محمدحسن طالبیان درنشست خبری به مناسبت ثبت جهانی جنگل‌های هیرکانی با حضور استانداران و مدیران کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان، مازندران، گلستان، سمنان و خراسان شمالی برگزار شد، افزود: برای جنگل‌های هیرکانی باید بودجه و ردیف اعتباری خاص و مستقل لحاظ شود که یکی از بندهای آن مربوط به تجهیز و توسعه این جنگل‌ها به ابزار فناورانه است.
وی اظهار داشت: همچنین خروج دام و دام‌سراها از محدوده حریم حفاظتی سایت‌های ثبت جهانی‌شده، برای حفاظت از این جنگل‌ها باید سازماندهی شود.

وی گفت: همچنین باید جابجایی جاده های ترانزیتی موجود در پارک ملی گلستان به محدوده خارج از عرصه حریم ثبت شده جهانی در ضلع شمالی پارک با توجه به طرح مصوب باید پیگیری شود.

طالبیان مقابله با قاچاق چوب را یکی دیگر از برنامه های الزامی در حفاظت از جنگل های ثبت جهانی شده هیرکانی ذکر و اضافه کرد: تامین منابع اعتباری لازم توسط دستگاه های ذیربط برای کنترل قاچاق چوب و افزایش نیروهای حفاظتی از دیگر اقدامات الزامی است.

استفاده از خدمات اکوسیستمی جنگل، حذف بهره برداری چوب و توسعه اکوتوریسم مدیریت شده برای جایگزینی درآمد ناشی از فروش چوب از دیگر مواردی است که به آن باید توجه شود.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، افزود: ساماندهی مدیریت گردشگران در سایت های ثبت شده و متناسب با افزایش ظرفیت برد گردشگری، ایجاد سامانه اطفا حریق در هر سایت ثبت شده در آینده نزدیک از جمله اقداماتی است که انجام می شود.

طالبیان توضیح داد: مدیریت پسماند زباله های شهری و روستایی و گردشگری در محدوده سایت های ثبت شده، توانمندسازی جوامع محلی و مشارکت جوامع محلی در بحث حفاظت از جنگل های هیرکانی از دیگر اقدامات ضروری برای حفاظت از این منطقه است.

وی حمایت از طرح ها و پروژه های تحقیقاتی نوین در سایت های ثبت شده، اطلاع رسانی و آموزش فرهنگ حفاظت با استفاده از کتاب، بروشور و بسته های فرهنگی از دیگر اقدامات ضروری در این حوزه دانست.

روز جنگل های هیرکانی در تقویم

طالبیان با بیان اینکه باید یک روز در تقویم ایران به نام جنگل های هیرکانی ثبت شود، ادامه داد: ایجاد جشنواره جایزه ملی هیرکانی برای کسانی که در حوزه هیرکانی کار شاخصی انجام داده اند و برگزاری جشن های ملی و استانی جنگل هیرکانی از دیگر برنامه هایی است که باید پیگیری شود.

معاون سازمان میراث فرهنگی همچنین پیشنهاد کرد نام استان گلستان به نام باستانی آن تغییر کند.

دنبال ثبت جهانی دیوار گرگان دومین دیوار دست ساز بزرگ جهان هستیم

هادی حق شناس استاندار گلستان نیز گفت: هیرکانی سومین پرونده ثبت جهانی از استان گلستان بعد از دو مورد قبلی کمانچه ترکمان و برج گنبد قابوس با قدمت هزارساله است. همچنین دنبال ثبت جهانی دیوار گرگان هستیم که پس از دیوار چین بزرگترین دیوار دست ساز جهان است.

استاندار گلستان با اشاره به اینکه ۲۰ درصد جنگل های هیرکان در استان گلستان با متنوع ترین گونه های گیاهی (۱۳۰۲ گونه گیاهی) و ۳۰۲ گونه جانوری واقع است، اظهار داشت: پیشنهاد می کنم مراسم ثبت جهانی به خاطر مردم آق قلا و گمیشان که امسال عید نوروز نداشتند، در این استان برگزار شود.

منتظر احیای دیوار گرگان هستیم

ابراهیم کریمی مدیر کل میراث فرهنگی استان گلستان نیز گفت: گلستان بستر خوبی برای گردشگری دارد. این استان نگارستان اقوام است، اگر می خواهید ایران را در وسعت کمتر ببینید، با سفر به گلستان به این هدف می رسید.

وی با بیان اینکه جشنواره اقوام هر ساله در استان گلستان برگزار می شود، افزود: جشنواره اقوام امسال ،۲۱ آبان ماه برگزار خواهد شد. استان گلستان دریا، جنگل و دشت دارد. این استان با جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان ارتباط دریایی دارد و میراث غنی چندهزار ساله ایران را در خود جای داده است.

کریمی با بیان اینکه بافت تاریخی گرگان با حضور شهرداری، راه و شهرسازی و اداره اوقاف مسیر خوبی را در حال طی کردن است، گفت: امروز با همت خیرین میرث فرهنگی منتظر احیای دیوار تاریخی گرگان هستیم.

به گفته وی، امروز باید گردشگری دریایی در استان گلستان توسعه یابد چرا که می تواند مزیت جدیدی برای استان گلستان باشد.

سیستم اطفای حریق را باید در هیرکانی راه بیندازیم

احمدحسین زادگان استاندار مازندران نیز به عنوان دیگر حاضر این نشست گفت: در هر بخشی مردم وارد عرصه شدند، ظرفیت ها به فعلیت تبدیل شد در مورد جنگل های هیرکانی نیز باید از ظرفیت مردم، سازمان های مردم نهاد و NGOها کمک کرد، ضمن اینکه جنگل های هیرکانی تا به امروز نیز توسط مردم حفظ شده است. با طرح تنفس، برداشت از جنگل را محدود کرده ایم؛ اما زمانی می توانیم موفق شویم سازمان های مردم‌نهاد را درگیر این کار کنیم.

