به گزارش خبرنگار بورس خبرگزاری فارس، سیدیاسر جبرائیلی در مناظره عملکرد اقتصادی دولت و پیشرفت اقتصادی در دانشگاه علم و صنعت ایران گفت: اینکه مبنای استدلال‌ها تکیه بر رشد تولید ناخالص داخلی داشته باشد و از آن به عنوان دورانی طلایی یاد شود، به آنچه که در واقعیت وجود دارد، متناقض است. 

رشد 12.5 درصدی GDP در سال 95 مساوی با پیشرفت نیست و چنین دیدگاه‌هایی متعلق به قرن گذشته بوده که تصور می‌کردند، رشد اقتصادی به معنای پیشرفته بودن کشورهاست. 

وی افزود: مطابق با دیدگاه‌های آقای محمدقلی یوسفی در کتاب رشد و توسعه، مفهوم رشد مسئله‌ای کمّی و قابل برگشت است، اما پیشرفت مؤلفه کیفی و غیرقابل برگشت است. متوسط نرخ رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه در حالی بیش از کشورهای پیشرفته است که براساس این منطق باید وضعیت اقتصادی کشورهای در حال توسعه بهتر باشد. 

به گفته وی،‌ در نتیجه فروش نفت و افزایش درآمد حاصل از آن، ممکن است نرخ رشد اقتصادی ایجاد شود و یا افزایش یابد و یا اینکه اگر هزینه مقابله با بزهکاری در جامعه افزایش یابد، این استدلال وجود داشته باشد که رشد اقتصادی بالاتر خواهد رفت که این موضوع هیچ‌گاه نمی‌تواند ملاک رشد و توسعه و پیشرفت اقتصادی کشور باشد. 

* وضع فقرا با وجود رشد اقتصادی بهتر نشد

این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه با افزایش 10 درصدی نرخ رشد، ثروت طبقه ثروتمندان در صورت افزایش می‌تواند تأثیر زیادی بر روی رشد داشته باشد، عنوان کرد: این وضعیت در حالی است که طبقه فقیر جامعه در صورت تغییر درآمدهای خود نمی‌توانند تأثیری بر روی نرخ رشد اقتصادی داشته باشند. 

وی افزود: استراتژی دولت روحانی و هدفگذاری آن، تنها بر روی عدد نرخ رشد اقتصادی بوده و بارها به دنبال بالاتر نشان دادن آن بوده است، این در حالی است که پیشرفت اقتصادی با شاخص‌ها و مؤلفه‌هایی همچون عدالت، شکاف طبقاتی و مقایسه دهک‌های اول و دهم درآمدی مشخص می‌شود. 

به گفته وی، نرخ رشد اقتصادی تنها یک عدد است که در نتیجه افزایش هزینه و انرژی و سایر متغیرها نوسان می‌کند، به طوری که با فروش نفت و افزایش درآمدهای حاصل از آن نرخ رشد اقتصادی نیز افزایش می‌یابد، در حالی که موضوع مهم نحوه عملکرد این اعداد در اقتصاد است. 

جبرائیلی با بیان اینکه افزایش نرخ رشد اقتصادی در دولت روحانی موجب ثروتمندتر شدن پولدارها و افزایش شکاف طبقاتی شد، عنوان کرد:‌ از سال 1384 تا سال 1390 قیمت ارز دلار به 900 تومان تا یک‌هزار تومان رسید، به طوری که در این دوره زمانی تنها 200 تومان افزایش نرخ ارز تحمل شد، اما از سال 1390 به بعد با وقوع تحریم‌ها هر دلار آمریکا به 3200 تومان رسید و روحانی آن را تحویل گرفت، در نتیجه تداوم تحریم‌ها و ولنگاری در بازار ارز و همچنین مصارف ارزی بی‌رویه، قیمت دلار امروز با جهش‌های عجیبی مواجه شده است، این در حالی است که فروش نفت عین سال‌های 90 تا 92 با کاهش یک و نیم میلیون بشکه‌ای مواجه شد، اما نرخ دلار تنها با کاهش 200 تومانی روبه‌رو بود. پرسش اساسی این است که چرا در طول مدیریت دولت روحانی با وجود برجام و درآمدهای نفتی، نرخ ارز به وضعیت امروز رسیده است. 

