خبرگزاري آريا - کبد چرب، يکي از معضلات امروز جوامع مختلف است که به دنبال استفاده نادرست از مواد غذايي و برخورداري از سبک‌هاي زندگي نامتعادل به وجود مي‌آيد. محققين کشور، براي دست‌يابي به روش و سبک صحيح زندگي که به کاهش اين معضل مي‌انجامد، پژوهشي را به انجام رسانده‌اند.
به گزارش خبرگزاري آريا از ايسنا، کبد چرب غيرالکلي يا (NAFLD: Non Alcoholic Fatty Disease) اولين بار در سال 1980 توسط دانشمندي به نام لودويگ و همکارانش شناسايي شد. کبد چرب غيرالکلي به تجمع چربي در سلول‌هاي کبدي گفته مي‌شود که با مقاومت انسولين در ارتباط است. به عبارتي زماني که حجم و توده ذخيره‌شده در کبد بيش از 5 درصد باشد بيمار به کبد چرب مبتلا مي‌شود.
دامنه عوارض کبد چرب غيرالکلي بسيار وسيع است و ساير ارگان‌هاي حياتي بدن را نيز تحت تأثير قرار مي‌دهد. افزايش ريسک ابتلاء به سرطان کبد، بيماري‌هاي قلبي و عروقي، ديابت نوع 2، بيماري‌هاي مزمن کليوي و سرطان روده بزرگ از مهم‌ترين عوارض کبد چرب غيرالکلي به شمار مي‌روند.
به گفته متخصصان، سبک زندگي افراد در احتمال مبتلا شدن به بيماري کبد چرب غيرالکلي بسيار مؤثر است. سبک زندگي طبق تعريف سازمان جهاني بهداشت ترکيبي از الگوهاي رفتاري و عادات فردي در سراسر زندگي شامل تغذيه، ورزش، مصرف سيگار، خواب و استراحت است که در پي فرايند اجتماعي شدن به‌وجود آمده است. درواقع از گذشته‌هاي دور آن زمان که بقراط در رساله خويش پيرامون رموز موفقيت طبيب، نکات جالبي در مورد توجه به سبک زندگي مردم ازجمله تحرک بدني و غذاي خوب و آب سالم را اعلام کرد تا ساليان بعد که پزشکان، متوجه رابطه بيماري‌هاي عفوني با سبک زندگي شدند و همچنين زمان حال که رابطه بين سبک زندگي و بيماري‌هاي غير واگير و مزمن تحت بررسي و تأييد قرار گرفته است، همه نشان از اهميت سبک زندگي در سلامتي دارند.
در اين خصوص، پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکي تهران، در مطالعه‌اي مروري، رابطه بين سبک زندگي و ابتلاء به کبد چرب غيرالکلي را مورد بررسي علمي قرار داده‌اند.
در اين مطالعه مروري، متون مرتبط با موضوع از طريق جستجوي منابع کتابخانه‌اي و اينترنتي در پايگاه‌هاي اطلاعاتي proquest و pubmed از سال 2008 تا 2018 انجام شد. جهت جست‌وجوي منابع فارسي نيز از پايگاه‌هاي SID و Magiran از سال 1378 تا 1397 استفاده شد.
بنا بر نتايج به‌دست‌آمده از اين مطالعه، مهم‌ترين و تنها راه درمان شناخته‌شده براي بيماري کبد چرب غيرالکلي، به کار بستن استراتژي کاهش وزن، استفاده از رژيم غذايي پر فيبر، آنتي‌اکسيدان‌ها، محصولات پروبيوتيکي، ماهي، کاهش مصرف در فرآورده‌هاي گوشت قرمز و عدم استفاده از مواد غني‌شده از فروکتوز و چربي در کنار فعاليت بدني است.
به بيان شهرزاد پاشايي‌پور، استاديار گروه پرستاري سلامت جامعه دانشکده پرستاري و مامايي دانشگاه علوم پزشکي تهران و همکارش: «در اين خصوص بايد گفت که قند ميوه يا همان فروکتوز، مي‌تواند با تسريع فرايند ليپوژنز يا چربي‌زايي در کبد و افزايش تري‌گليسريد، LDL و کلسترول خون باعث افزايش وزن و تجمع چربي در ماهيچه‌ها شود و درنتيجه منجر به کبد چرب بشود».
اين محققان مي‌گويند: «اين مطالعه از آن جهت حائز اهميت است که به بررسي رفتارهاي تغذيه‌اي، فعاليت بدني و کشيدن سيگار به‌عنوان عوامل خطر بيماري کبد چرب که عمدتاً از طريق مداخلات آموزشي قابل‌تغيير است مي‌پردازد و به‌طورکلي تعيين عوامل خطر قابل‌تغيير براي پيشگيري و درمان کبد چرب در کاهش ميزان بروز اين بيماري حائز اهميت است. در اين زمينه ترکيبي از استراتژي‌هاي آموزشي، رفتاري و انگيزشي براي تغيير سبک زندگي بيماران ضروري است که اين امر همکاري تيمي از متخصصان روانشناسي، تغذيه و ورزشي را مي‌طلبد».
پاشايي‌پور و همکارش با ذکر نکاتي براي بهتر شدن نتايج چنين مطالعاتي اعتقاد دارند در مطالعاتي که در آينده در اين خصوص انجام مي‌شود مي‌توان با در نظر گرفتن تفکيک سني و همچنين استفاده از مداخلات آزمايشي براي ارزيابي روابط علت و معلولي، کيفيت نتايج حاصله را بهبود داد.
از پژوهش فوق‌، مقاله‌اي علمي پژوهشي به رشته تحرير درآمده که مجله «پژوهش پرستاري ايران» آن را چاپ کرده است. اين مجله علمي پژوهشي، توسط انجمن علمي پرستاري ايران منتشر مي‌شود.