تصاویر جدید از مجموعه طاقبستان نشان میدهد برخلاف تکذیبهای غیرمسئولانه، کپکها، تارهای عنکبوت و فضولات گیاهی وجانوری سرنوشت این شناسنامه تاریخی را تهدید میکند. به گزارش مهر، یکی از مهمترین مطالبات مطرح شده در فضای رسانهای استان کرمانشاه، توجه و رسیدگی شرایط نا مطلوب آثار تاریخی و میراثفرهنگی این استان است. در حالی که تصور میشد پس از انتشار این گزارشها مجموعه متولی مدیریت میراث فرهنگی کرمانشاه با ورود منطقی و عالمانه برای توجه ویژه به این موضوع به رفع دغدغههای مردم کمک کند، اما اواخر هفته گذشته این مجموعه با تکذیب ریشهای این تهدیدها برای آثار تاریخی کرمانشاه عملا نشان داد که برنامهای برای بهبود شرایط ندارد. مدیرکل میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری استان کرمانشاه در حالی خبر وجود تارهای عنکبوت و کپک در کتیبهها و سنگ نگارههای مجموعه تاریخی طاقبستان را تکذیب کرد که تصاویر در اختیار خبرگزاری مهر وجود هر دو آسیب در این مجموعه و خطرناک بودن آنها برای آینده این شناسنامه تاریخی کرمانشاه را تایید میکند. جالب تر آنکه مدیریت میراثفرهنگی صنایعدستی و گردشگری استان کرمانشاه در اظهاراتی عجیب اعلام میکند مجموعه تاریخی طاقبستان نه تنها ترک برنداشته بلکه از سال ۶۰ تا کنون هم مرمت نشده است. اظهاراتی که نه تنها حافظه کوتاه مدت مردم کرمانشاه بلکه تصاویر بازسازی و مرمت این آثار تاریخی در سالهای ۷۲ تا ۷۴ نیز آنها را رد میکند. برخی کارشناسان پس از این اظهارات، تکذیبهای نا آگاهانه و بیاطلاعی از پیشینه آثارتاریخی استان از سوی متولی اصلی حفاظت و مدیریت امورات میراثفرهنگی استان کرمانشاه را بیش از هر چیز دیگری برای آینده این سندهای هویتی مردم آسیبزا دانستند.یک کارشناس ارشد باستان شناسی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: مبارزه با حشرات به خصوص قارچها در آثار و بناهای تاریخی از جمله راهکارهای حفاظت پیشگیرانه جهت جلوگیری از آسیب به بناها و آثار است. شاهین یاوری افزود: این موضوع از موارد مهمی است که باید در فضاهای مختلف و بناهای تاریخی تحت نظارت قرار بگیرد، چون در صورتی که مدیریت مهار به درستی انجام نشود باعث میشود که قارچها دوباره جان بگیرند و حتی گسترش پیدا کنند و آثار تاریخی و هنری با تهدید مواجه شوند.
این استاد دانشگاه گفت: در مورد طاقبستان ابتداییترین مبحثی که مشهود است وجود تارهای عنکبوت و موارد بیولوژیکی و کپک و کارسیب است که در این زمینه باید به صورت جدی به مهار کردن هجوم حشرات شامل کشتن حشرات و تارها و تخم حشرات پرداخته شود. وی معتقد است ابتداییترین کاری که باید انجام شود بعد از سندسازی و مستندنگاری به دو روش توصیفی و ماکروسکوپی، انجام توموگرامیکامپیوتری برای یافتن منشاء اثر و رنگ دانه وها و مواد تشکیل دهنده تارهای عنکبوت است.یاوری، آسیب شناسی ثبت دقیق محل و برداشت کپکها، ترکها، کمبودها، مفقودها، چرکیها و آفات بیولوژیکی به دو شیوه دیجیتالی و دستی و تدوین نقشه آسیبنگاری را از اقدامات بعدی در این خصوص عنوان کرد.