بخشی از جنگل های شمال و شمشادهای خزری که زادگاهش مازندران، گلستان و بخشی از آذربایجان است به دلیل کم توجهی دچار آفت شد و بخشی از آنها را از دست دادیم اما با ثبت جهانی کمک های مالی به این سمت سوق می یابد و این یکی از مزیت های ثبت شدن جهانی است.

استاندار مازندران گفت: اکنون میراث ما توسط مردم، شوراها و دهیارها محافظت می شود که در کنار آن باید با موضوع قاچاق چوب نیز برخورد جدی شود. موضوع قاچاق چوب دامن جنگل های شمال کشور را گرفته و می تواند به جنگل های هیرکانی نیز سرایت کند.

توجه به معیشت جنگل‌نشینان

وی تاکید کرد باید در تشکیل سمن های جدید (سازمان های مردم نهاد) و حمایت از سمن های قدیمی فعال تر شویم و مساله معیشت جنگل نشینان و روستاها را رفع کنیم تا دوستی مناسب، عمیق و ریشه ای بین مردم و جنگل ایجاد شود.

شهرود امیر انتخابی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان گفت: جنگل های هیرکانی اولین ثبت جهانی است که در استان گیلان رخ می دهد، از ۱۲ سایت ثبت شده جنگل های هیرکانی، سه سایت در استان گیلان قرار دارد.

وی با اشاره به اینکه گونه های درختان این سایت ها از اهمیت بسیاری برخوردار است، افزود: محدوده اثری که در گیلان به ثبت رسیده خالی از سکنه است که شامل قوانین سختگیر یونسکو برای خارج کردن آثار از ثبت جهانی نمی شود.

مردم بزرگترین حافظان جنگل ها

انتخابی اظهار داشت: مردم بزرگترین حافظان جنگل ها هستند و آنچه برای یونسکو اهمیت دارد حفاظت از میراث جهانی است.

حبیب یزدان پناه مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی نیز گفت: ما جنگل های هیرکانی را با فاصله ۴۰ کیلومتری از کویر در خراسان شمالی داریم. این منطقه ۲۵ هزار هکتار و دارای درختان بلوط و زبان گنجشک است.

۵ هزار هکتار از این ۲۵ هزار هکتار به دلیل قٌرق شدن، پوشش مناسب تر دارد و زاد و ولد حیوانات و پرندگان در آن بیشتر است که پس از ثبت جهانی هیرکانی بنا به دستور استاندار قرار شد، راهبردی برای تصمیم گیری در مورد روستاهای واقع در حریم این جنگل ها داشته باشیم.

آموزش محلی را آغاز کرده ایم

مهدی جمال مدیر کل میراث فرهنگی استان سمنان نیز در این نشست گفت: سمنان در بحث گردشگری مظلوم واقع شده است، سعی می کنیم با تشکیل کارگروهی با حضور استاندارد، این اثر جهانی ثبت شده را بیش از گذشته حفاظت کنیم.

وی با بیان اینکه این افتخار شامل استان سمنان است که ۲۸۵ گیاه متنوع در هیرکان در استان سمنان به ثبت جهانی رسیده است، افزود: ما شروع به آموزش محلی و توانمندسازی جامعه محلی و روستاهای اطراف این منطقه ثبت شده کرده ایم.اگر آموزش انجام نشود، آسیب های جنگل ها چند برابر می شود.

اقدامات حفاظتی را توسعه می دهیم

کامران پورمقدم معاون سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری نیز به عنوان دیگر مسئول حاضر در این مراسم گفت: سازمان جنگل ها به عنوان متولی اصلی جنگل داری در کشور از فرصت ثبت جهانی هیرکانی برای توسعه اقدامات حفاظتی خود استفاده می کند.

وی با اشاره به طرح تنفس جنگل گفت که بهره برداری از چوب های جنگل ها ممنوع شده اما این تنها یکی از عوامل آسیب زا به جنگل است و عوامل تهدید دیگری نیز به جنگل ها آسیب می زنند.

وظیفه ما در ادامه سنگین تر است و باید تلاش کنیم این مسیر جهانی حفظ شود.

وی با بیان اینکه استانداران استان های شمالی بیش از سازمان جنگل ها و همچنین محیط زیست در حفاظت از عرصه های طبیعی حساسیت دارند، تاکید کرد: همه دستگاه ها باید همکاری کنند تا حفاظت جامعی از هیرکانی داشته باشیم.

با کمک جوامع محلی موفق تر خواهیم بود

معاون سازمان جنگل ها با اشاره به اینکه عوامل تهدید را می دانیم و کمبود اعتبار نیز مطرح است، گفت: تا زمانی که مجموعه مشارکت مردمی، جوامع محلی کمک کند موفق تر خواهیم بود.

علی بالی معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست نیز گفت: ما برای مدیریت این منطقه نیاز به هماهنگی بین دستگاهی داریم.

با وفاق ملی باید مدیریت سایت ها را پیش ببریم

رسول اشرفی پور مدیر ملی ثبت جهانی جنگل های هیرکانی اظهار داشت: پرونده ثبت جهانی هیرکانی یکی از فنی ترین سندهایی بود که توسط تیم مجرب آماده شد. وقتی فصل های این سند را مرور می کنیم، یکی از بندها حفاظت از سایت هاست.

وی افزود: سازمان کار مدیریت این سایت ها مشخص است و اگر این سازمان کار وجود نداشت، یونسکو این پرونده را برای ثبت نمی پذیرفت و اکنون با وفاق ملی باید مدیریت این سایت ها را پیش ببریم.