چکیده

یکی از خصوصیات بارز جامعۀ ایرانی از گذشته‌های دور تاکنون که دستاوردهای باشکوهی در عرصۀ توسعۀ فرهنگ و تمدن ایرانی خارج از مرزها در مقاطع مختلف تاریخی به‌دنبال داشته است، مهاجرت قبایل ایرانی به سرزمین‌های دور و نزدیک جهان است. مهاجرت ایرانیان بلوچ به زنگبار و نقش محوری این جزیره در استقرار بلوچ‌ها در بخش‌هایی از کشورهای امروزین تانزانیا، کنیا و اوگاندا به‌همراهِ مناسبات دوستانۀ آن‌ها با بومیان مسلمان این کشورها، یکی از این نمونه‌هاست که نتایج مهمی را نیز به‌دنبال داشته است. در این مقاله با پرداختن به دلایل مهاجرت و نحوۀ مهاجرت و مهاجرت بلوچ‌های ایرانی از بلوچستان ایران و عمان به زنگبار، وضعیت عمومی بلوچ‌ها در این جزیره از حدود 350 سال پیش تاکنون و نقش‌آفرینی آنها در انتشار جلوه‌هایی از فرهنگ و تمدن ایرانی در زنگبار بررسی شده است.
سؤال اصلی پژوهش عوامل اصلی مهاجرت و نحوۀ اقامت بلوچ‌های ایرانی در زنگبار و فرضیۀ اصلی نیز چگونگی ارتباط مردمان بلوچ با بومیان زنگبار و مقبولیت عمومی آنان است. چارچوب مقاله بر مبنای نقش مؤثر مهاجران ایرانی در توسعۀ فرهنگ و تمدن ایران است و نتایج سیاسی- فرهنگی حاصل از استقرار بلوچ‌ها در زنگبار متغیرهای پژوهش قلمداد می‌شوند. در این مقاله با بهره‌گیری از روش تحلیل و توصیف تلاش شده است عوامل اصلی کنشگر بر فرایند مهاجرت و سکونت ایرانیان بلوچ در زنگبار بررسی شوند.

کلیدواژه‌ها: بلوچ؛ بلوچستان؛ ایران؛ زنگبار؛ هویت ملی

نویسنده:

امیر بهرام عرب احمدی: استادیار دانشگاه تهران

مجله پژوهش های تاریخی ایران و اسلام - دوره 11، شماره 20، بهار و تابستان 1396.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.