کیم جونگ اون شنبه این هفته اعلام کرد که قصد دارد تمامی آزمایش‌های هسته‌ای و موشک بالستیک در کشورش را متوقف کند، جمعه این هفته او قرار است با رییس‌جمهور کره جنوبی دیدار کند و رییس‌جمهور امریکا تلاش می‌کند تا یک ماه دیگر او را در محلی بی‌طرف ملاقات کند.

گمانه‌زنی در مورد آینده شبه‌جزیره کره و احتمال تبدیل شرایط آتش‌بس و توازن وحشت کنونی به یک صلح دایم، موضوعی بود که با سید حسین ملائک، سفیر پیشین جمهوری اسلامی ایران در پکن در میان گذاشتیم. در ادامه متن کامل گفت‌وگوی «اعتماد» را با سید حسین ملائک مطالعه می‌کنید.

**به اعتقاد شما خوش‌بینی موجود در آستانه دیدار رهبران دو کره تا چه اندازه جدی است و آیا احتمال حل و فصل مساله شبه‌جزیره کره در شرایط کنونی وجود دارد، یا نتیجه حـربه‌هـای‌دیـپلماسی عمومی است؟
روز ٢١ آوریل ٢٠١٨ خبرگزاری رسمی کره شمالی اعلام کرد که آقای کیم جونگ اون، رییس جمهوری دموکراتیک خلق کره در اجلاس کمیته مرکزی حزب حاکم این کشور روز گذشته اعلام کرد که سیاست‌های جدیدی را اتخاذ کرده است که بر اساس آن کره شمالی دیگر نیازی به آزمایش هسته‌ای و موشک بالستیک نخواهد داشت و آن را متوقف کرده و یکی از مراکز آزمایش هسته‌ای خود را نیز خواهد بست. البته گفته می‌شود این سایت به نام پونگ جیه-ری در زمان تست بمب هیدروژنی کره شمالی در سال گذشته مسیحی به‌شدت آسیب دیده است.

البته در قطعنامه حزب بعد از این جلسه تاکید شده است که نیروهای اتمی این کشور حفظ شده و این کشور هیچ‌گاه از سلاح اتمی استفاده نخواهد کرد مگر اینکه مورد تهدید قرار گیرد. مقدمتا اینکه درفضای سیاسی غرب، مذاکره همیشه مطلوب و از نظر آنها کشوری که حاضر به مذاکره نیست نامطلوب است. آنچه در رابطه با کره شمالی اتفاق افتاده است در واقع همین آمادگی برای مذاکره توسط عالی‌ترین مقام سیاسی کشور است، موضوعی که در سال‌های گذشته از سوی رهبر کره شمالی به آن توجهی نمی‌شد.

بنابراین ملاقات جمعه آینده رهبران دو کره، کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی با مون جا این، رییس‌جمهور کره جنوبی، در دهکده مرزی بین دوکشور و نیز برنامه ملاقات ایشان با دونالد ترامپ در اواخر ماه مه یا اوائل ماه ژوئن بسیار مهم تلقی می‌شود و به همین دلیل خود آقای ترامپ و دفتر رییس جمهور کره جنوبی و حتی دولت ژاپن از اطلاعیه جدید رهبر حزب کارگران کره به سرعت استقبال کردند.

اما در مورد تحولات مربوط به کره شمالی باید گفت که هنوز دینامیسم حاکم بر روابط بین کره‌شمالی با کره‌جنوبی وامریکا هیچ تغییری نکرده است. قبلا چین حامی بلا قید و شرط کره شمالی در مورد احتمال تجاوز امریکا به آن کشور بود اما اکنون کره شمالی با داشتن سلاح اتمی خود به تنهایی می‌تواند در این مورد توازن مورد نیاز را تامین کند. می‌توان گفت که در بیانیه حزب کارگران کره شمالی در واقع فقط آنچه به ملاقات رسمی بین طرفین اشاره دارد واجد اهمیت است و سایر موارد تاکتیک و به قول شما یک بازی دیپلماسی عمومی است.

کره شمالی به اندازه پاکستان و هند آزمایش اتمی انجام داد و موشک‌های حامل کلاهک را نیز با گستاخی و پذیرش ریسک کامل در سال گذشته صورت داد لذا فعلا دیگر احتیاج به آزمایشات جدید ندارد. این عدم نیاز را می‌تواند مبنای مذاکره قرار دهد که به صورت استراتژیک تاثیری در توانمندی آن کشور ندارد.

**دیدار احتمالی رییس‌جمهور امریکا با رهبر کره شمالی و اقدامات اخیر امریکا از جمله اعزام رییس سیا به پیونگ یانگ تا چه اندازه ممکن است به یک نتیجه تاریخی منجر شود؟
باید توجه داشت که با حضور بیش از اندازه نظامیان در عرصه سیاستگذاری امریکا امکان درگیری و راه‌حل‌های نظامی بیش از گذشته است. کشورهای شرق آسیا خصوصا چین به این موضوع حساس هستند و با دقت آن را نظاره می‌کنند، به همین دلیل در جست‌وجوی سیاست‌هایی هستند که امریکا را به میز مذاکره بکشانند و به نرم‌های بین‌المللی متعهد کنند کاری که دولت ترامپ اساسا از آن گریزان است.

