به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، مدتهاست که در چین و بسیاری دیگر از کشور‌های آسیایی مانند افغانستان، هند و پاکستان گلاب به صورت‌های مختلف و حتی برای مصارفی غیر از مصرف خوراکی مانند محصولات آرایشی تولید میشود.
گلاب محصولی معطر و معروف از جمله سوغات طبیعی کاشان است که از گلستان‌های گل محمدی این شهر تولید میشود و آوازه کاشان را بواسطه عطر و بوی این محصول جلابخش کشوری و جهانی کرده است.
گلاب کاشان افزون بر مصرف خوراکی افتخار شستشو و عطرافشانی خانه کعبه و زیارات ائمه اطهار (ع) در عتبات عالیات را دارد.
گل محمدی و گلاب کاشان از عطر، رنگ و اسانس ویژه و وقابل توجهی برخوردار است بطوریکه هر سال خیل مشتاقان به این محصول روح افزا و جان بخش را در فصل گلچینی و ایام گلابگیری از سراسر ایران به کاشان می‌کشاند تا آیین گلچینی و گلابگیری را در این شهر تاریخی دیدن کنند، اما مدتی است نام چین به عنوان رقیب کاشان در تولید گلاب شنیده میشود.
خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از اصفهان، برای تایید صحت یا سقم این مطلب مصاحبه‌ای را با مریم اخباری، رئیس پژوهشکده اسانس‌های طبیعی قمصر انجام داده است و نظرات یک گلکار صنعتی را نیز در این مورد جویا شده است که مشروح این مصاحبه در ذیل بیان میشود.
تولید گلاب خوراکی توسط چین تهدیدی برای بازارکاشان نیست
مریم اخباری، رئیس پژوهشکده اسانس‌های طبیعی قمصر، در پاسخ به این سوال که «آیا ورود چین به حوزه تولید گلاب صحت دارد؟ اگر هست به چه صورتی است و آیا تهدیدی برای این ظرفیت در کاشان محسوب میشود؟» گفت: مدتهاست که در چین و بسیاری دیگر از کشور‌های آسیایی مانند افغانستان، هند و پاکستان گلاب تولید میشود، البته چین در این حوزه پیشرفت‌هایی داشته و محصول گلاب را به صورت‌های مختلف و حتی برای مصارفی غیر از مصرف خوراکی مانند محصولات آرایشی تولید می‌کند.
بدلیل کیفیت بالای گلاب تولید شده امکان قبضه بازار توسط محصولات چینی وجود ندارد
وی افزود: تولید گلاب خوراکی توسط چین با توجه به هزینه‌های بالای حمل و نقل گلاب نمی‌تواند تهدیدی برای کاشان در بازار داخلی محسوب شود مگر این که تولیدکنندگان منطقه از نظر کیفی ضعیف عمل کنند که در حال حاضر این چنین نیست و به دلیل کیفیت بالای گلاب تولید شده در منطقه کاشان، امکان قبضه بازار توسط محصولات چینی وجود ندارد.
اخباری افزود: ورود رقبا در هر عرصه‌ای نه تنها تهدید نیست بلکه فرصت و باعث رشد است.
به گفته وی، اگر تولیدکنندگان در صنعت گلاب نیز پا به پای نیاز مشتری سعی در ارتقاء کیفیت محصولات خود داشته باشند و در بسته بندی و توزیع نیز سلیقه مشتری را رعایت کنند، بعید است رقبای خارجی بتوانند در بازار داخلی ایران حرفی برای گفتن داشته باشند.
وی تصریح کرد: هرچند به دلیل ضعفی که در حال حاضر در حوزه صادرات و گرانی قیمت گل و بالا بودن هزینه نیروی انسانی وجود دارد احتمال برنده شدن رقبای خارجی در صورت گسترش فعالیت‌های آن‌ها وجود دارد.
