سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) چهارشنبه هفته گذشته گزارشی از میزان تولید نفت خام اعضا طی ماه ژانویه منتشر کرد که از پایبندی این سازمان به توافق کاهش تولید خبر می‌داد. این سازمان متعهد شده است که 800 هزار بشکه در روز از میزان تولید و عرضه نفت خام خود طی 6 ماه نخست سال 2019 بکاهد. در این گزارش آمده است که مجموع تولید اوپک در ماه ژانویه 797 هزار بشکه کمتر از ماه دسامبر 2018 بوده است. البته 115هزار بشکه از این کاهش تولید سهم 3 کشور معاف از توافق یعنی ایران، ونزوئلا و لیبی بوده که ایران با 4 هزار بشکه در روز کمترین کاهش را داشته است. تحریم‌های امریکا علیه صادرات نفت ونزوئلا و ایران باعث کمبود نفت خام سنگین شده است. اما در همین حال جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا به کشورها و شرکت‌ها نسبت به خرید نفت خام از ونزوئلا هشدار داده و گفته است: «کشورها و ملت‌هایی که از سرقت منابع ونزوئلا توسط مادورو حمایت می‌کنند فراموش نخواهند شد.»
بر اساس گزارش اوپک تولیدکنندگان غیر عضودر این سازمان نیز که در توافق کاهش تولید شرکت کرده‌اند، طی ماه ژانویه کاهش تولید داشته‌اند. این کشورها قرار است که 400 هزار بشکه از تولید نفت خام خود در 6 ماه نخست سال‌جاری کم کنند و بر اساس گزارش‌ها تاکنون روسیه با نزدیک به 90 هزار بشکه کاهش عرضه پایبندی به توافق را به نمایش گذاشته است.
بر اساس این کاهش‌های اجباری و اختیاری عرضه در بازار روز جمعه قیمت هر بشکه نفت خام برنت به 65 دلار و 10 سنت و هر بشکه نفت خام وست تگزاس اینترمدیت «WTI» به 54 دلار و 70 سنت در زمان تنظیم این گزارش رسید. بدین ترتیب افزایش بهای نفت در سال‌جاری حدود 20 درصد بوده است. برخی از تحلیلگران بر این باورند که در غیاب نفت خام اوپک پلاس در بازار و با بالا ماندن قیمت نفت، بزودی صادرات نفت خام غیرمتعارف ایالات متحده امریکا به 12 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
تولید وعرضه رقیب غیر اوپک
اوپک در جلوگیری از تکرار یک دوره دیگر رکود در بازار نفت تا حدودی موفق عمل کرد، اما بانک امریکا مریل لینچ معتقد است که در میان مدت این گروه صادرکننده نفت با ریسک‌های جدی‌تر مواجه خواهد شد. زیرا اوپک اگرچه نفت ارزانتری دارد اما بسیاری از اعضای اوپک قربانی تحریم‌ها، سرمایه‌گذاری اندک و سایر ریسک‌های ژئوپلیتیکی هستند. از این‌رو بانک امریکا مریل لینچ پیش‌بینی کرده است تولید اوپک از ۳۱.۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ به ۲۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۴ می‌رسد. همچنین برآورد کرده که ۴میلیون بشکه در روز ظرفیت جدید اوپک تا سال ۲۰۲۴ خواهد بود و تقریباً نیمی از این ظرفیت فنی است. یعنی توسعه آن معلوم نیست و ممکن است اصلاً اتفاق نیفتد. اما در همین حال تولید نفت امریکا در نیم دهه گذشته افزایش یافته و رشد آن همچنان ادامه دارد. بنابراین جایگاه اوپک به اعتقاد این بانک در حال تضعیف است.
یادداشت
شگفتی بازار در مقابل عوامل تقویت کننده
نرسی قربان
کارشناس بین‌الملل انرژی
بازار جهانی نفت خام سال 2019 را با ناامیدی آغاز کرد و اغلب پیش‌بینی‌ها از کاهش قیمت نفت خام در این سال خبر می‌داد. اما با کلید خوردن اجرای توافق کاهش 1.2 میلیون بشکه‌ای تولید نفت خام اوپک پلاس و همین‌طور شکل‌گیری بحران‌های جدید نظیر تحریم امریکا علیه ونزوئلا دیدگاه‌ها نسبت به قیمت نفت خام در سال‌جاری میلادی تغییر کرد. به این ترتیب است که قیمت نفت خام از 53 دلار در ابتدای سال 2019 به 65 دلار کنونی افزایش یافته است. البته پیش‌بینی روند قیمت‌ها در هفته‌ها و ماه‌های آتی ممکن نیست اما هر دلار افزایش قیمت نفت خام برای تمام تولیدکنندگان از جمله ایران خوشایند خواهد بود.
نظر شما