یک متخصص طب اورژانس در گفتوگو با «ایران»:
گرمازدگی میتواند جان شما را به بازی بگیرد
صاحبخبر - پرستو رفیعی روزنامه نگار با فرا رسیدن فصل تابستان و گرم شدن هوا، برخی از بیماریها شیوع بیشتری مییابند. انواع بیماریهای پوستی، آفتاب سوختگی و گرمازدگی نمونههایی از مشکلاتی هستند که در فصل گرما سلامتی ما را تهدید میکنند. در میان این مشکلات، اختلال گرمازدگی با خطرات بیشتری همراه است، به طوری که آمارها نشان میدهد این مشکل میتواند در 20 درصد افراد جوان و سالم و در 70درصد افراد سالمند و مسن منجر به مرگ شود. دکتر حجت درخشان فر در توضیح گرمازدگی به «ایران» میگوید: سیستم تنظیم درجه حرارت بدن با حفظ تعادل در تولید و دفع گرما، دمای بدن را ثابت نگه میدارد. حال اگر به هر دلیلی میزان تولید گرما بیش از دفع آن باشد گرمازدگی نمایان میشود. این متخصص طب اورژانس میافزاید: گرمازدگی به علل مختلفی ایجاد میشود که از میان آنها میتوان به افزایش تولید گرما اشاره کرد. فعالیت و ورزش، مصرف برخی از داروها مانند آمفتامین و همچنین برخی از بیماریها مانند پرکاری تیروئید، تولید گرما را افزایش میدهند. کاهش دفع گرما نیز دلیل دیگری برای ابتلا به گرمازدگی به حساب میآید. به گفته دکتر درخشان فر، نقص در تطابق محیطی، بیماریهای قلبی -عروقی، کمبود پتاسیم، مصرف برخی داروها مانند فنوباربیتال، ایندرال و بیماریهای پوستی وسیع در سنین بالا نیز باعث کاهش دفع گرما و گرمازدگی میشود. این متخصص طب اورژانس با اشاره به دستهبندی گرمازدگی خاطرنشان میکند: گرمازدگی به دو نوع فعالیتی و غیرفعالیتی تقسیم میشود که اختلاف کمی با هم دارند. طی یک فعالیت فیزیکی با توجه به شدت آن میزان گرمای تولید شده توسط بدن 300 تا 900 کیلو کالری در ساعت خواهد بود، اما حداکثر قدرت دفع حرارتی بدن در بهترین شرایط حدود 500 تا 600 کیلوکالری در ساعت محاسبه شده است. لذا اگر بهدنبال انجام فعالیتها و ورزشهای سنگین در آب و هوای گرم و مرطوب، کمبود آب بدن جبران نشود و دمای بدن از حد طبیعی افزایش یابد گرمازدگی فعالیتی اتفاق میافتد. عرق کردن زیاد و حتی بسیار شدید در این نوع از گرمازدگی به چشم میخورد. وی میافزاید: اما در نوع غیرفعالیتی برخلاف فرم اول یکی از نشانههای بالینی، نداشتن تعریق است. این نوع از گرمازدگی بیشتر بهدلیل اختلال در سیستم عصبی مرکزی، افزایش درجه حرارت بدن و اختلالات بیوشیمی روی میدهد.البته سالمندان، بیماران قلبی وعروقی، مبتلایان به برخی بیماریهای مزمن مانند دیابت و افراد چاق بیش از سایرین در معرض ابتلا به گرمازدگی غیرفعالیتی هستند. نشانههای گرمازدگی کدامند؟ به گفته این متخصص، افزایش دمای مرکزی بدن، خشکی پوست، افزایش تعداد تنفس، حالت گیجی، سردرد شدید، تهوع، استفراغ، تشنج، اختلالات ریتم قلب، افت فشار خون، کاهش هوشیاری و ضعیف شدن نبض از نشانههای گرمازدگی است. نشانههای گرمازدگی را جدی بگیرید دکتر درخشان فر با اشاره به اینکه حدود 5 درصد از مبتلایان به گرمازدگیهای غیرفعالیتی و در 35درصد مبتلایان به گرمازدگیهای فعالیتی به نارسایی کلیوی مبتلا میشوند، خاطرنشان میکند: گرمازدگی نیاز به مراقبتهای ویژه پزشکی دارد چراکه تأخیر در درمان به آسیبهای شدید مغزی، قلبی و کلیوی و همچنین اختلالات انعقادی، کم خونی موقت، کاهش قند خون و خشکی پوست فرد مبتلا منجر میشود. زخمهای ایسکیمیک نیز مشکل دیگری است که به علت نبود خون رسانی در ناحیه معده ایجاد شده و به خونریزی گوارشی و کاهش پتاسیم بدن منجر میشوند. وی تأکید میکند: اگر درمان فرد مبتلا بیش از 2ساعت به تأخیر بیفتد میزان مرگ و میر خصوصاً در افراد مسن به حدود 70درصد خواهد رسید. آسیبهای ناشی از گرمازدگی آنقدر مهم است که حتی افرادی که درمان هم میشوند ممکن است تا چند ماه با ضعف عضلانی متوسط درگیر بمانند. این متخصص طب اورژانس اضافه میکند: در مواجهه با فرد گرمازده تا رسیدن اورژانس، سعی کنید دمای بدن وی را با آب و حوله مرطوب کاهش دهید و به هیچ وجه از داروهای ضد تب استفاده نکنید چرا که مرکز تنظیم درجه حرارت بدن وی سالم و دست نخورده باقی مانده است. چگونه از گرمازدگی پیشگیری کنیم؟ وی در پایان با تأکید براینکه همیشه پیشگیری بهتر از درمان است توصیه میکند: سعی کنید در ساعات گرم روز کمتر از خانه خارج شوید و در صورت لزوم هم از لباسهای خنک، نخی و پنبهای در رنگ های روشن استفاده کنید. حتماً به میزان لازم آب و مایعات بنوشید تا دچار کم آبی بدن نشوید. ورزشکاران هم بهتر است درهوای با رطوبت نسبی و دمای بیش از 28درجه سانتی گراد از انجام فعالیتهای شدید بدنی مانند مسابقههای ورزشی خودداری کنند و در صورت اجبار قبل از انجام مسابقه مقدار 400 تا 500 سی سی مایع بنوشند.همچنین پس از طی هر دو تا سه کیلومتر یا بعد از هر 20 تا 30 دقیقه ورزش حدوداً 100 تا 200سی سی مایع بنوشند. بهترین مایع محلولی است که در آن نمک و قند وجود داشته باشد.∎
نظر شما