نقش پژوهشکده در حوزه تولید گلاب و اسانس و پیشرفت این صنعت
رئیس پژوهشکده اسانس‌های طبیعی قمصر، در پاسخ به این سوال که پژوهشکده در حوزه تولید گلاب و اسانس چقدر به پیشرفت این صنعت کمک کرده، گفت: پژوهشکده علاوه بر ارائه خدمات مشاوره‌ای در حوزه تولید در سال‌های گذشته، اخیرا با ارائه خدمات آزمایشگاهی کنترل کیفی در حوزه گلاب، اسانس و عرقیات گیاهی، و پشتیبانی و مشاوره در خصوص ارتقاء کیفیت محصولات در خدمت صنعت و تولید کنندگان گرامی در این حوزه است.
اخباری اظهارداشت: پژوهشکده در حوزه کشت گل محمدی نیز با استفاده از متخصصین مجرب آماده ارائه خدمات مشاوره‌ای و نظارتی به باغداران و گلکاران در جهت افزایش بهره وری و صرفه اقتصادی در کشت و صنعت گل محمدی است.
وی یادآورشد: چندین طرح تحقیقاتی در پژوهشکده در حوزه تولید محصولات متنوع از گل محمدی انجام و به ثمر رسیده است که استفاده از نتایج آن می‌تواند برای تولیدکنندگان مفید و سودآور باشد.
هنوز زمینه ایجاد ارزآوری بالا در حوزه تولید اسانس و گلاب فراهم نیست
به گفته وی، در خصوص ارزآوری تولید اسانس برای منطقه با استفاده از همه ظرفیت گل و گلاب نیز با توجه به این که در حوزه گلاب صادرات گسترده‌ای وجود ندارد و صادرات اسانس نیز به دو دلیل عدم وجود استاندارد جهانی و قیمت تمام شده بالای گل چندان، هنوز زمینه ایجاد ارزآوری بالا در این حوزه در تولید اسانس و گلاب فراهم نیست.
رئیس پژوهشکده اسانس‌های طبیعی قمصر، افزود: پژوهشکده در این خصوص سعی کرده با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، سخنرانی‌های تخصصی و دعوت از متخصصین بین المللی در این حوزه، زمینه ارتقاء آگاهی و راهکار‌های عملی را در این خصوص فراهم کند.
اخباری، تاکیدکرد: نمونه این فعالیت‌ها را برگزاری کنفرانس بین المللی گل محمدی در خصوص اقتصاد، بازار و صنعت از طرف متخصصین برجسته کشور و جهان با طرح و بررسی این موضوعات در سال گذشته بود.
کشت و صنعت گل محمدی در ایران هنوز بر پایه سنت‌ها است
وی در خصوص کمبود‌ها و چالش‌های تولید گلاب و‌گلکاران در حوزه‌های علمی گفت: بزرگترین کمبود این است که به طور کلی کشت و صنعت گل محمدی در ایران هنوز بر پایه سنت‌ها و علومی است که به طور تجربی به دست آمده و علم مدرن و دانش روز دنیا در این صنعت ورود نکرده است.
به گفته وی، به طور قطع با ورود علم و فن روز دنیا به این حوزه، ایجاد تحولی بزرگ در تولیدات، اقتصاد و بازار گل محمدی و فرآورده‌های آن در ایران مورد انتظار است.
چین تولید اسانس دارد نه گلاب
معظمی، مدیر عامل شرکت تعاونی پایتخت گل و گلاب قمصر، نیز در ادامه این گفتگو گفت: ایران بهترین گل محمدی را در دنیا دارد و کشور‌های خارجی نمی‌توانند در تولید گلاب با ایران و کاشان رقابت کنند.
وی، با تاکید بر اینکه چین اسانس تولید می‌کند نه گلاب گفت: ۱۳۰ سال قبل نهال گل را از ایران به چند کشور خارجی مثل ترکیه، بلغارستان و چند کشور دیگر بردند بنابراین هر جای دنیا گل و گلاب تولید کنند کیفیت گل و گلاب کاشان را ندارد.
به گفته وی، بهترین گل بدلیل کوهپایه‌ای بودن منطقه قمصر، آب و هوا و نوع خاک در این شهر کشت و برداشت میشود.
این تولید کننده گل محمدی، با تاکید بر اینکه از خانواده گلکار بوده و از کودکی در کار تولید گل و گلاب بوده است گفت: کیفیت گل قمصر از بهترین نوع گلی است که ویژه قمصر و از اسانس و وزن بالایی برخوردار است.