یادآوری می‌کنم که رهبر کره شمالی ماه گذشته به چین رفت و با رهبران چین جلسه داشت متعاقبا مایک پمپئو بنا به نقل نمایندگان مجلس امریکا از پیونگ یانگ دیدن کرد و با کیم جونگ اون در مورد ملاقات احتمالی بین رهبر کره شمالی و رییس‌جمهور امریکا برنامه‌ریزی کرد. این نکته نباید از دید دور شود که ترامپ بعد از تهدیدات بی‌محتوا و احمقانه که علیه کره شمالی در سال گذشته مطرح کرد، در سیاست داخلی خود احتیاج به دستاورد دارد و لذا در هر نوع تماس با کره شمالی سخت‌سر می‌تواند پیروزی برای خود ثبت کند.

چین و کره‌شمالی با یکدیگر این صحنه را کارگردانی می‌کنند. لذا احتمال ملاقات رییس‌جمهور امریکا با رهبر کره شمالی کیم جون اون بسیار بالا است، اما احتمال یک تغییر تاریخی تقریبا منتفی است، زیرا دینامیسم این روابط هنوز فرقی با گذشته نکرده است.

**نقش چین در روند گفت‌وگوهای احتمالی میان کره شمالی و امریکا چیست و آیا فکر می‌کنید پکن به پایان تنش‌ها و مهار پیونگ‌یانگ توسط واشنگتن راضی می‌شود؟
چین مدیریت توازن استراتژیک در شرق آسیا را به عهده دارد و با کره‌شمالی در این خصوص هماهنگ است. بنابراین مهار پیونگ‌یانگ منتفی است اما مدیریت تنش بعد از اینکه کره‌شمالی صاحب بمب اتم شد به نسبت گذشته قدری پیچیده‌تر خواهد شد.

**اگر ادعا در مورد عقب‌نشینی پیونگ‌یانگ از پیش‌شرط‌هایش درست باشد تصور می‌کنید انگیزه این عقب‌نشینی چیست و آقای کیم به ازای واگذاری قدرت هسته‌ای چه چیزی می‌خواهد؟
پیش شرط‌ها معمولا در هر مذاکره‌ای خود می‌تواند موضوع مذاکره باشد، لذا عقب‌نشینی یا تاکید روی آنها نسبت مستقیم با توانایی استراتژیک کشورها دارد. در برخی مواقع پیش‌شرط گذاشته می‌شود که اصلا مذاکره نشود. مثلا کره شمالی پیش شرط خروج امریکا از شبه‌جزیره کره را داشت که نامفهوم است اما از نظر سیاست‌های اعلامی جالب است.

در شرایط فعلی نیز من هیچ عقب‌نشینی در مواضع کره شمالی نمی‌بینم. کره شمالی به یک سطح جدید از قدرت استراتژیک رسیده است و برای تثبیت این شرایط حاضر به مذاکره است.

**با توجه به عقب‌نشینی‌های اخیر آقای کیم و اعلامیه ایشان مبنی بر اینکه قصد آزمایش هسته‌ای و موشکی ندارد، چنین عقب‌نشینی‌هایی از سوی کره شمالی چه اثری بر تصمیم دونالد ترامپ در مورد برجام خواهد داشت؟
مذاکرات ایران با امریکا و کره شمالی با امریکا در مورد توانمندی هسته‌ای اگرچه ماهیت واحدی دارد اما از دو زاویه کاملا متفاوت از نظر سیاسی قابل بررسی است. ایران با دیدی مثبت وارد مذاکره با امریکا و دیگران شد و با کنار گذاشتن برنامه‌هایی که از نظر جامعه جهانی مورد سوال بود برای عادی‌سازی روابط با نظام بین‌الملل سعی کرد ولی نتوانست دستاورد مورد نظر خود را محقق کند. بیشتر از هر چیز تهران متوجه شد که اگر در امریکا جریانی بر سرکار بیاید که به هیچ قانونی پایبند نیست و تمام تعهدات خود را زیر پا می‌گذارد، کار خاصی از ایران ساخته نیست.

اما کره شمالی با دیدی کاملا بدبینانه به مذاکرات احتمالی رو می‌آورد. این کشور اول قدرت اتمی خود را تثبیت کرد و ضریب امنیتی خود را افزایش داد. نتیجه این مذاکرات احتمالی هرچه باشد کنار گذاشتن قدرت اتمی کره شمالی نیست. لذا آقای ترامپ در مورد ایران دستش تقریبا باز و در مورد کره شمالی دستش بسته است.

در بیــانـیه حزب کــارگران کره‌شمالی در واقع فقط آنچه به ملاقات رسمی بین طرفین اشاره دارد واجد اهمیت است و سایر موارد تاکتیک و به قول شما یک بازی دیپلماسی عمومی است. کره شمالی به اندازه پاکستان و هند آزمایش اتمی انجام داد و موشک‌های حامل کلاهک را نیز با گستاخی و پذیرش ریسک کامل در سال گذشته صورت داد لذا فعلا دیگر احتیاج به آزمایشات جدید ندارد. این عدم نیاز را می‌تواند مبنای مذاکره قرار دهد که به صورت استراتژیک تاثیری در توانمندی آن کشور ندارد.

*منبع: روزنامه اعتماد؛ 1397،2،3
**گروه اطلاع رسانی**2059**2002