این کارشناس ارشد باستان شناسی تصریحکرد: با توجه به وجود تعدد آسیب در آثار طاقبستان مشخص است که هیچ یک از این موارد در این مجموعه ارزشمند و تاریخی صورت نگرفته است. وی بیانداشت: ابتدا باید شناسایی کافی داشته باشیم، بعد مطالعاتی که باید در دستور کار کارشناسان مرمت قرار بگیرد و سپس به سراغ تشخیص برویم که در بحث تشخیص در حفاظت و مرمت باید مطالعه و بررسی عمیق از گونهها داشته باشیم و منشا و علل و مکانیزمها را پیدا کنیم.این محقق و باستانشناس افزود: در موضوعیت ساختارشناسی آن علاوه بر اینکه موضوعیت پیشینه تاریخی آن باید از اهمیت بسزایی برخوردار باشد باید شرایط زیستمحیطی آن را بررسی کنیم و در نهایت به دنبال این باشیم که چه میخواهیم انجام دهیم. به گفته این کارشناس ارشد باستان شناسی، بعد از تشخیص، نمونهبرداری و آزمایش جهت شناسایی نمکها باید انجام شود تا مشخص گردد که این کارسیبهای سفیدرنگ به ویژه در نقش شاپور شامل کلراید، سولفات، فسفات یا کربنات است.
وی خاطرنشان کرد: به عبارتی دیگر در ادامه باید بررسیهای ساختارشناسی، توموگرامی، فازشناسی و شناخت ساختار شیمیایی انجام دهیم و در نمونه برداری بدانیم منشاء این فضا از کجا شکل میگیرد. این کاوشگر میدانی آثارباستانی تصریحکرد: برای آزمایشهای مکانیکی چگالی سنجی، درصد آب، سختی سنجی، نفوذپذیری، مویینگی و مقاومتها باید ارزیابی شود و در نهایت درخصوص چرکی و لکهها که میتواند آسیب وارد کند هر کدام باید بررسیهای خاصی انجام گیرد.
این متخصص امور باستانشناسی با بیان اینکه در حفاظت از این آثار اول باید تمیزکاری آنها به صورت روزانه انجام شود که کاملا مشهود است این اتفاق در مورد طاقبستان نیفتاده است، گفت: در طول تاریخ در این زمینه اتفاقات ویژهای داشتهایم، از میانه قرن نوزدهم شیوههای مختلفی شکل گرفت برخی اوقات برای مبارزه با حشرات از نفوذ، پوشش، تزریق، گندزدایی به وسیله دود و بخار، تحت اشعه گاما و... صورت گرفته و حتی در زمانی از محلول آب و نمک استفاده میشد که موجب ایجاد محلول سمیو شورهزدن میشد که کنار گذاشته شد.وی اظهار داشت: برای این کار انعطاف خاصی لازم است و با انواع نرمهای حفاظتی از جمله به روشهای خشک و تر، تمیزکاری شیمیایی و مکانیکی، روش خمیری، آب پاشی گرم و بخار و کار لیزری انجام میگیرد که این روشها در دنیا در حال انجام است. این کارشناس ارشد باستان شناسی عنوان کرد: در مورد اثری مثل طاقبستان که شبه جهانی است و سند کرمانشاه است حداقل کاری که میراثفرهنگی میتواند انجام دهد ورود به این موضوع است. یاوری با بیان اینکه آفات بیولوژیکی در طاقبستان جانانه جولان میدهند، افزود: وجود گلسنگها و خزهها در این اثر تاریخی مشهود است، جلبک و قارچها در این سنگ نگاره ایجاد شده و کپک در آن وجود دارد و از طرفی گیاه در بین خلل و فرج و درز سنگها ایجاد شده است.وی تصریح کرد: این گلسنگها، خزهها، کپکها و گیاهان همگی ریشه دارند و ریشههای آنها فشار سنگین و با شدتی را به این اثر سنگی وارد میکند و سنگ نگاره طاقبستان تحت فشار ویژهای قرار دارد.وی با بیان اینکه چربیها و لکهها و فضولات جانوری هم مشهود است چون موارد بیولوژیکی داریم، افزود: در تعمیرات گذشته هر روز باید دقت شود آنها به بازسازی نیاز دارند، برخی اتصالاتی که غیراصولی و مخرب بودند باید بررسی شوند. این کارشناس ارشد باستانشناسی خاطرنشان کرد: نمک زارهایی که در چرتیها وجود دارد کاملا محتوای درونی اثر را درگیر میکند و موارد حفاظتی نیاز دارد که این موضوعات را میراثفرهنگی باید پیگیری کند. این استاد دانشگاه در پایان اظهارداشت: در بحث استحکام و پوشش بخشی طاقبستان نیز هیچ اتفاقی نیفتاده که نیازمند دقت نظر است و جای کار دارد.
برخلاف تکذیبهای غیر مسوولانه
کپک وتار عنکبوت طاقبستان را تهدید میکند
صاحبخبر -
نظر شما