گروه‌خانواده؛ عطیه‌همتی: «دغدغه‌ها و اهداف امروز جامعه زنان چیست؟» سوال پیچیده‌ای که همه فعالان حقوق زنان و همه رسانه‌ها برای آن تلاش می‌کنند و هر کدام جواب‌های متفاوت و حتی در بسیاری از موارد مخالف یکدیگر به آن می‌دهند و گهگاه شاهدیم سبب به وجود آوردن جنش‌ها و یا حرکت‌های زنانه‌ای می‌شود که ممکن است برخلاف انرژی که از آن‌ها می‌گیرد تاثیری در روند زندگی و بهبود وضعیت جسمی و روانی زن‌ها نداشته باشد و بالعکس آنها را به سمت و سویی خلاف آنچه که به آن نیاز دارند بکشانند.

دکتر نرگس توکلی متخصص زنان و زایمان پزشک جوانی است که در راستای امنیت روانی و اجتماعی و آگاهی زنان باردار و بالا بردن سطح اطلاعات عمومی اجتماعی در این حوزه فعالیت می‌کند. کلاس‌های رایگان برگزار می‌کند، گروه‌های مجازی آموزشی دارد و حتی برای زنان باردار پیکسل‌هایی طراحی کرده تا علاوه بر فرهنگ‌سازی، فضای امن‌تری برای زنان باردار بسازد و روزهای زیادی با دختر کوچکش «مهرو» پشت میز طبابت می‌نشیند. با این دکتر جوان گفتگو کردیم تا با خودش و دغدغه‌هایش بیشتر آشنا شویم.

«نرگس توکلی» متولد ۵ فروردین ۱۳۶۰ در محله میدان آزادی تهران است. دوران مدرسه‌اش در رشته ریاضی درس می‌خواند و به سالهای آخر که رسید به خاطر پدرش تصمیم گرفت کنکور تجربی بدهد. مهارتش در درس ریاضی و فیزیک باعث شد در دانشگاه علوم پزشکی ایران رشته پزشکی قبول شود و خودش را برای پوشیدن روپوش سفید دکتری آماده کند. می‌گوید انتخاب رشته زنان برای گرفتن تخصص کار سختی‌ست و هرکسی حاضر نیست این رشته را انتخاب کند. اما او محکم این رشته را انتخاب می‌کند و وارد دوره تخصصی در دانشگاه بهشتی می‌شود و بعد از آن برای دوره تکمیلی فوق تخصصی چند سال در آلمان درس می‌خواند. از همان دوران دغدغه‌های زنانه‌اش رنگ پزشکی به خودش می‌گیرد. در اردوهای جهادی مناطق محروم شرکت می‌کند. بروشورهای آموزشی درست می‌کند. کلاس‌های رایگان برگزار می‌کند و از هر طریقی تلاش می‌کند سطح آگاهی و فرهنگ زنان را در حوزه خودش بالا ببرد. 

خانم‌های متخصص زنان، باید حداقل یک بار بچه‌دار شده باشند

همه هدایاهای داخل اتاق دکتر نرگس توکلی هدیه مادرانی است که خواسته‌اند به نحوی از دکتر توکلی تشکر کنند. از سازه‌های دستی، قاب عکس‌ها، تابلوها تا نهج البلاغه و قرآن روی میز همه‌اش هدیه‌ است. خانم دکتر می‌گوید:« همین چیزهاست که آدم را در ایران نگه می‌دارد. چیزی که هیچ جای دیگری وجود ندارد. هیچ جا نمی‌بینید پدربزرگ نوزادی که به دنیایش آوردی برای دکتر نوه‌اش یک چیز دستی درست کند. همه این‌ها فقط در ایران وجود دارد.» بیشتر که چشم می‌چرخانی می‌بینی یک مطب دیگر هم داخل اتاق هست که برای پدر «مهرو» است و می‌فهمیم که آقای دکتر و خانم دکتر زن و شوهر پزشکی هستند که یک مطب دارند و در کنار همسر بودن، باهم همکار و همسایه هم هستند. خانم دکتر می‌گوید:«دکتر بودن، کنار مادری سخت است. اما اگر همسر، همراهی کند شدنی است. می‌شود کنار هم داشت‌شان. اما اگر همسرت همراهی نکند، امکان ندارد. حالا خیالم راحت است هم می‌توانم طبابت کنم هم همیشه دخترم همراهم هست و هر دو کنار هم آرامش داریم.»

چند جای بحث خانم دکتر تاکید می‌کند که به نظر من باید همه دکترهای زنان حداقل یکبار مادر شدن را تجربه کنند تا با همه وجود عظمت لحظه تولد و نوزادی که به وجود می‌آید و به دنیا می‌آورند را درک کنند. بفهمند مادری که با اوضاع جسمی نامساعد، می‌رود بالای سر نوزادش که زردی دارد تا به او شیر بدهد وقتی می‌گوید تهوع دارم یعنی چه؟ دکتری که مادر شده بهتر می‌تواند مادر را در پروسه بارداری و زایمان همراهی کند.»