جبرائیلی با انتقاد از برخی دیدگاه‌های جانب‌دارانه از سیاست‌های دولت روحانی عنوان کرد: اگر این انتقادها کمی به همین تاریخ‌های اقتصادی توجه می‌کردند، شاید متوجه اقدام‌های خود می‌شدند. دولت روحانی در حالی وعده دلار یک هزار تومانی را در مبارزات انتخاباتی خود داد که هم‌اکنون در حالی از تورم تک‌رقمی دفاع می‌کند که 1460 هزار میلیارد تومان نقدینگی در بانک‌ها حبس شده و از آن به عنوان یک دستاورد اقتصادی یاد می‌شود، دولت روحانی در حالی از اجرای طرح سلامت دفاع می‌کند که سهم سلامت در سبد خانوار ایرانی به نفع پزشکانی شده که کارانه‌های یکصد میلیونی و 200 میلیون تومانی از این محل دریافت کرده‌اند، اما خانوار ایرانی همچنان از این بابت هزینه‌های بالایی می‌دهد. 

وی با بیان اینکه متوسط رشد کشورهای پیشرفته بسیار بیشتر از کشورهای در حال توسعه است، گفت:‌ یکی از مشکلات امروز اقتصاد ایران مالیات ندادن طبقه ثروتمند است، به طوری که طبق گفته تئوریسین‌های دولت، دهک دهم درآمدی کشور مالیات نمی‌دهد و کل هزینه‌مصرف آن تا امروز معادل با 157 هزار میلیارد تومان است، در حالی که مالیات همواره از کارمند و کارگر زحمتکش اخذ می‌شود. 

به باور جبرائیلی در حال حاضر دو تفکر شامل نگاهی که از ز مان مشروطه آغاز و پس از جنگ تحمیلی تشدید شده مواجه هستیم. 

وی ادامه داد: مهمترین عامل تأثیرگذار در کسب خودکفایی و بازسازی مراکز تحقیقات، به گفته امام خمینی(ره) با متخصصانی است که شهامت رویارویی با جهل را دارند، این در حالی است که در دولت مرحوم هاشمی با گشودن دروازه‌های کشور بر روی کشورهای خارجی به توصیه امام توجهی نشد. امام تأکید می‌‌کرد که مراقب باشید که مردم دوباره گرفتار نظام‌های غربی نشوند، والا همه زحمات دوران پرافتخار از بین خواهد رفت.

جبرائیلی گفت: کاری که آقای هاشمی کرد باعث شد که ریاضت اقتصادی بر کشور تحمیل شود و اخذ تسهیلات خارجی و بدهکار کردن کشور از همان دوران آغاز شد و همان سیاست در دوران خاتمی و احمدی‌نژاد و روحانی نیز ادامه یافت. از زمان تقی‌زاده در دوران مشروطیت تا زمان خاتمی در دوره اصلاحات، همواره وابستگی به غرب را تبلیغ کردند و امروز مناظره میان این دو گفتمان است. 

* افزایش دو درصدی نرخ بیکاری در دولت روحانی

جبرائیلی با اشاره به افزایش نرخ بیکاری در دولت روحانی عنوان کرد:‌ نرخ بیکاری 10.2 درصدی در سال 92 در حالی به دولت روحانی تحویل داده شد که هم‌اکنون با افزایش 2 درصدی مواجه شده است. دولت درآمدهای نفتی خود را به ریال تبدیل و خرج می‌کند و این در حالی است که در دولت دهم نزدیک به 45 هزار میلیارد تومان یارانه نقدی با دلار یک هزار تومانی به مردم داده شد، اما دولت روحانی با دلار 3200 تومانی این یارانه را به مردم داده است، بنابراین درآمدهای روحانی بیشتر از دولت قبل بوده و فشار مالیاتی را نیز عمدتاً بر روی اقشار کم‌درآمد افزایش داده است. 

جبرائیلی با بیان اینکه امروز دولت ایالات متحده آمریکا بیشترین یارانه خود را به شرکت‌ها و صنایع تولیدی خود تخصیص می‌دهد، عنوان کرد: هر جایی که اقدام خوبی شده باشد، باید از آن یاد گرفت و استقبال کرد، کشوری که از ثروت نفت و گاز برخوردار است، نباید به بهانه سرمایه‌گذاری و توطئه به دنبال خرج کردن تسهیلات خارجی برای اقدام‌هایی همچون راه‌اندازی متروی برقی مشهد باشد و از سوی دیگر، فعالیت‌های هسته‌ای را رها کند، دولت روحانی کشور را به پول و فاینانس‌های خارجی وابسته کرد، تا آنجایی که صدای برخی از موافقان خود را نیز درآورد، اما این دولت عنوان کرد برای حداکثرسازی امنیت باید چنین مواردی خریداری شود.

