صاحب‌خبر - استفاده بی رویه از منابع آب و تغییرات اقلیمی، کشور رادر تنش آبی قرار داده است و لازمه سازگاری با این مشکل اصلاح الگوی کشت در کشورمان است. در حال حاضر بیش از 90 درصد مصرف آب در بخش کشاورزی صورت می گیرد و این در شرایطی است که میزان هدررفت آب در این بخش بسیاری بالاست. کشت هندوانه که از جمله صیفی‌جاتی است که برای پرورش آن آب زیادی لازم است یکی از نمونه این بی تدبیری هاست. بر اساس آمار گمرک از تجارت خارجی ایران، تا پایان تیرماه سال جاری، ۵۳۶ هزار و ۵۴۹ تن هندوانه از ایران به کشورهای دیگر صادر شده است که ارزش آن به حدود ۹۸ میلیون و ۹۷۲ هزار دلار می‌رسد. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته میزان صادرات هندوانه ۴۰۰ هزار و ۶۰ تن بوده است که ارزشی برابر ۷۷ میلیون و ۵۸۴ هزار دلار داشته است. به این ترتیب مقایسه این آمار نشان می‌دهد که صادرات هندوانه در چهار ماه نخست سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۴ درصد افزایش یافته که ارزآوری آن نیز با رشد ۲۷ درصدی همراه بوده است. کارشناسان می‌گویند تولید یک هندوانه به ۵۰۰ لیتر آب نیاز دارد و در واقع سالی یک سد کرج هندوانه صادر می‌کنیم! کارشناسان حوزه کشاورزی تاکید می کنند که اجرای الگوی کشت محصولات کشاورزی به ویژه در شرایط کنونی که کشور با چالش آب مواجه است، بسیار ضروری است. ضمن اینکه هر سال شاهد نوسانات شدیدی در بازار برخی از محصولات کشاورزی از جمله سیب زمینی، گوجه فرنگی، هویج و ... هستیم که به دلیل عدم رعایت الگوی کشت گاهی تولید آنها کم می شود و گاهی حجم تولید آنقدر بالا می رود که کشاورزان و مسئولان نمی دانند باید با مازاد آن چه کنند. آنها معتقدند طراحی الگوی کشت محصولات کشاورزی، متناسب با نیازهای کشور و شرایط اقلیمی و اقتضائات جغرافیایی و با مدنظر قراردادن چالش کم آبی، پیاده سازی آن قطعا در افزایش بهره‌وری منابع پایه ازجمله خاک و آب مؤثر خواهد بود و در ساماندهی شرایط بازار محصولات کشاورزی نیز نقش چشمگیری خواهد داشت. فرزاد نیک پندار، کارشناس حوزه کشاورزی در‌این‌باره با اشاره به لزوم جامع نگری در طراحی الگوی کشت به مهر گفت: «در حال حاضر متاسفانه الگوی کلی توسعه کشاورزی کشورمان معیوب است؛ چراکه توسعه کشاورزی هیچ تناسبی با ظرفیت‌های طبیعی کشور ازجمله منابع آبی ندارد. درواقع نوع منابع آبی کشور در فرایند توسعه کشاورزی دیده نشده است. کشور ایران دارای منابع عظیم آبی است که در صورت مدیریت صحیح می تواند تامین‌کننده غذای جمعیتی فراتر از جمعیت فعلی کشور باشد مشروط بر آنکه شناخت و مدیریت این منابع به‌درستی صورت گیرد. اما متاسفانه تابه‌حال این‌گونه نبوده چراکه باوجوداینکه عمده منابع آبی کشور از نوع آب­های تجدید ناپذیر است ولی توسعه کشاورزی بیشتر بر آب های تجدید پذیر استوار بوده، بنابراین ضروری است در طراحی الگوی جدید این مسئله مدنظر قرار گیرد.» این کارشناس حوزه کشاورزی افزود: «حدود ۷۰ درصد از منابع آبی کشور به‌صورت تجدید ناپذیر است که در حال حاضر هیچ بهره برداری از آن صورت نمی گیرد و این میزان آب که حدوداً معادل ۳۰۰ میلیارد مترمکعب است، سالانه از طریق تبخیر از دسترس خارج می شود درحالی‌که با توسعه کشت دیم علاوه بر اینکه می ­توان این منابع آبی را در راستای تولید غذا به خدمت گرفت بلکه پوشش گیاهی خود عاملی برای افزایش نفوذ آب باران به خاک خواهد شد و ذخایر آب های تجدید پذیر نیز افزایش خواهد یافت.» کارشناسان با اشاره به لزوم اصلاح الگوی کشت، کم آبی را مهمترین مشکل زیست محیطی کشور عنوان و تاکید می کنند ضروری است تا در این شرایط از هدررفت آب در بخش کشاورزی جلوگیری شود.∎​