غواصان خط‌ شکن عملیات کربلای چهار بودند. آنها دی ماه ۱۳۶۵ زمانی که طرح عملیات با همکاری اطلاعاتی ارتش آمریکایی لو رفته بود، خطوط دشمن را در حاشیه اروندرود شکسته و  از جزیره "ام‌الرصاص" هم عبور کردند بودند و به همین خاطر جلوتر از خط مقدم نبرد به اسارت دشمن درآمدند.  

پیکرهای مطهر این شهدای مظلوم پس از ۳۰ سال از واقعه، با دستها و پاهای بسته در یک گور جمعی واقع در منطقه "ابوالخصیب" در خاک عراق کشف شد.  

محمدرضا یزدیان، نویسنده کتاب "صد و هفتاد و ششمین غواص" تنها رزمنده بازمانده این جنایت جنگی اینک قلم به دست گرفته و به روایت داستان پرداخته است.  وی که به شکلی معجزه گونه از صحنه جنایت جنگی بعثی‌ها نجات یافت، در قالب کتابش بطور مستند این ماجرا تشریح می کند.

یزدیان به خبرنگار ایرنا گفت: از همان فردای آزادی از زندان دشمن بعثی به فکر  انتشار خاطرات اسارت به ویژه واقعه زنده به گور کردن رزمندگان ایران افتادم. در نهایت ۱۴سال پیش موضوع را در کتاب "بازماندگان نیمه جان" منتشر کردم،  یعنی زمانی که پیکر غواصان زنده به گور هنوز پیدا نشده و اصلا داستان جنایتی که بر سر آنها آمده بود برای افکار عمومی مطرح نشده بود. وی افزود: سال ۱۳۸۴ پس از انتشار ماجرای واقعه دردناک زنده به گوری غواصان ایرانی نیز هیچ مسئولی برای پیگیری موضوع به سراغم نیامد و توجهی به آن نشد.

این آزاده دفاع مقدس یزدیان به خاطراتش از اردوگاههای ۱۱ و ۱۸ اسرای ایرانی در عراق اشاره و بیان کرد: سینه ما صندوقچه رخدادهای اسارت است. تحلیل و بررسی وقایعی که در این اردوگاهها روی داده برای امروز و فردا شنیدنی و درس آموز است.

یزدیان که تاکنون پنج عنوان کتاب را پیرامون دفاع مقدس نوشته و منتشر کرده، بر این باور است که بررسی جامعه شناسانه و روانشناسانه رخدادهای هشت سال دفاع مقدس، به ویژه وقایع زندانهای اسرا امری ضروری و آگاهی بخش برای امروز و فردا می باشد.

کتاب ۳۱۳ صفحه ای "صدو هفتاد و ششمین غواص" توسط نشر ستاره ها منتشر شده و هم اینک چاپ سوم آن آماده است.

۳۲۲۱/۱۹۲۲