کسانی که از مادری فقط گرفتاری‌هایش را می‌بینند به بلوغ فکری نرسیده‌اند

چند وقتی‌ست یکی از شبکه‌های ماهواره‌ای با موضوعات مختلف و با هدف تقدس‌زدایی از مقام مادر درباره سختی‌ها و به‌هم‌ریختگی‌های زندگی مادران حرف می‌زند و از مادران می‌خواهد که عکس‌هایشان را از به‌هم‌ریختگی‌ها و افسردگی‌هایشان بعد از زایمان منتشر کنند و در این باره مطلب بنویسند. در باره این نوع رفتارها و کسانی که مادری را صرفا یک انتخاب زنانه برای سبک زندگی می‌دانند و معتقدند مادری، قداستی برای زنان ندارد و جملاتی مانند «بهشت زیر پای مادران است» را کلیشه و نادرست می‌دانند از دکتر توکلی سوال کردیم:«بدسلیقگی‌ست اگر از مادری فقط قسمت‌های سختش را بگوییم و درباره لحظات شیرینش حرف نزنیم. من خودم شامل همان چیزهایی هستم که با آنها خانم‌ها را برای مادر شدن می‌ترسانند. قبل از بارداری ۵۸ کیلو بودم اما وقتی به اتاق زایمان رفتم ۹۴ کیلو شده بودم. اما این دلیل نمی‌شود مادری را فقط اینطوری ببینیم. بعد از زایمان و با کمی احتیاط و رعایت رژیم غذایی سالم، همه چیز به جای خودش بر می‌‌گردد. باشد اصلا بیایید بگوییم مادری مقدس نیست. اما من می‌خواهم یک نکته‌ای را بگویم، آیا مادری و مادر شدن ارج دارد یا ندارد؟ شخصیتی که خیر می‌آفریند و همه فضایلی که می‌شناسیم مثل محبت، تعهد، عشق را در بالاترین سطح دارد. آیا ما این آدم را ارج می‌نهیم یا نه؟ یک مادر تمام این فضایل را دارد. حالا شما هر اسمی می‌خواهید رویش بگذارید. آدمی که زندگی اجتماعی و عشق و ایثار را تجربه کرده‌است، وقتی مادر می‌شود، انتهای عشق و ایثار را در مادری می‌بیند و می‌چشد. البته زن‌ها باید به این  بلوغ رسیده باشند که از گود گرفتاری‌های مادرانه بیرون بیایند و خودشان را ببینند که همه این‌ ویژگی‌های مثبت اخلاقی را دارند. اما وقتی به این بلوغ نرسیده‌ای، از مادری فقط گرفتاری‌هایش را می‌بینی و هیچ لذتی نمی‌بری.کسانی که فضایل مادری را نمی‌بینند یا برایشان فضایلی مانند عشق و ایثار اهمیتی ندارد به بلوغ فکری نرسیده‌اند.»

اگر مادر نشوید بزرگترین لذت دنیوی را نمی‌چشید

دکتر توکلی می‌گوید زوج‌های زیادی به او مراجعه می‌کنند و از بچه دار شدن واهمه دارند و دعوت موجودی دیگر به این دنیا را باتوجه به وضع معیشتی‌شان درست نمی‌دانند. اما خانم دکتر به همه آنها جواب جالبی می‌دهد: «بعضی از خانم‌ها وقتی به من مراجعه می‌کنند می‌گویند:«خانم دکتر ما اصلا نمی‌دانیم بچه دار شویم یا نه با این وضع اقتصادی و گرانی چطور بچه دار شویم؟» جواب من به آنها یک چیز است. بعضی از انتخاب‌ها و اتفاقات برگشت ناپذیر است. اندامی که بعد از زایمان بزرگ می‌شود و بهم می‌ریزد با ورزش کردن و رژیم و اراده بر می‌گردد. اما اگر دست دست کنیم و سن‌مان بالا برود دیگر نمی‌توانیم انتخاب کنیم که بچه دار بشویم یا نه. در زندگی باید حواس‌مان باشد که انتخاب‌های برگشت ناپذیر نداشته باشیم. متاسفانه این روزها از مادری فقط به هم ریختگی خانه و اندام را می‌گویند. باشد من آن را تکذیب نمی‌کنم اما کنار همه آن سختی‌ها از شیرینی‌هایش هم بگویید. بزرگترین عشق زمینی که یک زن می‌تواند در دنیا تجربه کند «عشق مادر به فرزند» است و اگر کسی هم فقط اهل چشیدن لذت‌های دنیوی باشد و نخواهد مادر شود، قطعا یک لذت بزرگ را از دست داده‌ است. من خودم بعد از مادر شدنم، کلی مسوولیتم نسبت به نوزادهایی که به دنیا می‌آورم تغییر کرد و بیشتر شد.»