معظمی، تصریح کرد: از زمانیکه باغات قمصر زیر ساخت و ساز رفت کشاورزان و گلابگیران برای حفظ عرصه کشت گل محمدی تصمیم گرفتند با سرمایه گذاری و آورده خود در تشکیل یک شرکت تعاونی یک زمین واحد و متمرکز را برای کشت انبوه گل محمدی به عنوان باغ ۹۰۰ جریبی گل محمدی (۵۸ هکتار) در جاده قمصر کاشان جانمایی و کشت گل محمدی را حفظ کنند.
سرمایه گذاری و مشارکت ۷۰۰ نفر عضو در شرکت تعاونی پایتخت گل و گلاب قمصر
وی، در خصوص تشکیل و اعضای شرکت تعاونی پایتخت گل و گلاب قمصر، گفت: هزار سهم در قالب شرکت تعاونی با حدود ۷۰۰ نفر عضو در این ۵۸ هکتار زمین باغ در تولید گل محمدی مشارکت دارند و هر یک از اعضا سود سالیانه از برداشت محصول را دریافت می‌کنند.
به گفته وی، سرمایه گذاری و آورده اولیه اعضا ۸۰ میلیارد ریال در سال ۹۰ بوده برای کاشت نهال گل بوده است که تا سال ۹۳ تمام سطح ۵۳ هکتار زیر سطح کاشت گل رفته است و ۵ هکتار زمین برای ساخت استخر ذخیره به عنوان منبع آبیاری این مجموعه در گرفته شده است.
تولید سالانه ۱۲۰ تن گل در باغ ۹۰۰ جریبی گل محمدی قمصر
معظمی، بهره برداری از باغ ۹۰۰ جریبی گل محمدی قمصر را در سال ۹۴ که زمین آن نیز از طرف امور اراضی جهاد کشاورزی به شرکت تعاونی واگذارشد یادآورشد و گفت: حدود سه تُن گل و سالانه حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ تُن گل محمدی در هر هکتار از این باغ تولید میشود.
وی با اشاره به تولید یک کیلو گلاب از هر یک کیلو گل محمدی افزود: تعدادی از اعضای تعاونی از گلکاران و گلابگیران سنتی و صنعتی هستند که گلاب را از گل تولیدی باغ در کارخانه‌ها یا کارگاه‌های خود یا اطراف قمصراستحصال می‌کنند.
به گفته وی، سیستم آبیاری این باغ نیز مکانیزه (تحت فشار) و به شیوه آبیاری قطره‌ای است که در طول سال هر هکتار ۴ هزار متر مکعب آب را از محل استخر ذخیره آب برداشت می‌کند.
معظمی، با تاکید بر اینکه آب استخر در زمستان از محل قنوات قمصر با حدود ۲۰ کیلومتر لوله گذاری تا محل باغ تامین میشود گفت: استخر باغ حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار مترمکعب آب را ذخیره می‌کند.
اشتغالزایی بیش از هزار نفری باغ ۹۰۰ جریبی قمصر بصورت مستقیم و غیر مستقیم
وی، با تاکید بر اینکه ۱۵ تا ۲۰ کارگر روزانه کار آبیاری، شخم زدن، هرس کردن و سایر امور را در باغ ۹۰۰ جریبی گل محمدی قمصر انجام می‌دهند گفت: در ایام گلچینی در مدت یکماه حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ نفر بصورت مستقیم و روزانه مشغول به کار می‌شوند و هر نفر حدود ۳۰ تا ۵۰ کیلوگرم گل برداشت می‌کند.
به گفته وی، اشتغال غیر مستقیم این باغ نیز در انتقال گل، تولید گلاب و عرقیات توزیع آن به سراسر کشور حدود هزار نفر است.
تعیین قیمت گل با تورم قابل مقایسه نیست
این گلکار صنعتی در پاسخ به این سوال که دغدغه و مشکل گلکاران چیست، گفت: در حال حاضر قیمت گل با نرخ تورم قابل مقایسه نیست و آنگونه که همه کالا‌ها و اجناس گران شده است چند سالی است قیمت گل در کل سطح کشور ثابت مانده و افزایش نرخ نداشته است.