به گفته وی، شرکت ایران ایر که امروز با ورشکستگی روبه‌رو شده و قادر به پرداخت حقوق کارکنان خود نیست، در دولت روحانی 50 میلیارد دلار به بهانه خرید هواپیما بدهکار شده، اما از سوی دیگر، دولت عنوان می‌کند که در فعالیت‌های اقتصادی نباید دخالت کرد. وابستگی به تسهیلات مالی خارجی یکی از بدبختی‌های امروز کشور است. 

این پژوهشگر اقتصادی عنوان کرد: پولی که با دلار 3200 تومانی برای اخذ تسهیلات خارجی تأمین مالی شده، امروز با دلار 6 هزار تومانی باید آن را پس دهند. سال گذشته 15 میلیارد دلار کسری ارزی وجود داشته که یکی از دلایل افزایش نرخ ارز در امروز ناشی از این کسری است. 

وی فشار ارزی در کشور را بی‌سابقه خواند و گفت:‌ در حال حاضر دولت به کمک نیروهای امنیتی در حال کنترل بازار ارز است و این در حالی است که آینده کشور به سمت بدهی‌های بیشتر سوق یافته است. 

* منابع ارزی خارج از دولت صرف قاچاق می‌شود

جبرائیلی با بیان اینکه مطابق با آمارهای بانک مرکزی، ارزش واردات ایران در سال 92 معادل با 61 میلیارد دلار بوده است، عنوان کرد: واردات از کشور چین در دولت روحانی طی سال 96 حداقل دو برابر شده و منابع ارزی‌ای که عمدتاً توسط شرکت‌های پتروشیمی و خارج از حوزه نفت و دولت به دست می‌آید،‌ صرف فعالیت‌های قاچاق می‌شود. 

به گفته وی، واردات ایران از آمریکا، انگلیس و فرانسه چندین برابر شده و بدهی‌های کوتاه‌مدت در دولت روحانی با افزایش چشمگیری روبه‌رو بوده است. 

جبرائیلی با رد برخی ادعاها در فتنه سال 88 عنوان کرد: برخی موافقان سیاست‌های دولت کنونی کسانی هستند که هشت ماه کشور را به آتش و خاک و خون کشیدند و با نامه‌نگاری از رئیس‌جمهور وقت آمریکا درخواست تحریم کشور را کردند، این در حالی است که امروز عربستان هم جرأت تهدید ایران را پیدا کرده در حالی که موافقان دولت از دیپلماسی عمومی دم می‌زنند.

وی با این طعنه که ادعای ایجاد 2 میلیون شغل در دولت روحانی شاید در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی ایجاد شده، عنوان کرد: در حال حاضر چیزی نزدیک به 360 درصد بدهی خارجی کوتاه‌مدت کشور در دولت روحانی افزایش داشته است، میزان فاینانس‌های دولت حدود 100 میلیارد دلار بوده، در حالی که اولویت مصارف ارزی، طرح‌های بی‌فایده‌ای همچون برقی کردن قطار تهران - مشهد است. 

وی ادامه داد: واردات قطعات خودرو در دولت روحانی نیز جزو پنج قلم عمده اقلام وارداتی بوده است، در حالی که کارخانه‌های بزرگی که محصولات خود را مصرف و از ظرفیت کامل استفاده کرده‌اند، به تعطیلی کشانده شده‌اند، هم‌زمان رشد صنعتی ایران نیز با کاهش مواجه بوده، اما با عدد رشد اقتصادی، افکار عمومی فریب داده می‌شود. 

* سایپا کاشان را به یک پنجم قیمت به فرانسویها‌ فروختند

به گفته وی، تعداد خودروی تولیدی اگر چه ممکن است، با افزایش روبه‌رو شده باشد، اما به گفته مدیران خودرویی، شرکت‌هایی همچون سایپا کاشان با هزینه‌ سرمایه‌گذاری 500 میلیارد تومانی، امروز به شرکت‌های فرانسوی به مبلغ 100 میلیارد تومان فروخته شده است، اتفاقی که در این زمینه می‌افتد اینکه مشابه سال 88 شرکت‌هایی همچون رنو که در ایران قرار بود 15 درصد از محصولات خود را صادر و به کشور فناوری را انتقال دهد، رخ دهد، حسن مونتاژ کردن قطعات برای خارجی‌ها، برخورداری از معافیت گمرکی در حالی که اگر این تولیدات به طور یکجا وارد کشور می‌شد، شاید هزینه آن به مراتب کمتر بود، اما متأسفانه دولت به جای تمرکز بر چنین اقدام‌هایی به دنبال وارد کردن آشپز از اتریش است. 