از زنان باردار باید حمایت کنیم

امنیت روانی و اولویت دادن به زنان باردار یکی از دغدغه‌های دکتر توکلی ست که برایش برنامه دارد و در قدم اول برایش یک پیکسل طراحی کرده‌ است. یک پیکسل بنفش که مادران می‌توانند از آن استفاده کنند و غیرمستقیم باردار بودن‌شان را بدون اینکه حرفی درباره آن بزنند نشان دهند. «اولویت در مسائل زنان در چه موضوعاتی ست؟» سوالی که یک پزشک زنان که همیشه تلاش کرده در کنار پزشکی، فعالیت‌های اجتماعی هم داشته باشد اینطور جواب می‌دهد: «متاسفانه دغدغه‌های زنان را به مسائل ناچیزی تقلیل داده‌اند. در صورتی که باید ببینیم واقعا این موضوعاتی که به عنوان حقوق زنان آن‌ها را مطرح می‌کنند چقدر مهم است؟ آن روسری که این روزها سر خانم‌هاست با نبودش چه چیزی را به دست می‌آورند؟ در صورتیکه همه جای دنیا زنان باردار از احترام و مزایای ویژه‌ای برخوردارند. ما در ایران به خصوص درباره محجبه‌ها با توجه به پوشش اسلامی که داریم و با توجه به اینکه خانم‌ها اندام‌شان را در زمان بارداری می‌پوشانند، شاید کسی متوجه بارداری‌شان نشود ولی آنها نیاز به حمایت و مراقبت بیشتری در جامعه دارند. متاسفانه در جامعه هم آگاهی خوبی هم نسبت به زنان باردار وجود ندارد. میان بیمارانم داشته‌ام خانم بارداری را که در صف دستشویی ایستاده و دیگران به او اجازه نداده‌اند که زودتر و بدون صف به دستشویی برود و متاسفانه اتفاق بدی برایش رخ داده و نتوانسته خودش را کنترل کند. برای همین ما یک پیکسل‌هایی طراحی کردیم و دوست داریم برایش تبلیغات کنیم و حتی طرح‌های آزمایشی بگذاریم و ببینم واکنش افراد نسبت به این پیکسل چیست؟ می‌خواهیم بدانیم مردم وقتی متوجه می‌شوند خانمی باردار است چه کار می‌کنند؟ قطعا وقتی این آگاهی به وجود بیاید فضای امن‌تر و سالم‌تری برای مادران خواهیم داشت.»

زنان هنگام بارداری و شیردهی به خدا نزدیک‌ترند

به خانم دکتر می‌گویم تبلیغات در دنیای بیرون دارد به شکلی جلو می‌رود که زنان و خانواده‌ها را به نیاوردن بچه و یک زندگی بی‌دردسرتر تشویق می‌کند. چطور می‌شود روبروی این جهان ایستاد و خانواده‌ها را تشویق به فرزندآوری کرد:«مادران زیادی را می‌شناسم که قبل از بارداری اصلا میلی به بچه دار شدن نداشتن و یا حتی زمان بارداری خط و نشان می‌کشیدند که من به بچه‌ام شیر نمی‌دهم اما بعد نگاه‌شان به مقوله مادری تغییر می‌کرد. وقتی شما باردار می‌شوید، موجودی که درون شماست و ابتدا یک سلول است ارتباط مستقیمی با خدا دارد و هر لحظه در حال دستور گرفتن مستقیم است و او خودش شما را مستقیم به خدا وصل می‌کند. اول دستور می‌گیرد که قلبش تشکیل شود. کم کم دستور می‌گیرد دست و پا در می‌آورد، بعد شکل آدمیزاد به خود می‌گیرد و من همیشه به مادران این احوالات را می‌گویم. مثلا می‌گویم این هفته که بروی خدا دستور می‌دهد که کلیه‌های فرزندت شکل بگیرد. این هفته به دستور خدا ریه‌اش شکل می‌گیرد. این ارتباط همینطور ادامه دارد و بعد از زایمان به دستور خدا شیر در سینه مادران می‌جوشد. شما تا زمانی که به فرزندتان شیر می‌دهید مستقیم با خداوند ارتباط دارید. وقتی شیردهی تمام شد خودتان احساس می‌کنید این ارتباط کمرنگ شد و می‌رود تا بارداری بعدی. حس عجیبی‌ست که واقعا حیف است زنان در زندگی تجربه نکنند. برای همین ارتباط است که همه از  زنان باردار و شیرده می‌خواهند برایشان دعا کنند.»

خانم دکتر در انتها می‌گوید:«هنوز هم لحظه تولد یک نوزاد برایم عجیب است و بغض می‌کنم. همیشه می‌گویم نمی‌شود تولدی را دید و به خدا ایمان نداشت. امکان ندارد. زمان تولد برای دختر خانم‌ها سوره کوثر می‌خوانم. اما برای آقا پسرها سلام به امام حسین در زیارت عاشورا را می‌گویم. حس می‌کنم بهتر است اولین سلامی که در دنیا می‌دهند به حضرت اباعبدالله باشد.»

انتهای پیام/