معظمی، گل محمدی را گیاه کم توقع و کم آبی عنوان کرد و گفت: اما از نظر سموم در دفع آفات باید سموم شیمیایی و کود‌های گیاهی زیادی برای جلوگیری از رسیدن آفات به آن استفاده کرد.
وی، با اشاره به اینکه باغ ۹۰۰ جریبی گل محمدی قمصر در کنار اتوبان و جاده قمصر کیلومتر ۱۰ واقع شده است و هر سال میزبان گردشگران و توریست‌های خارجی در فصل گلچینی و ایام گلابگیری است گفت: این باغ بهترین نمونه تولید گل را در استان دارد و تاکنون توانسته است رتبه اول تولید و برداشت گل را از طریق این مجموعه واحد و متمرکز که در یکجا تجمیع شده است کسب کند.
به گفته وی، هیات مدیره این شرکت تعاونی تاکنون موفق عمل کرده است و افزون بر پرداخت سود سهام گلکاران به صورت سالیانه هیچ گونه بدهی حتی در بازپرداخت تسهیلات ندارد.
معظمی میزان سطح زیر کشت گل محمدی در شهر قمصر را ۳۵۰ هکتار عنوان کرد و گفت: سطح زیر کشت گل محمدی در کل شهرستان ۲۴۰۰ هکتار است.
علی اکبر مرتضایی قهرودی، فرماندار کاشان نیز در پایان، این گفتگو گفت:افزون بر ۴۲۰ هزار نفر گردشگر در اردیبهشت امسال از آیین گل چینی و گلابگیری و مجموعه بنا‌های تاریخی شهرستان کاشان دیدن کردند که ۱۰ درصد از این بازدیدکنندگان از گردشگران خارجی بودند.
وی تصریح کرد: ۲۸ هزار و ۵۲۸ نفر از این تعداد در هتلها، مهمانپذیر‌ها و خانه مسافر اقامت داشته اند.
به گفته وی، سطح زیر کشت گل محمدی در کاشان ۲ هزار و ۵۰۰ هکتار است که حدود ۹ هزار تن گل محمدی از آن‌ها برداشت میشود.
فرماندار کاشان، وجود یک هزار و ۶۰۰ کارگاه سنتی، ۲۸ واحد صنعتی و۱۲ واحد نیمه صنعتی فعال در حوزه گلابگیری شهرستان کاشان را یادآور شد و گفت: با بکارگیری ۸۰ هزار نیرو در مجموع ۱۵ هزار تن گلاب تولید میشود.
مرتضایی قهرودی، تمرکز بر صنعت گردشگری را با توجه به پتانسیل تاریخی و طبیعی کاشان در فصل گلچینی و گلابگیری سیاست کاشان در رونق و شکوفایی اقتصادی این شهرستان دانست و گفت: بر اساس برگزاری جلسات با عوامل، مدیران و مسئولان ذی ربط حوزه گردشگری بویژه صاحب نظران و مدیران با تجربه در این صنعت و هماهنگی و تعامل با مسئولان استانی تلاش میشود تا ظرفیت گردشگری کاشان علاوه بر داخل در خارج از کشور نیز در راستای توسعه و آبادنی این شهرستان هر چه بهتر و بیشترمعرفی و شناسایی شود.
افق آینده صنعت گردشگری منطقه فرهنگی کاشان با توجه به وجود آثار متنوع تاریخی، سفره خانه ها، اقامتگاه‌های بومگردی، صنایع دستی، هنر‌های سنتی و جاذبه‌های طبیعی بسیار درخشان است . معرفی منطقه فرهنگی کاشان با ساخت و تدوین فیلم‌های کوتاه از جاذبه‌های گردشگری منطقه حتی در خارج کشور و نمایش آن از طریق رایزنان فرهنگی در سفارتخانه‌های خارج از کشور تدبیر شده است.
گزارش از حرمت سادات متولی
انتهای پیام/م
نظر شما