*واردات کالای مشابه داخلی برای ناراحت نشدن کشورها

جبرائیلی با بیان اینکه 180 هزار واحد صنعتی در کشور وجود دارد، به نقل یکی از وزرای سابق روحانی گفت:‌ نعمت‌زاده در حالی 800 قلم کالای مشابه را برای ممنوع شدن واردات آن به هیأت دولت برده بود که روحانی عنوان کرده بود کشورهای دیگر از ما ناراحت می‌شوند. با شعار وابستگی ایران و با شعار مذاکره با کدخدا در انتخابات، امروز وضعیت کشور به اینجا رسیده و این در حالی است که باید با مردم صادق بود،‌ اینکه به دنبال تأمین منافع خارجی‌ها در ایران به دنبال رابطه برد- برد باشید و از سوی دیگر،‌ صنایع دفاعی کشور دچار تحریم شود، با منطق سازگار نیست. در دولت روحانی پیمان‌های مالی اجرا نشد و به سوئیفت و سیستم‌های مبادلاتی غربی‌ها تکیه شد، در حالی که آمریکا اشراف کامل بر این مبادلات دارد،‌ جالب اینکه برخی از طرف‌های خارجی کشور به بانک مرکزی ایران پیشنهاد استفاده از سامانه سپام را دادند، اما به آنها عنوان شد که ما سوئیفت داریم، در حالی که امروز تاجر ایرانی برای دریافت ارز خود دچار مشکل است.

این پژوهشگر اقتصادی با بیان اینکه ایران از ذیل فصل هفتم منشور شورای امنیت سازمان ملل خارج نشده، عنوان کرد: در زمینه B قطعنامه 2230 عنوان شده که تمام تحریم‌هایی که علیه ایران وضع شده کالاً ذیل منشور فصل 7 شورای امنیت است، در حالی که ظریف و روحانی به مردم دروغ گفتند و عنوان کردند که ایران از این قطعنامه خارج شده است. در دوران تحریم‌ها کشور در حالی به سمت استقلال از درآمدهای نفتی حرکت کرد و افزایش درآمدهای مالیاتی و سرمایه‌گذاری مؤثر در دولت دهم آغاز شد که در دولت کنونی به این دستاوردها اشاره‌ای نمی‌شود و پروژه‌ها از مهندس ایرانی گرفته شد و به خارجی‌ها تحویل دادند.

وی گفت: قبل از تحریم ها در کشور در حالی با بیماری هلندی دست و پنجه نرم می‌کرد که با اعمال تحریم‌ها به اجبار به سمت درمان آن رفتیم، اما بعد از برجام نه تنها این بیماری بازگشت، بلکه بیماری آناتولی نیز بر آن اضافه شد زیرا می‌خواستند ایران نیز مثل ترکیه باشد، امروز کشور ترکیه به دلیل ویرانگری سرمایه خارجی و پول خارجی که در اقتصاد و بورس این کشور ورود کرده، دچار مشکلات عدیده‌ای شده است. امروز ارزش لیر ترکیه نسبت به چهار سال قبل با یک چهارم ارزش مواجه شده است. 

به گفته جبرائیلی، راهکار حمایت از تولید داخلی، جلوگیری از تقاضای زائد ارزی است، چرا کالایی که می‌توان تولید کرد را با محدود کردن بازار و از سوی دیگر، بازارگشایی برای خارجی تخریب می‌شود،‌برای حمایت از کالای ایرانی اولین قدم حمایت از بازار و در دومین گام تخصیص پاداش به تولید و نه رانت است، اغلب تسهیلات مالی و بانکی کشور تولیدی نیست و این در حالی است که 75 درصد اصناف کشور توزیعی هستند، باید در مقابل پدیده‌هایی همچون ایران‌‌مال‌ها و اطلس‌ مال‌ها ایستاد امروز 22 هزار میلیارد تومان صرف ساخت ایران مال شده، در حالی که این مجموعه 8 هزار میلیارد تومان سرمایه دارد.

به گفته جبرائیلی مطابق با داده‌های مرکز آمار نرخ بیکاری در سال 92 در حالی 10.5 درصد بود که در سال 95 این نرخ به 12.5 درصد افزایش یافته است جمعیت شاغل ایران نیز در سال 92 معادل با 21 میلیون و 356 هزار نفر بوده که در سال 95 این رقم به 22 میلیون و 586 هزار نفر افزایش یافته است.

انتهای پیام/ب